Тақырыбы: Өрмекшітәрізділердің құрылысы, тіршілік ету дағдысы



бет2/2
Дата04.08.2017
өлшемі357,69 Kb.
#22580
1   2



Қазақстанда мекендейтін өрмекшітәрізділер

Бүйі-шөл және шөлейт аймақтың өзен аңғары мен сайларында ,кейде орманда тіршілік етеді.жаздың соңғы айларында аналық бүйінің уы күшейеді,бүйі жұмыртқа арқылы көбейеді.

Қарақұрт-ықтырмашы тұқымдастарға жататын улы өрмекші.Қарақұрттың аналығы аталығынан ірі болады-тұрқы 1-2 см,-қара,құрсақ бөлігінің үстіңгі жағында қызыл ноқаттар көзге бірден шалынады.қарақұрт мамыр –шілде айларында көбірек шығады.

Қыршаян—20см жетеді.денесі 2 бөліктен :баскөкірек және құрсақтан құралады.қыршаян құйрығын қатты сермеп,улы шаншармен жемін өлтіреді.ауыз бөлігінде кішірек қысқышты күйісаяқ және үлкен қысқышты тұтқыаяқтар болады,солар арқылы қорегін аулап,ұстап жейді.өрмекшітәрізділердің көптеген түрлері кездеседі.
Әлемдегі ең алып өрмекші
Алғашқы түрін 1804 жылы француз энтомологы Латрейл жазып алған.

Сол түрге жататын екі жастағы бұл өрмекшінің құлашы 28 сантиметр болса, салмағы 170 грамды құрайды. Дегенмен мұндай түрлері жеке коллекцияларда да жиі кездеседі. Олардың көбеюі көп уақытты қажет етеді. Оның үстіне Терафоза Блонда өрмекшісін өзі мекен етіп жатқан жерден басқа жерге көшіруге қатаң тиым салынған.

Бұл ең үлкен өрмекші түрін 1965 жылы Венесуэлада экспедиция мүшесі Пабло Сан Мартин тапқан. Бұл өрмекші табанының құлашы 28 сантимерге жеткен. Бұл өлшеммен түстік астың тәрелкесін толық жауып қалуға болады.

Өрмекшілердің мұндай түрлері тек Суринами тропикалық орманына жақын жерлерден және Гайана мен Француз Гвинеясында ғана кездеседі. Бірақ осыған ұқсас түрлері Венесуэла мен Бразилияда да тіркелген.

Бұл тіршілік иелері тор жасап алып, терең індерде мекен етеді. Ең алып өрмекшілер кесіртке, құрбақа, бақа, тышқан аулап жеуге өте епті. Тіпті олардың кішкентай жыландарға да шабуыл жасауға батылы жетеді.

Видио : Түкті бүйі

Бекіту тапсырмалары:


  1. Кесте толтыру




Ерекшеліктері

Шаян

Өрмекші

1.Денесі, баскөкірек, құрсақ

2. Хитинді жабын

3. Екі мұртшасы бар

4. Мұртшалары жоқ

5. Жүру аяғы бес жұп

6. Жүру аяғы төрт жұп

7. Көздері күрделі

8. Көздері қарапайым

9. Тыныс алуы-желбезек

10 Тыныс алуы-демтүтік

11. Құрсағында аяқтары бар

12. Құрсағында аяғы жоқ

13. Зәр шығаруы-жасыл без

14. Зәр шығаруы-мальпиги түтігі



+

+

+


+
+
+
+
+


+

+
+
+


+
+
+


  1. Шаянтәрізділермен өрмекшітәрізділердің дене құрылысын салыстыру.






дене

құрылысы


Тыныс алуы

Зәр шығаруы

Тіршілік ортасы

Қан айналым

көбею

Шаян

баскөкірек, құрсақ

Желбезек

жасыл без

су

ашық

Дара жынысты

Өрмекші

баскөкірек, құрсақ

демтүтік

мальпиги түтігі

құрлық

ашық

Дара жынысты


Қорытынды:
ой қозғау”стратегиясы
1.Қарақұрт шаққанда не істеуге болады?

2.Шаршылы өрмекші қалай қоректенеді?

3.Өзің тұрған жерде өрмекшітәрізділердің қандай түрі тіршілік етеді?
Үй тапсырмасы:

1.Өрмекшітәрізділер класы.

2.Өрмекшінің суретін салу, құрылысын жазу.

3.Өздерін турған жерде кездесетін өрмекші туралы мағлұмат жинау.


М. Тәжин атындағы орта мектеп




Ашық сабақ



Тақырыбы:

«Өрмекшітәрізділердің құрылысы,

тіршілік ету дағдысы»

Биология /7 сынып/

Өткізген: биология пәнінің мұғалімі: Ж .Балмұрат


Мөңке би ауылы



2016ж



Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет