Қазақ халқының қалыптасуы да өзге халықтар сияқты ұзақ уақытты қамтиды. Оның алғашқы кезенің сонау арийлер мен турлар заманынан бастаған дұрыс сияқты, Себебі, тарих сабақтастығында байланысты тайпалардың пайда болып, оның біртіндеп дамуына , тайпалық одаққа, одан халыққа дейінгі дәрежеге жеткендігі белгілі. Дамуды жүйелей келе андрондық кезеңнен бастап сақ сармат дәуірі аралығын алған жағдайдың өзіңде бұл аралықта қыруар өзгерістердің болғаны байқалады. Тайпалардың орналасуы, олардың жайылымдық аймақ үшін соғыстары, олардың орнының ауысуына әкелді. Бірақ ол ауысу сол белгілі аймақта өтті.
Қазақ халқының қалыптасуы да өзге халықтар сияқты ұзақ уақытты қамтиды. Оның алғашқы кезенің сонау арийлер мен турлар заманынан бастаған дұрыс сияқты, Себебі, тарих сабақтастығында байланысты тайпалардың пайда болып, оның біртіндеп дамуына , тайпалық одаққа, одан халыққа дейінгі дәрежеге жеткендігі белгілі. Дамуды жүйелей келе андрондық кезеңнен бастап сақ сармат дәуірі аралығын алған жағдайдың өзіңде бұл аралықта қыруар өзгерістердің болғаны байқалады. Тайпалардың орналасуы, олардың жайылымдық аймақ үшін соғыстары, олардың орнының ауысуына әкелді. Бірақ ол ауысу сол белгілі аймақта өтті.
Ежелгі қазақ даласындағы қоғамдық маңызы бар оқиғалар ол тайпаларды нәсілдік, әрі антропологиялық өзгеріске түсірді. Арийлер мен тур тайпаларынан, одан былай қалыптасқан сақ тайпалық одағынан кейбр зерттеуші ғалымдар нәсілі жағынан европоидтарға, ал тілін үнді ирандық топқа жатқызады.
Бір қыпшақ этносынан бірнеше түркі тілдес халықтар тарады. Оның ішінде қазақ, башқұрт, татар, қырғыз т.б халықтар. Ал оның салдарын қарастыратын болсақ, түркі тілдес тайпалардың халық болып қалыптасуына сол ортада өмір сүрген кей тайпалардың негіз болғандығын көреміз. Осының арқасында төмендегідей этникалық топтар пайда болды.
Бір қыпшақ этносынан бірнеше түркі тілдес халықтар тарады. Оның ішінде қазақ, башқұрт, татар, қырғыз т.б халықтар. Ал оның салдарын қарастыратын болсақ, түркі тілдес тайпалардың халық болып қалыптасуына сол ортада өмір сүрген кей тайпалардың негіз болғандығын көреміз. Осының арқасында төмендегідей этникалық топтар пайда болды.
Қыпшақ тобы башқұрт, қазақ, қарайым, қараөалпақ, қарашай, малқар, құмық, қырым татарлары.
оғыз тобы әзірбайжан, балқан түріктері, гагауыздар, түркімендер.
Аралық бұтақ алтай, қырғыз, салар, тофы, тува, хакас,шор, шұлым.
Қазіргі дерек бойынша әлемде отызға тарта түркі тектес халық 22 мемлеетте өмір сүреді. XIII ғасырдың басында қалыптасып үлгермеген қазақ халқының зор апатқа ұшыратқан моңғол шапқыншылығы тағы өз кері әсерін тигізді.
Қазақ даласында пайда болған Жошы, Шағатай, Үгедей ұлыстарында ақ сүйектер билігі орнағанымен олар біртіндеп түркіленді, тіпті жергілікті халықтың тілін қабылдады. Бір аймаұта өмір кешкен тайпалар мен рулардың шаруашылығының үш түрі негізінде ортақ экономикасы , тілі , мәдениеті қалыптасты. Қажеттіліктен туындаған бұл алғы шарттар аймағы жағынан ортақтас болған тайпалармен рулардың бірігуін тездетті.
Қазақ даласында пайда болған Жошы, Шағатай, Үгедей ұлыстарында ақ сүйектер билігі орнағанымен олар біртіндеп түркіленді, тіпті жергілікті халықтың тілін қабылдады. Бір аймаұта өмір кешкен тайпалар мен рулардың шаруашылығының үш түрі негізінде ортақ экономикасы , тілі , мәдениеті қалыптасты. Қажеттіліктен туындаған бұл алғы шарттар аймағы жағынан ортақтас болған тайпалармен рулардың бірігуін тездетті.
Ресейді көркейтуді- шет аймақтар байлығын игеру арқылы жүзеге асыруды көздеген ол, қазақ даласын зерттеу мақсатында экспедицияларды бірінен соң бірін аттандырады. Жүздердің орналасуы, оның құрамындағы тайпалар туралы, тіпті, ру шаңырақтарының нақты саны генерал-губернаторларға жинақталып тапсырылып отырды. Осындай мәліметтерді басшылыққа ала отырып, XVIII ғасырдағы үш жүз қазағының жалпы саны 2 млн адамға жеткендігін байқауға болады.
Ресейді көркейтуді- шет аймақтар байлығын игеру арқылы жүзеге асыруды көздеген ол, қазақ даласын зерттеу мақсатында экспедицияларды бірінен соң бірін аттандырады. Жүздердің орналасуы, оның құрамындағы тайпалар туралы, тіпті, ру шаңырақтарының нақты саны генерал-губернаторларға жинақталып тапсырылып отырды. Осындай мәліметтерді басшылыққа ала отырып, XVIII ғасырдағы үш жүз қазағының жалпы саны 2 млн адамға жеткендігін байқауға болады.
Ал XV ғасырдың бірінші жартысындағы Дешті Қыпшақтағы Әбілқайыр хандығы, Жетісу мен Шығыс Түркістандағы Моғолстан мемлекеті және Мәуреннахрдағы Ақсақ Темір ұрпақтарының мемлекеті,сондай-ақ Оңтүстік Сібірдегі қалмақ тайпалары арасындағы шиеленіскен күрделі саяси оқиғалар мен олардың даму барысы XVғасырдың орта шенінде Қазақ хандығын дүниеге әкелді.
Ал XV ғасырдың бірінші жартысындағы Дешті Қыпшақтағы Әбілқайыр хандығы, Жетісу мен Шығыс Түркістандағы Моғолстан мемлекеті және Мәуреннахрдағы Ақсақ Темір ұрпақтарының мемлекеті,сондай-ақ Оңтүстік Сібірдегі қалмақ тайпалары арасындағы шиеленіскен күрделі саяси оқиғалар мен олардың даму барысы XVғасырдың орта шенінде Қазақ хандығын дүниеге әкелді.
Қазақ хандығы аймағының ұлғайысы XVIғасырдың басында қатты байқалды. Жайылымдық жерлер үшін соғыстар,әсіресе, Бұрындық ханның тұсында күшейді.Бұрындықтың билік құрған жылдары 1480-1511ж.ж.
