мақсаты: мінезді дұрыс түсінуде адам үшін маңызды болған қоғамдық құндылықтар мен жеке талғамдар арақатынасы шешуші мәнге ие болады. Адам мінезін біле отырып, оның алдағы ықтималды әрекеттері мен қылықтарын күні ілгері барластырумен оларға тиісті реттеулер және түзетулер ендіруге жол көрсету.
мақсаты: мінезді дұрыс түсінуде адам үшін маңызды болған қоғамдық құндылықтар мен жеке талғамдар арақатынасы шешуші мәнге ие болады. Адам мінезін біле отырып, оның алдағы ықтималды әрекеттері мен қылықтарын күні ілгері барластырумен оларға тиісті реттеулер және түзетулер ендіруге жол көрсету.
- жеке талғамдар т.б. тізбектердің қалыптасуын айқындау.
Мінез туралы түсінік
Мінез - әрбір адамның жеке басына тән өзіндік психологиялық қасиеттер мен ерекшеліктер жиынтығы. Мінездің қасиеттері мен ерекшеліктері әркімде әр қилы жағдайда байқалып, адамның сол жағдайларға қатынасын білдіреді. Мінез – бұл адамның әлеуметтік мінез – құлқының ерекшелігі, ол әлеуметтік топтағы адамдардың жүктелген ісін орындауында, адам аралық қарым – қатынасында көрініп отырады. Мінез ерекшеліктері адамның даралық,өзіндік психологиялық қасиеттері.
Мінездің физиологиялық негізі.
И.П.Павлов
ережесі
бойынша
мінездің
3 түрі:
Көркем тип
Ойшыл тип
Орташа тип
Мінездің физиологиялық негізі.
Адам мінезінің физиологиялық негізін ашып көрсетуде ерекше орын алатын жайт – жоғары жүйке қызметінің типтеріндегі ауыспалы құбылыс. Осы орайда, И.П.Павлов қандай сигнал жүйесінің басым екендігіне қарай адам мінезінің типтерін мынадай үш түрге бөлінеді.
Ойшыл тип –бұл негізінен, сөзбен байланысты екінші сигнал жүйесі рефлекторлық қызметінің басымдылығы.
Көркем тип – бірінші сигналдық шартты рефлекстің басымдылығы.
Орташа тип – мұнда екі сигнал жүйесінің бір де бірі басымдық көрсете алмайды.
Мінездің құрылымы мен қасиеттері.
Адам мінезінің құрылымы әрқилы қасиеттер жиынтығынан тұрады. Дегенмен, кейбір мінез ерекшеліктері бір – біріне тәуелді, өзара байланысты болып келеді. Міне, мінездегі осындай әр түрлі қасиеттерден құралған біртұтас бірлікті мінез құрылымы дейді. Ал мінездегі біртұтас өзара байланысты психикалық қасиеттердің жүйесі симптомкомплекс не фактор деп те аталады.
Мінездің тереңдігі. Бұл қасиет адамның қоғам талаптарына орай көпшілікке, ұжымға, еңбекке деген қатынасын білдіреді.
Адамның жеке басының ерекшелігі, белсенділігі. Бұл қасиет – мінездің күші. Осыған орай адам жақсы, мықты, тұрақты және нашар мінезді болып бөлінеді.
Мінездің тұрақтылығының, ауытқымалығы мен бейіиделгіштігінің ерекше мәні бар. Мұндай адамдар әрқилы қиыншылықтарға ұшырағанда табандылық, төзімділік пен бейімделгіштік көрсетіп, мінезінің күшін аңғартады.
Мінез мәні
Мінез
Өзіндік қатнасына орай:
-қамқоршы (альтурист)
-өзімшіл
(эгоист)
Сана – сезімге орай:
-терең ойлылық
-тапқырлық
-зеректік
-әуестік
-және т.б.
Адамдармен қатынасына орай:
-үйірмен
-тұйық
Ұлылардан – ұлағат !
Мінез – құлық әркімнің кейпін көрсететін – айна.
И.Гете
Берік тәртіп ұстанбаған адам - әрқандай да мінезден құралақан адам.
Н.Шамфор
Жақсы мінез бүкіл өміріңнің сарқылмас байлығы.
У.Гәзлит
...адамның өзін - өзі тексеруі оның жан тұрмысының өркендеуіне, түзу жолға түсуіне бірінші шарт.
Оқушылардың мінез бітістерінің қалыптасуында дене шынықтыру жаттығулары мен тұрақты күндік режимнің де тигізетін пайдасы мол. Дене шынықтыру сабақтарындағы жаттығулар адамдарды ерлік пен батылдыққа, табандылық пен өз күштеріне сене білуіне тәрбиелейді.
Оқушылардың мінез бітістерінің қалыптасуында дене шынықтыру жаттығулары мен тұрақты күндік режимнің де тигізетін пайдасы мол. Дене шынықтыру сабақтарындағы жаттығулар адамдарды ерлік пен батылдыққа, табандылық пен өз күштеріне сене білуіне тәрбиелейді.
Дене шынықтыру мен спорт жаттығулары біздің күнделікті әдетімізге сіңсе ғана адамға қажетті жақсы мінез бітістерінің қалыптасуына жәрдемін тигізеді. Ал онымен оқта – текте айналысу, ерік – жігеріңді жасытып, мұқалтып жіберуге себепші болады.
