Тақырып: Микродене генетикасы
Генотиптік (тұқым қуалай берілген) өзгергіштік
жүктеу/скачать 78,83 Kb.
|
Микродене генетикасы
| Генотиптік (тұқым қуалай берілген) өзгергіштік
Генотиптік өзгергіштік мутация және генетикалық рекомбинация салдарынан туындауы мүмкін. Мутация (латын тіліндегі mutation — өзгерту) бұл тұқым қуалай берілетін гендердің құрылымдық өзгерістері. Ірі мутациялар (геномдық қайта құрулар) геномның салыстырмалы түрде ірі аймақтарының түсуімен немесе өзгеруімен сипатталады — ондай мутациялар, әдетте, қайтарымсыз болады. Микроағзалардың генетикасында ұсақ (нүктелік) мутациялар ДНҚ-ның жеке негіздерінің түсуімен немесе қосылуымен байланысты. Бұл жағдайда сипаттардың тек шағын саны гана өзгереді. Бактериялардың олай өзгергендері бастапқы күйіне толыгымен қайта орала алады. Белгілері өзгерген бактериялар мутанттар деп аталады. Мутанттарды туындататын факторларды мутагендер деп атайды. Бактериалдық мутациялар спонтандық және индуктивті болып бөлінеді. Спонтандық (өздігінен болатын) мутация бақылауға жатпайтын факторлар әсерінен, ягни тәжірибе жүргізушілердің ықпалынсыз туындайды. Идуктивті (багытталған) мутация микроағзаларды арнайы мутагендермен (химиялық заттармен, сәулелендірумен, температурамен және басқаларымен) өвдеу нәтижесінде пайда болады. Бактериялдық мутациялар нәтижесінде келесі құбьшыстар байқалуы мүмкін: а) морфологиялық қасиеттердің өзгеруі; б) дақылдық қасиеттердің өзгеруі; в) микроағзаларда дэрілік препараттарға төзімділіктің пайда болуы; г) аминқышқылдарын синтездеу қабілетінің жойьшуы; д) ауру туындатқыш қасиеттерініц әлсіреуі және т.б. Егер басқа жасушалармен салыстырғанда мутантты жасушалардың саны көп болса, мутантты жасушалардан құралған популяция түзіледі, жаңадан пайда болған озгерістер тұқым қуалайды. Ал егер басқа жасушаларға қарағанда мутантты жасушалардың саны аз болса, олар өледі. жүктеу/скачать 78,83 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|