Тақырыбы: «Тіл-елімнің тірегі» Бабаларымыздың, ақындарымыздың тіл туралы айтқан ұлағатты сөздерін, өлеңдерің насихаттау; ана тілдің өміршендігін, адам тіршілігіндегі рөлін жетілдіру; оқушылардың тілін, білімін сөздік қорын, мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыра отырып тілді құрметтеу сезіміне тәрбиелеу. Көрнекілігі: сыныпта тақырыпқа сай безендіру, нақыл сөздер жазылған плакаттар, газет, итерактивті тақта. Түрі: дөңгелек үстел
Ғасырлар бойы қазақтың ұлт ретіндегі мәдени тұтастығын ең негізгі ұйытқы болған - оның ғажайып тілі. (Н. Назарбаев) Ұлттық руханиятымыздың өзегі - тіл. (Әбіш Кекілбаев) Қазақ тілі - қазақтың маңдайындағы жалғыз жарық жұлдызы. (Асылы Осман) Халықтың мәңгі ғұмыры оның тілінде. Әрбір тіл өзінің халқы үшін Ұлы (Ш. Айтматов)
Дөңгелек үстелдің барысы: Кіріспе сөз: Құрметті бүгінгі дөңгелек үстелге жиналған қонақтар, тіл жанашырлары! Сіздерді өткір тілді, дархан пейілді, тәуелсіздігіне 25 жыл толған қазақ елінің мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз! Дүбірлетсін өңірді, Дүрілдетсін дүлдүлі. Қазақ деген елімнің Құтты болсын, бұл күні!- дей отырып, дөңгелек үстелімізді ашық деп жариялаймыз. II. Оқытушының сөзі: Қазіргі таңда еліміз өз тәуелсіздігіне қол жеткізгеннен кейін мемлекеттік тіліміз – қазақ тілі болып бекітілді. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы Заңы» күшіне енді. Болашағымызды баянды етер басты қаруымыз – тіліміз. «Адамға екі нәрсе тірек тегі, Бірі – тіл, бірі – ділің жүректегі», — деп Жүсіп Баласағұн бабамыз айтқандай кез - келген мемлекеттің, елдің ең негізгі рәмізі де, ұраны да, тірегі де сол елдің ана тілі болмақ. Биыл тіліміздің мемлекеттік мәртебе алғанына 25 жыл уақыт болды. Осындай атаулы күнде бәріміздің де мерейіміз өсіп, қойынымыз қуанышқа толып отырғаны сөзсіз. Қуан далам, қуанатын күн бүгін, Серпіп таста мұңды көңіл түндігін. Тіл туралы заңым енді күшіне, Паш еткендей кескен жаңа кіндігін.
Қуан халқым, күшіне енді тіл заңы, «Сүйінші» деп ақындарың жырлады. Ел елдігі сыналады тілімен Сол арқылы жайқалады гүл бағы,- дегендей, тіл апталығы аясында өткізіліп отырған " «Тіл-елімнің тірегі» атты дөңгелек үстел басындағы ой бөліске қош келдіңіздер!
III. Дөңгелек үстелімізді бастамас бұрын "Тіл тағдыры - ел тағдыры" тақырыбына арналған слайд - шоуға назар аударайық.
IY. Дөңгелек үстелдің мақсатымен сұрақтарына тоқталып өту. Бүгінгі жас ұрпақ - мемлекеттің болашағы, ертеңгі күннің азаматы. Ал, оның бақытқа жетер даңғыл жолы - туған Отанын, туған тілін сүюден басталады. Сондықтан да, бүгінгі дөңгелек үстелдің мақсаты - ұлтшыл емес, ұлттық сана - сезімі мол, Отанын, ана тілін өз анасынан кем сүймейтін азамат пен азаматша тәрбиелеу, мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту, мемлекеттік тілдің мәртебесі мен маңызын кеңінен насихаттау, өзге ұлт өкілдері арасында қазақ тілін білу деңгейін көтеру және оқып үйренуге деген ықыласы мен қызығушылығын арттыру, патриоттық сезімін ояту. Қазіргі заман жеке адамдардың ғана емес, тұтас ұлттардың да өткеніне үңіліп, болашағын бағдарлауға жол ашты. Ендігі жерде қазақ тілінің беделін көтеру, оның арын арлап, жоғын жоқтау, олқысын толтыру өз қолымызда, сіз бен біздің қолымызда. Сондықтан бүгінгі дөңгелек үстелде талқыланатын сұрақтарға назар аударайық.
Дөңгелек үстелде талқыланатын сұрақтар: 1. Мемлекеттік тілдің қазіргі таңдағы жағдайы қандай? Мемлекеттік тілдің дамуын тежеп тұрған не? 2. Тілдің үш тұғырлығы 3. Жаһанданудағы тілдің көрінісі, орны қандай болуы керек?
Y. Әр сұрақтан кейін аудиториядағы оқушылардың жауаптары, пікірлері тыңдалады.
YI. Жас ұрпақты мемлекеттік тілде мәртебесін көтеруде, оқытуда қазақстандық патриотизмге тәрбиелеу барысында өзге ұлт өкілдерінің арасында өтетін "Абай оқулары", «Тіл - дарын», «Мемлекеттік тіл - ұлт тірегі» атты сан - алуан сайыстар мен додаларға қатысып, республикалық, облыстық деңгейде жүлделі орындарға ие болып, мақтанышымызға айналған оқушылар бар бар. Солардың бірі мектебіміздің 8- сынып оқушысы Іңкәрдің орындауындаға Абайдың «Өлең-сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңін қазақ тіліне деген құрметі деп қабыл алыңыздар..
YII. Қорытынды сөз:
Бүгінгі дөңгелек үстеліміз өз мәресіне жетті. Егеменді еліміздің тұғыры қашан да тіліменен биік. Тіл тағдыры туралы көкейді тескен көл ойлармен сусындадық. Туған тілім - тұғырым. Бұл сіздердің басқа тілді меңгерулеріңе ешқандай бөгет болмайды, қайта адамгершілікке, шын патриот болуға жетелейді. Өмірдің алмастай қырын, абзал сырын түсіне білуіне басты себепкер - сол ана тілің. Ана тілінің бүге - шүгесіне, терең иірімдеріне бойлай білу - саналы азамат болғысы келетін жас адамның бірінші парызы. Ол - туған жерді, отанды, ата мекенді сүйе білу деген сөз. Осы азғантай уақыттағы айтылған сөз, өнер толғаған сезім, ұлылардан қалған ой - пікірлерді көкіректеріңе мәңгі қалдырыңдар дей отырып Абайдың мына сөзімен аяқтағым келіп отыр. Білімдіден шыққан сөз, Талаптыға болсын кез. Нұрын, сырын көруге Көкірегіңде болсын көз.-дей келе, мектебіміздің 9-сынып оқушысы Ботагөздің «көркем әдебиетті көп оқиық» және тілді дамытуды өзімізден бастайық деген ұсынысын басшылыққа алайық дегім келеді.