Тақырыбы: Жаратылыстану пәндері бойынша

Химия пәнінің

бірінші санатты мұғалімі

А.О.Нургендирова

Өскемен қаласы

2014 жыл
Аннотация

Жаратылыстану пәндері бойынша «Казино » интеллектуальді ойыны жалпы білім беретін мектептердің 8-11 сынып оқушыларына арналған. Жаратылыстану пәндері физика, химия, биология, география бойынша қызықты сұрақтар негізінде білімдерін дамытуға арналған. Казино ойыны 2 кезеңнен тұрады. 1 кезең «Алғырлар, білгірлер, тапқырлар...» деп аталса, 2 кезең «Кім жылдам?» деп аталады. Бұл ойын технологиясы оқушылардың әр пәннен өз білімдерін өздері бағалап, оны ақшаға айналдыруға үйреніп, казинода нарықтық бизнеске алғашқы қадам жасайды.

Интеллектуальная игра «Казино» по предметам естественных наук предназначена для учеников 8-11 классов общеобразовательной школы. Интересные, разносторонние вопросы по физике, химии, биологии, географии развивает критическое мышление учеников. Игра состоит в 2 этапа. 1 тур называется «Знатоки, хваткие и находчивые», 2 тур – «Кто быстрее?». Эта игровая технология дает возможность учащимся оценивать свои знания, перейти на шаг ближе к рыночному бизнесу.

Мақсаттары :1.Білімділік: Жаратылыстану пәндері (химия, биология, география, физика) бойынша оқушылардың танымдық ой-өрістерін қалыптастыру;

2. Дамытушылық: Химия, биология , география, физика пәндерінен алған білімдерін дамыту;

3.Тәрбиелік: Ойын негізінде пәндерге қызығушылықтарын арттырып, жылдам ойлауға, шапшаңдыққа, жинақылыққы үйрету.

Көрнекіліктер:Интерактивті тақтадағы слайдтар,қоңырау, фишкалар,

Түрі: Жарыс-ойын;

Жоспары:

Бөлімдері	Мазмұны	Өтілу формасы	Бағалау әдісі	Уақыт
Ұйымдастыру	Ойын шарттарымен таныстыру	Ауызша		2-3 мин
Таныстыру	Әр топ атын, ұранын айтады	қалауларынша	5 балл	6-8 мин
I туры	«Алғырлар, білгірлер, тапқырлар...»	Топтық	Балмен	20 мин
II туры	«Кім жылдам?»	Жекеше	Фишкамен	10 мин
Қорытындылау	Жеңген топты анықтау Ең көп жауап берген оқушыны анықтау		Марапаттау	10 мин

Ойын шарты:

1 тур: Әр топ өздерін таныстырып болған соң, 100 балдық бонус беріледі. Сынып бөлмесі қараңғыланып, казиноға сәйкес безендіріледі. Алдымен қойылатын сұраққа оқушылар ақылдасып, ставка тігеді. Сұрақ оқылғаннан кейін қоңырау соғылады, 1 мин уақыт беріледі. Қоңырауды басып, сол топ жауап береді. Жауап дұрыс болса, қойылған ставка сол топқа жетон ретінде балмен қосылады. Ал егер жауап дұрыс болмаса, ставка қойған топтан сол балл алынады. Келесі топ ойынға кіріседі. Оқушыларға химия, биология , география, физика пәндерінен кезек-кезек сұрақтар беріледі.

2 тур: Берілген уақыт ішінде қойылған сұрақтарға мүмкіндігінше жылдам, дұрыс жауап беру керек. Сұрақтардың 3 жауабы бар, соның біреуін таңдайды.
«Алғырлар, білгірлер, тапқырлар» турының сұрақтары:

1 кезең

1.Заттардың агрегеттық күйлері / сұйық, қатты, газ/

2.Бамбук талшығынан не жасайды?/қағаз/

3.Панта қай жануардың мүйізінен алынады?/марал/

4.Ең созылғыш металл/темір/

5.Ең улы саңырауқұлақ/ шыбынжұт, бозғылт арамқұлақ, алдама томарқұлақ, тілікқұлақ, жалған түлкіжем /

