Тексерген: ​ Богданов Олег Федорович баяндама

 ОРЫНДАҒАН:
​
Тоқтасын Мөлдір 
ТЕКСЕРГЕН:
​
Богданов Олег Федорович
 
 
 
 
БАЯНДАМА. 
 
 
Ағзаның жүйесі жүрек-тамыр, жүрек –қантамырлары,тыныс 
алу,сүйек-бұлшык ет, жүйке, аскорыту» 
"Адам баласы өзінің денсаулығын сақтағысы келсе онда спортпен шұғылдану керек. 
Сонда өміріміз əрқашан көтеріңкі көңіл күйде жүреді. Елімізде аурулар саны азайып 
тек сау əрі мықты ел болуы хақ." 
Қан айналу жүйесі 
​
- қанның қан тамырларымен тоқтаусыз ағу қызметін атқаратын 
жүйе. Қанайналым жүйесіне кіретіндер: 
Қан айналу жүйесі:
​
жүрек (қоңыр түсті), веналар (көк түсті), артериялар (қызыл түсті) 
Қан тамырлары
Өңдеу 
Толық мақаласы: Қан тамырлары 
Сүткоректілердің жүрегі өзара тек қан тамырлары аркылы ғана байланысатын оң жəне 
сол бөліктерден тұрады. Оң жүрекше бүкіл денеден вена қанын кабылдап, оны оң 
қарыншаға айдайды. Өкпеде қан көмір қышкыл газын өкпе көпіршіктеріне 
(альвеолаларға) бөліп, оттегімен қанығады да, артерия қанына айналып, өкпе венасы 
арқылы сол жүрекшеге келіп құяды. Қан айналу жүйесінің оң қарыншадан өкпе 
артериясымен басталып, сол жүрекшеде өкпе венасымен аяқталған бөлігін «қан 
айналудың кіші шеңбері» деп, ал, қан айналу жүйесінің сол қарыншадан қолқамен 
басталып, оң жүрекшеде екі қуыс венамен аяқталған бөлігін «үлкен қан айналу 
шеңбері» деп атайды. 
Жүрек
''Жүрек'' - көкірек қуысында орналасқан қан айналу жүйесінің орталык мүшесі. Жүрек 
еті, қаңқа еттері сияқты, көлденең жолақ ет талшықтарынан құралады. Бірақ қаңка 
еттерімен салыстырғанда, оның морфологиялык жəне физиологиялық ерекшеліктері 
бар. Калың ет пердесі оны оң жəне сол бөлімге бөледі. Көлденең пердемен жүрек 
жүрекше мен карыншаға бөлінеді. Сонымен, омыртқалы жануарларда жүрек төрт 
камерадан: екі жүрекшеден жəне екі қарыншадан тұрады. Жүрекшелер мен 
қарыншалар арнаулы тесік аркылы қосылады да, бұл жерде жармалы какпақшалар тек 
карынша бағытында ашылып, қанды жүрекшеден қарыншаға өткізеді. Қарыншалар 
жарылған кезде бұл қақпақшалар жабылады да, канның кері — жүрекшелерге өтуіне 
мүмкіндік бермейді. Жүректен кіші жəне үлкен шенберлердің басталар жерінде (өкпе 
артериясы мен қолқаның басталар жерінде) тек тамырлар бағытында ғана ашылатын 
жарты айшық какпақшалар болады. Жүрек босаңсыған кезде бүл какпақшалар 
жазылып, тесіюі жабады да, канның кері карыншага отуіне бөгет жасайды. Сонымен, 
кдқпакшалардың арқасында кан жүректен тек бір ғана бағытқа — вена тамырларынан 
жүрекшелерге, жүрекшелерден қарыншаларға, ал қарыншалардан артерияларга өтеді.