Тарбағатай аудандық білім беру бөлімі кмм

Жалпы білім беретін мектептерде оқушыларды қазақ тілі пәнінен ҰБТ-ға дайындаудың тиімді жолдары.

Майлин орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі - Байжуманова Дурия Кумаровна

2015 жыл

Бүгінгі білім беру жүйесінің ерекшелігі-білім алушының қандай да бір іс-әрекетке құзіреттілігін дамыту болып табылады.Ұлы педагог Ы.Алтынсарин «Оқытушы бағалағанда олардың іске қатысы жоқ сөздеріне қарап емес, олардың егістерінің бетіне шыққан жемістеріне, яғни оқушыларына қарай бағалау керек» деп, айтқандай, оқушы жетістігін нақты бағалау мәселесі-білім беру жүйесіндегі өзекті мәселелердің бірі. Қазіргі таңда мектеп оқушыларының мұғалімнен күтері көп. Оларды сабаққа белсене қатыстыру үшін әр сабақ барысын жеке формада, жаңа әдісте жүргізу шарт. Оқу формалары заманауи талаптарға лайық болуы, жастардың бойында ақпараттық мәдениетті қалыптастыру үшін, ұстаз ақпараттық технологияны өз іс-әрекетінде тиімді, сауатты ұйымдастыруы қажет. Білімнің сапасын көтерудің қазіргі таңда жолдары көп. Ең бастысы білімді де білікті, ұшқыр ойлы шығармашылық қабілеті мол ұстаздың шәкіртімен бірлесе еңбек етуі талап етіледі

Білім сапасы дегеніміз – мектепте білім алып отырған шәкірттің немесе мектеп бітірушінің білім алу арқылы әзірлігінің сапасы мен білім беру қызметінің сапасын қамтитын түсінік.Сапалы білім беру – оқыту мен тәрбиелеудің үздіксіз үдерісі. Қазіргі кезде білім берудегі мақсат жан-жақты білімді, өмір сүруге бейім өзіндік ой- талғамы бар, адамгершілігі жоғары, қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру.

Елбасы Н. Назарбаев халыққа жолдауында «Өмір бойы білім алу» әрбір қазақстандықтың жеке кредосына айналуы тиіс» деп бекер айтпаған да болар. Осы негізде, заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім, саналы тәрбие беру бүгінгі күннің басты талабына айналып отыр. Осы орайда, елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Заманның жаңа адамын тәрбиелейтін ұстаздар, сіздер ізденіс пен ілгерлеуден жалықпаңыздар. Олар заман талабына сай тәрбиеленуі тиіс» деген болатын. Бірнеше жылдар көлемінде білім саласында жүргізіліп келе жатқан бірыңғай ұлттық тестілеу өткізудің бітіруші түлектер үшін маңызы зор. 11 жыл бойы берілген білімнің нақты көрсетілген нәтижесі де осы – ҰБТ. Әрбір пән мұғалімінің ең түйінді мәселесінің бірі - ҰБТ нәтижесін жақсарту мен көтеру. Менің де алға қойған мақсатым білім көрсеткішін жоғарлату. Осы негізде өз іс-тәжірибеммен бөліспекпін. Оқушыны ҰБТ-ға даярлау үшін жұмысты жүйелі ұйымдастыру қажет. Мен өз тәжірибемде Қытайдың данышпан ғұламасы Конфуцийдің «Маған айтып берсең – ұмытып қаламын,

Көрсетсең – есте сақтармын,

Ал өзіме жасатсаң – үйренемін»

деген ұлағатты сөзі мен Энштейннің «Мен шәкірттерімді ешқашан да үйретпеймін; мен тек олардың үйренулеріне тиімді жағдайлар жасауға тырысамын», деген қанатты сөздерін басшылыққа аламын.

оқу оқытудың кейбір тәсілдерін қолданғанда мәліметтің 24 сағат ішінде есте сақталуы Н. Сандерстің кестесінде былай көрсетілген

Ең алдымен алдыға ұстаз да, оқушы да мақсат қою қажет. Ол мақсат сол негізге қол жетімді, яғни, SMART мақсат болуы тиіс.

• 
  Мемлекеттік стандартты;
  
• 
  Оқулықты
  
• 
  Теориялық білімді практикада ұштастыру жолдарын
  
• 
  Тапсырманы сөйлете білу сауаттылығын;
  
• 
  Қатені түзету жолдары
  

• 
  Іс –әрекет қатемен жұмыс жүргізу барысында жүзеге асуы тиіс.
  
