Маңыздылық дәрежесі бойынша коммерциялық мәмілелер (операциялар) 2 түрге бөлінеді: негізгі және қосымша.
Төмендегі қызметтермен байланысты болатын мәмілелерді негізгі деп санауға болады:
· өнімді сату-сатып алу;
· ғылыми-техникалық ілімдерді (патенттер, лицензиялар, «ноу-хау» және т.б.) сату-сатып алу, айырбастау;
· техникалық қызметтерді (жаңа технологияларды еңгізу, бірегей объектілер құрылысында қатысу және т.б.) сату-сатып алу;
· өндіріс факторларын жалдау;
· тауарларды, жұмыстарды не қызмет көрсетулерді жалдау;
· халықаралық туризмді ұйымдастыру.
Қосымша мәмілелерге тауарларды, жұмыстарды не қызмет көрсетулерді сатушыдан сатып алушыға жеткізуге байланысты келісімдер жатады және онда келесілер көрсетіледі:
· жүкті халықаралық тасымалдау;
· жүкті сақтандыру;
· жүктерді қоймаға қою, өңдеу және сақтау;
· қатысушылар арасындағы есеп айырысуды жүргізу (банктік операциялар).
Коммерциялық мәмілелер
ақша қаражаттарын қолма-қол немесе қолма-қол емес түрінде тартусыз, яғни бартерлік немесе өтемақылық деп аталатын тікелей тауар айналымы негізінде жүзеге асырылады.
Мәміле мәліметтері онша дамымаған нарыққа сипатталады.
Қазіргі жағдайда нарықтық экономикалы мемлекетте айырбас ерекше орын алады, бірақ бұл мәліметтер қосалқы, екінші дәрежелі сипатта болады.
Коммерциялық мәмілелер
ді өткізу үшін қажет шарттар бекітілген құқықтық құжат келісім немесе келісімшарт болып табылады.
Мәміленің түрлендірілуімен сәйкес келісімшарттың келесі түрлерін көрсетуге болады: сату-сатып алу,
жалдық,
сақтандыру,
тасымалдау, жеткізу, сақтау және т.б.
Тәжірибеде коммерциялық мәмілелерді өткізәдің 3 негізгі әдісі жиі қолданылады.
Олар тікелей өндірушілермен, делдалдар арқылы, жоғарыда аталған екеуінің араласуы.
