Тақырып. Ақша қаражаттарының есебі және оның баламалары. Дәріс жоспары: Ақшалай қаражаттары және олардың элементтері
Аннуитеттер. Бағалы қағаздар бойынша пайыздар мен дивидендтер
жүктеу/скачать 0,64 Mb.
|
6. Краткое содержание лекций по ФУ 1
- Бұл бет үшін навигация:
- Өзіндік тексеруге арналған сұрақтар.
| 2. Аннуитеттер. Бағалы қағаздар бойынша пайыздар мен дивидендтер.
Аннуитеттін ағымдағы құның келесі формуламен есептеуге болады:
Инвестицялардың табыстылығы пайыздарды есептеу жиелігіне байланысты. Егер бізде пайыздарды есептеу жиелігі бірдей болмайтын инветсициялар болса, онда біз пайыздық қойылымдарды бірлік, стандарттық базасына әкелуіміз керек. Номиналдық (немесе жарияланған) пайыздық қойылымды және тиімді жылдық пайыздық қойылымды салыстыруға болады, яғни ол келесі формуламен есептеледі:
мұндағы Ref -тиімді жылдық пайыздық қойылым; r - ондық бөлшек түрінде номиналдық пайыздық қойылым; m – бір жылдың ішінде пайыздарды есептеу мерзімінін саны. Белгілі бір уақытта экономикалық үрдістердің динамикасын өлшеу үшін қатысты көрсеткіш қолданылады – индекс. Индекстер: - көрсеткіштердін динамикасын талдауға қолданылады; - мемлекеттік реттеудін экономикалық құралы болып табылады. Индексация – дегеніміз инфляция жағдайында ақша қаражатының (капиталмен, кірістердін) сатылып алу қабілетіндегі нақты көлемінін сақтау әдісі. Инфляция – ақша белгісінін нақты құны төмендеуі. Қаржы ресурстарын талдау және болжау кезінде баға өзгерісін еске алған жөн. Баға индексі – дегеніміз белгілі бір уақытта бағаның өзгерісін көрсететін көрстеткіш. Баға индекстері, біріншіден, сатып алу мүмкіншілігін өткен кезенде бағалауға мүмкіндік береді; екіншіден, болашақта керекі қаржы ресурстарын қалыптасқан бағалар бойынша болжауға мүмкіндк береді. Корпорация ның шаруашылық қызметінін сандық көрсеткіштерін талдауға және болжауға құндылық индексі (түсім, тауарайналымы), физикалық көлем индексі (өнім көлемі немесе тауарайналымы), сандар индексі, құрылым индексі. Белгілі, инфляция кері әсерін тигізеді. Ақшаның сатып алыну қабілетін жылдан жылға инфляцияның қарқынына қарай төмендейді. Егер жыл сайын жылына i % есептелсе, ал инфляция қарқыны Rn теңелсе, онда n жылдан кейін бастауыш соманың сатылып алу қабілеті: Кn = К0 [(1+ i) : (1 + Rn)]n құрайды Қаржы левериджі, қаржы тұтқасын қолдануды білдіреді. Қаржы талдауында қаржы тұтқасы, жалпы капитал салымдарының ішінде қарыз капиталының үлесін жоғарлату салдарынан, меншік капиталының рентабелділігін жоғарлату үшін қолданылады. Сондай – ақ, капитал салымдарының тұрақты көлемінде, таза кірістін, үлкен пайыздарды төлеуімен байланысты, төмендеуі меншік капиталының рентабелділігінің төмендеуіне әкелмейді. Қаржы тұтқасы келесі формыласымен есепледі, пайызбен:
мұндағы ҚТ – қаржы тұтқасы; ОК – операциялық кіріс (салықты және несие пайыздарын төлеуге дейінгі кіріс); ТК – таза кіріс; Ш – несие пайыздарын төлеуге кеткен шығындар. Қаржы тұтқасын басқа да амалмен шығаруға болады, капитал салымдарының рентабелділігі деген көрсеткішті қолдана отырып.
мұндағы КТ – капитал салымдарының табыстылығы; i – несие бойынша пайыздық қойылым; d – қарыз сомасының негізгі және таза айналым капиталына қатынасы. Қаржы левериджі туралы сұрақты әрі қарай жалғастыра отырып, бір жағынын облигациялармен артықшылығы бар акцялардың, екінші жағынан – қарапайым акцялардың қатынасы формулуласын көсретуге болады.