• 
  Бала неден қателессе ол өзімнің әлсіз тұсым деп ұғыну керек те сол негізде біліміңді жетілдіру қажет.
  
• 
  Сондай-ақ тапсырманы жасауда, не жоспар жасауда мемлекеттік бағдарламада қазақ тілінің салалары бойынша білуге тиіс стандартты жүзеге асыруды басшылыққа алу;
  
• 
  сонымен қоса, оқулықтардағы білім негізін және оқулықтағы тапсырмаларды, яғни, жаттығу жұмыстарын басшылыққа алу
  
• 
  Тесттік тапсырма сұрақтары бөтен емес оқулықтан келетіндігін жадымызда сақтау керек.
  
• 
  Теорияда алған білімдерін ұштау үшін талдау жұмыстарын күнделікті орындау;
  
• 
  Тестті орындауда жеңілден күрделіге қарай белгілеуді дағдыға айналдыру;
  
• 
  Жауаптарды сәйкестендіре отырып дұрыс жауапты табуға үйрету
  

• 
  Таңдау тесті – дұрыс жауапты таңдап жазады.(Колданып жүрген жүйе)
  
• 
  Балама тест- сұраққа «ие» не «жоқ» деп жауап жазады.
  
• 
  Толықтыру тесті – жауапты тауып толықтыру керек.
  
• 
  Сәйкестендіру тесті – баған бойынша сұрақтар мен жауаптар беріледі
  

Талдауды оқушы өзі жасауы тиіс.

Тест жинақтарында не болмаса дайындық барысында жаттаудың қажеті жоқ. Жаттау арқылы нәтижеге жету мүмкін емес. Тақырып бойынша оқып, талдап, түсіне білуді арттыру керек. Әсіресе, талдау жұмысы тестке даярлаудың ең тиімді тәсілі. Ол үшін өзіміз сауатты болуымыз керек.

Анализ жасауды рефлексия арқылы жүзеге асырамын. Ол үшін былтырғы жылдан бастап SWOD талдауды басшылыққа алып келемін. Мақсаттың жүзеге асуын, жоспардың тиімділігін, оқушы әрекетінің қозғалысын, сол SWOD талдауға салып анализ жасаймын. Осы жұмыстың күшті жақтары, әлсіз жақтары, мүмкіндіктері, қауіп-қатер бағандарына сала отырып өтілген тарауға талдау жасап анализ жасап отыру қажет.

Мәселен жоғарыда жасалған Зат есімді қорытуда талдау жасасақ Казіргі уақытта төмен, яғни, «16-17» бал жинап жүрген «Д» есімді оқушы жұмысына талдау жасасақ. БЛУМ жүйесіне салынған жоспар негізінде

Күшті жағы Әлсіз жағы

Төменгі денгей бойынша менгерген. Теорияны практикада қолдану

Зат есім туралы мағлұмат негізі қаланған септеулердің мағыналық ерекшелігі

Түрлену ерекшелігін біледі. Жоғары денгей. Талдаған сойлемді сауатты сөйлету сауаттылығы

Сұрақты жете түсініп оқуға үстірт қарайды Егер мұғалім тараудан тыс материал қолданса

Қолдағы материалды қолдану

Сайкестендіру негізінде дұрыс жауап іздеу

Жеңілден күрделіге қарай өту

Міне, осы мазмұнда әр оқушыға талдау жасалып, мониторинг жасап отырамын. Және бәсекелестікті дамыту үшін «кім алда?» сөзін үнемі қолдану қажет деп ойлаймын. Оқушы өзіне сенімді болуы тиіс. Міне осындай жұс\мыстардың қорытындысы негізінде 2015-2016 оқу жылында казак тілінен орта балл -25 балды көрсетіп сапа да үлгерім де 100 % пайызды корғап шықты.

Соңғы жылдардағы көрсеткіш төмендегідей:

2011-2012 оқу жылында -21,5 балмен аудан бойынша І орын. ҚАТЫСУ- 50%

2013-2014 оқу жылында 20 балл ҚАТЫСУ КӨРСЕТКІШІ-50%

2014-2015 оқу жылы 25 балл ҚАТЫСУ КӨРСЕТКІШІ-100%

1. 
   Асхат Әлімовтың «Инербелсенді әдістемені ЖОО-да қолдану мәселелері»
   
2. 
   Интернет желісі
   
3. 
   Қазақ тілі мен әдебиеті журналы