«Кәсіби құзыреттілік» ұғымы ең бірінші жеке тұлғаның кәсіби
білімінің деңгейімен, жеке қабілеттерімен, өзін-өзі үздіксіз жетілдіру
іскерлігімен, өз ісіне деген шығармашылығымен, жауапкершілігімен,
теориялық білімдерін практикада тиімді қолдана алуымен анықталады.
Мамандардың біліктіліктері, кәсіби құзыреттіліктері адамның жалпы
мәдениетке қатынасын анықтайтын қажетті компонент болып табылады.
Мәдениеттің маңызды ерекшеліктері болып жеке тұлғаның өткен ғасырлар
мұрасына терең, саналы түрде қастерлі қатынаста болуы, шығармашылықпен
қабылдай алу іскерлігі, кез келген іс-әрекеттер немесе қарым-қатынастар
саласындағы шынайылықты түсінуі және жағымды тұрғыда өзгертуге
ұмтылысы жатады. Мәдениет – адам білімділігі мен кәсіби құзыреттілігінің
жоғарғы көрінісі.
Мәдениет - адам жанын да, қоғамды да, табиғи ортаны да
ізгілікке баулитын пәрменді ерекше құрал.
Білім берудің ең жоғарғы құндылығы және мақсаты – жеке тұлғаның
және әлеуметтің
ділін қалыптастыру. Діл ұғымы адамның мінез-құлқының,
дүниетанымының, дүниені қабылдауының ғылыми негіздерін қамтиды.
Діл (менталитет) – тұлғаның, адамдар тобының немесе белгілі бір
әлеумет дүниетанымының, дүниеге көзқарастарының және мінез-құлқының
тарихи жатқан негіздері болып табылатын мәдениеттің мазмұны. Діл-
адамның санасына терең сіңісіп қалған рухани құбылыс. Діл қай халықтың
болмасын мәдениетінен, дінінен, өмірлік тұрмысынан, философиялық
идеяларынан және білім беру жүйесінен туындап қалыптасады.
Сонымен білім берудің нәтижелілігін мынандай тізбек ретінде
қарастыруға болады:
сауаттылық – білімділік – кәсіби құзыреттілік- мәдениет-діл. Білім берудің нәтижелілік тізбегінде діл ең жоғарғы
сатысында тұрады, және ол тізбектегі басқа бөліктердің жалпы мазмұнын
анықтайды.