6.Каспий теңізінің дүние жүзілік мұхит деңгейінен биіктігі/ 28 м төмен жатыр /

7.Қай элементтің жетіспеуінен тіс ауруға ұшырайды/кальций, фтор /

8.Әлемдегі ең үлкен гүл

/ Әлемдегі ең үлкен гүл «Алып құмырагүл- виктория регия» Оңтүстік Америка тегінен таралған. Ең алғаш 1836 жылы неміс саяхатшысы Р. Шомбургк Оңтүстік Американың өсімдіктер мен жануарлар әлемін зерттеу барысында ірі гүлді, алып құмыраға ұқсайтын өте үлкен су өсімдігіне кезігеді. Колумбиялық үндістер диалектісінде бұл өсімдік Апона деп аталады, яғни Құс ыдысы деген мағынаны білдіреді, өйткені өсімдіктің 2 метрлік жапырақтарының шеті қайырылған, ортасы тегіс . /

9.Қазақстанның шекарасының ұзындығы / 13394 км /

10.Шынының балқуы қай құбылысқа жатады? /физикалық /

11.Лалагүл тұқымдастарынан не алынады? /эфир майлары /

12.Астана қаласы қай өзеннің бойында жатыр?/Есіл/

13.Қай элемент бактерияларды өлтіріп, денсаулығымызды қорғайды?/хлор, күміс/

14.Қандай орманнан таралған ұшқыр заттар ауаны зиянды бактериялардан көбірек тазартады?

/ Орман ағаштары, оның ішінде ‘’мәңгі жасыл, қылқан жапырақты ағаштар’’ өз жапырақтары арқылы өздері өскен қоршаған ортаға зиянды ‘’’ауру қоздырғыш бактерияларды’’’өлтіретін, хош иісті заттар (фитонцид) шығарады. Сондықтан да, қылқан жапырақты орманды аймақтарда көпшілік демалып, тынығатын ‘’’курорт-санаторийлер’’’ орналастырылады. /

15.Жылқының арғы тегі қалай аталады?/ ақалтеке /

1.Электролиттік диссоциация теориясының авторы:/Сванте Аррениус/

2.Балықтың жүрегі неше бөліктен тұрады? / Жүрегі 2 камералы, қан айналу шеңбері-біреу. /

Қоңыр аю, елік, сусар, марал қай тауда кездеседі? Ақсу-Жабағылы Қазақстанның ең көне қорығы, сонымен қатар Орталық Азиядағы ЮНЕСКО биосфера қорығы дәрежесін алған ең алғашқы қорық. Теңіз деңгейінен 1000 м-ден 4280 м аралығындағы биіктікте Тянь-Шань тауларында орналасқан. Негізгі биік аймақтары өзінің таңқаларлық бейнелерімен жартылай шөлейттер ылғалды жазықтармен алмасып аршалы ормандарына өтеді. Ылғалды даладағы бай жазықтар аршалармен астасып жатқан жіңішке бұталардың өсуіне қолайлы жағдай туғызған. Көздің жауын алатын қатаң қарлы шыңдардың бөктерінде түрлі түсті альпі гүлдері жайқалып өскен. Ақсу-

3. Бөлменің, дененің температурасын өлшейтін құрал /термометр/

4.Бинарлы қосылыс деген не? /Екі элементтен тұратын қосылыс/

5. Жапырақтарға жасыл түс беретін қандай зат? /хлорофилл /

6.Ертіс өзені құятын ағынды көл / Зайсан көліне Қара Ертіс өзені құяды да, Ертіс (Ақ Ертіс) ағып шығады. Өзеннің жалғасы көл табанындағы ені 2 км, тереңдігі 10 м-ге дейін баратын ұзынша ор түрінде байқалады./

7.Галогендерге қандай элементтер жатады?/фтор, хлор, бром, йод, астат/

8.Жоғары сатыда дамыған примат/адам/

9.Қазақстан неше елмен шектеседі?/5 елмен Қазақстан шекарасының жалпы ұзындығы 13394 км, теңізбен (Каспий) 2000 км-ден астам. 7591 км Ресеймен шектеседі. 1782 км Қытай Халық Республикасымен, Түрікменстанмен - 426 км, Өзбекстанмен - 2354 км және Қырғызстанмен - 1241 км шектеседі.

10.Күкірт қышқылындағы күкірт неше валентті? /Н2SO4-6 вал/

11.Бір тамшы суды да қажет етпейтін сүтқоректі / дельфиндер мен киттер /

12.Жердің абсолют жасын анықтау үшін қолданылатын элемент/ /

13.Плюмбум элементінің қазақша атауы/қорғасын/

14.Дауысы ең ащы аң/ қасқыр?/

15.Алматы қаласы қай таудың етегінде орналасқан? /Алатау/

3 кезең

2.Бактерияны тірі ағзаның қай тобына жатқызады?/қарапайымдар /

3.Қазақстандағы табиғат зоналарының саны/5/

4.Ең жеңіл металл/литий /

5.Денедегі жойылған жердің қалпына келуі қалай аталады? //регенерация/

6.Орманды дала және дала зонасындағы кең таралған топырақ түрі

7.Судың кермектілігін кетіру үшін қолданылатын зат/ фосфат, карбонат /

8.Шығу тегі, атқаратын қызметі, құрылысы ұқсас жасушалар тобы қалай аталады?/ұлпа/