мұндағы Л –леверидж деңгейі; О – облигациялар, тенге; А1 – артықшылығы бар акциялар, тенге; А2 – қарапайым акцялар, тенге. Қаржы левериджі корпорацияның қаржылық тұрақтылығын көрсетеді, яғни портфелдік инввестициялар табыстылығын анықтайды. Леверидждін жоғары болуы өте қауіпті құбылыс – өйткені қаржылық тұрақсыздығына әкеледі. Бағалы қағаздарырмен байланысты операциялардың табыстылығы. Бағалы қағаздардың әрбір түрлеріне, әртүрлі мерзіміндегі және әртүрлі өтімділігі бар және бір қалыпты жүйе болып басқарылатын салымдар бағалы қағаздар портфелін құрайды. Кәсіпорындар инвестицциялық қаржылық саясатың қабылдау кезінде өздерінін алдында әртүрлі мақсаттар қояды. Оларды жалпы келесі түрінде көрсетуге болады: - пайыздар алу; - капиталды сақтау; - капитал өсімін сақтау. Кең тараған бағалы қағаз –акциялар болады. Акцияның курсын алатын дивиденттер көлеміне және несие бойынша банктік пайыз қойылымына байланысты келесі формуламен анықтауға болады: Акцияның курсы = Дивиденд : банктік пайыз х 100. Акцияның бағасын онымен әкелінетін нақты табысына байланысты басқару үрдісін табысты капитализациялау деп атаймыз және ол қор биржалары. бағалы қағаздар нарығы арқылы жүргізіледі. Акцияға ұсыныс пен сұранысты талдау бағытында, спрэдтін абсолюттік мөлшері деген көсреткішті қолдануға болдаы. Онын мағынасы, ұсыныстын минималдық бағасымен сұраныстың максималдық бағасы арасындағы разрыв (бөлінуі). Мысалы, акцияға ұсыныстын минималдық бағасы 8,6 тенге. Сұраныстың максималдық бағасы 8,2 тенге. Спрэд 8,6- 8,2 = 0,4 немесе 4,88% тең. Ен өтімді бағалы қағаздар деп, спрэдтін сұраныстың максималдық бағасына қатынасы ен төм болғанын айтамыз. Акцияға сұраныс пен ұсыныстың болғанын келесі корсеткішпен – рендит деген дәлелдейміз. Рендит – дегеніміз бағалы қағаздың табыстылығының қатысты көрсеткіші. Ол төленетін дивиденттерді акцияның нарықты курсына бөлу түрінде есептеледі. Рендиттін көлемі жоғары болса, акция табысты деген сөз. Мысалы. Акцияның номиналы 5 тенге, ол 40 тенгеге сатылады. Өткен мерзімде дивиденттер 80% немесе 4 тенге құрайды. Акйияның рендиті. 4 : 40 х 100 = 10% тең. Облигация – дегеніміз, оның иесіне құнды және ондағы бекітілген тұрақты пайызды алуға немесе басқа да мүліктік эквивалентін алуға құқық беретін эмиссиялық, бағалы қағаз. Облигацияның табыыстылығы екі факторымен қалыптасады: эмитентке зайымды берген үшін сый ақысымен (купондық төлем) және қағазды өтеу мен сатып алу бағасының айырмасы, алымы. Купондық төлемдер жыл сайын немесе жылдың ішіндегі төлемдерімен жиеленіп отырады және абсолюттік мөлшерімен немесе пайызбен көрсетіледі.
мұндағы Dжыл– купондық табыстын абсолюттік мөлшері; i – жылдық купондық қойылым; Рном – облигацияның номиналдық құны. Жылдық купондық табыстын абсолюттік мөлшерінін бағалы қағаздар нарығындағы облигацияның номиналдық құнына қатынасы купондық табыстылық деп аталады, ал облигацияға ие болған үшін, бір неше жыл ағымында жыл сайын тұрақты пайызды алу деген құқықты аннуитет деп атаймыз. Облигациялар белгілі бір уақытқа шығарылады. Олар: - халықаралық зайымдар; - ішкі мемлекеттік зайымдар; - корпоративтік облигациялар. Шаруашылық субъектілері конвертацияланған облигацияларды шығара алады. Конвертацияланған облигациялар – дегеніміз сол эмитетнтпен шығарылған қарапайым акциясына айырбастауға болатын облигациялар. Егер нарықтық және бекітілген пайыздық қойылымы тең болса, онда облигациялар номиналдық құнымен сатылады. Мұнда пайыздық табысының нарықтық қойылымы тең болады. Бірақ көбінде нарықтық және бекітілген койылым әртүрлі болады. Нарықтық қойылымның өзгерісімен эмиссия бағасы де өзгереді. Егер нарықтық қойылым бекітілегн қойылымынан артық болса, онда облигацияның эмиссия бағасы номиналдық құнына артық болмау керек инвесторға нарықтық қойылымға тең табыс әкелу үшін. Егер нарықтық пайыздық қойылым бекітілген қойылымынан асып тұрса, онда облигация женілдікпен сатылады (номиналдық құнынан төмен бағамен). Егер нарықтық пайыздық қойылым бекітілген қойылымынан төмен болса, онда облигация сый ақысымен сатылады (номиналдық құнынан жоғары бағамен). Өзіндік тексеруге арналған сұрақтар. 1. Әр түрлі пайыздық қойылымдардың эквиваленттігі. 2. Бағалы қағаздар бойынша дивиденттер мен пайыздар. 3. Акциямен облигацияларды бағалау. Әдебиеттер тізімі: негізгі (1- 10); қосымша (1-7). жүктеу/скачать 0,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|