- Қопсытқыш заттар таблеткаларға олардың асқазан-ішек жолдарындағы ыдырауын жақсарту және қажетті емдік әсер бере отырып, дәрілік заттарды босату үшін қосылады
Әсер ету механизмі бойынша ыдыратқыш заттар мына топтарғабелінеді а) адсорбтеуші және ісінуші заттар. Бұл топка сумен дымқылданғанда, сұйықтықтың біраз мөлшерін сіңіріп, кебініп және келемі үлкейіп кететін заттардың бәрі жатады. Осының әсерінен престелген белшектердің арасы ашылып, сұйықтықтың таблетка ішіне енуіне мүмкіндік туады. Осындай заттарға: амилопектин, бентониттер, альгин кышкылы және онын тұздары, метилцеллюлоза, натрий- карбоксиметилцеллюлоза, крахмал, желатин жатады. б) газ түзуші заттар. Газ түзуші заттар ретінде лимон немесе шарап қышқылының -натрий гидрокорбанатымен, лимон ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ кальций карбонатымен қоспалары колданылады. Осы топтағы ыдыратқыштардың әсері карбонаттардың асқазан сөлінің қышкылымен немесе шарап қышқылымен әрекеттесуі нәтижесінде газ бөлінуіне негізделген. Осының нәтижесінде таблетка механикалык ыдырауға ұшырайды. Бірақ іс жүзінде бұл ыдыратқыштарды қолданудың біраз кемшіліктері бар:оларды түйіршіктеуге дейін енгізуге болмайды; ҚЫШҚЫЛ немесе сілтілік заттарды қосу ингредиенттермен химиялык әрекеттесуді туғызуы мүмкін;оларды кеп мелшерде косу керек, ал бұл таблетка салмағынулкейтіп жібереді.Сондықтан осы топтағы ыдыратқыштар өте аз колданылады, вагинальды және көпіршікті таблеткалар алу үшін крахмалмен қосып пайдаланылады.
в) ерігіштікті жақсартатын заттар. Бұл топка кантты жатқызуға болады. Онын бөлшектері сұйықтықпен жанасқанда, онай еріп кетеді де, артында негізгі қаңқасын қалдырып кояды, бұл қаңқа соңынан не ыдырайды, не ериді. Натрий хлориді де әрі толыктырғыш зат ретінде, әрі (ыдыратқыш) ерігіштікті жақсартатын зат ретінде колданылады.
г) гидрофильдеуші заттар. Бұл топка әртүрлі беттік активті заттар жатады. Беттік-активтік заттардың әсері таблеткамен сұйықтық шекарасында беттік тартылыстың темендеуі аркасында дымқылданғыштығының жақсаруына және сұйықтықтың таблеткаға теренірек енуіне байланысты. Бұл заттардың тиімділігі (әсерлігі) заттар бөлшектерінің бетіндегі және капиллярлы системанын кабырғасындағы адсорбциялык (сіңіруші) қабаттарына байланысты. Бірақ, беттік- белсенді заттардың жеке өздерін колдану көп жағдайларда тиісті ыдырағыштықты камтамасыз ere алмайды. Сондықтан, белгілі капиллярлык пен кебінушілікті қамтамасыз ететін толықтырғыштарды да косу керек.
Достарыңызбен бөлісу: |