9.Қазақстандағы қорықтар саны /Қазақстан қорықтар саны жөнінен ТМД-ға кіретін республикалар арасында 16-шы орын алады. Дегенмен, республика жерінің көлеміне шақканда корықтар үлесі жөнінен 13-ші орында. Бұл Қазақстан секілді ұлан-байтақ республика үшін қорықтар көлемінің әлі де болса аз екендігін көрсетеді. Қазіргі кезде нақты 10 қорық жұмыс істейді. Қазақстандағы қорықтардың барлық ауданы 1 610 973 га. Бұлар, әрине, Қазақстан табиғатының алуан түрлі табиғат жағдайларын толық көрсету үшін жеткіліксіз. Сондықтан болашақта ғалымдардың, табиғатты қорғау коғамы өкілд рінің ұсынуымен тағы 15 қорық ұйымдастырылмақшы /

10.Тұрмыста қолданылатын марганцовканың химиялық формуласы/KMnO4/

11.Өсімдіктер фотосинтезі өсімдіктің қай бөлігінде жүреді? //жапырақта

12.Қоғалжың қорығының мақтанышы/ қызғылт қоқиқаз- розовый пеликан /

13.Электр тогын ең жақсы өткізетін металл/вольфрам /

14.Қазақстанның қызыл кітабы қай жылы жарыққа шықты?/1963/

15.Өсімдікпен қоректенетін жыртқыш аң /аю -Апанда жатып өзінің кішкентай қонжығын туады. Аю –ақылды, иіс сезгіш, жыртқыш аң. Бірақ өзі ешкімге тиіспейді. Көбіне өсімдікпен қоректенеді.

III. «Казино» ойының ІІ туры

1.Қазақстан Республикасының жер көлемі қанша?

А. 2,6км. Кв В.. 2,7 км.кв С. 2,8 км.кв

2.Қазақстанда қанша көл бар? 1.28 мың 2.38 мың 3. 48 мың

3.Ауаның ылғалдылығын өлшейтін аспап а. Гигрометр в. Гигрометр с.ареометр

4.Қазақстанда ірі қоғасын зауыты қай қалада орналасқан ?

А.Өскемен В. Теміртау С. Шымкент

5.Дүние жүзіндегі ең ұзын өзен

А.Ніл В.Амазонка С.Мисисипи

6.Табиғи каучуктің отаны қай ел?

А. Бразилия В. Россия С. Италия

7.Каучукты вулканизациялаушы қай зат

А. Азот В.фосфор С.күкірт

8.Галогендер күшті тотықтырғыштар, өйткені

А.галоген атомы 1-е-ды оңай қосып алады

В.галоген атомы 1-е-ды белсенді түрде қосып алады.

С.галоген атомы 1-е- ды оңай береді

9.Сілті ерітінділері лакмустың түсін

А. Көгертеді В.қызартады С.өзгертпейді

10.Калий перманганатындағы марганецтің тотығу дәрежесі

А. +5 В.+3 С.+7

11.Мутациялық теорияның негізін кім қалады?

А.Мендель В.Беккерель С.Морган

12.Адам миының орташа салмағы:

А. 1100-1300г В.1200-1300г С.1300-1400г

13.Жасушаның негізгі құрылыс материалы болатын зат:

А.көмірсу В.белок С.май

14.Шыдамдылық қасиет көрсететін бірден жарыққа шығатын белгі:

А.ресцессивті В.доминантты С.реципиентті

15.Хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз:

А.гистон В.глицин С.серин

16.Ватикан мемлекеті қайда орналасқан?

А.Италия В.Испания С.Венгрия

17.«Күншығыс елі» атанған мемлекет

А.Жапония В.Қытай С.Азия

18.Конго, Заир мемлекеттері қай материкте орналасқан?

А.Евразия В. Америка С.Африка

19.Ең бірінші Жердің шар тәрізді екенін, дүние жүзілік мұхиттың біртұтас екенін дәлелдеген теңіз саяхатшысы:

А.Х.Колумб В.Васко да Гама С.Магеллан

20.XIX ғасырда Орталық Азияға 5 рет саяхат жасаған орыстың атақты саяхатшысы

А.Семенов В.Пржевальский С. Уалиханов