Банк пайызыдегеніміз атаулы (номиналды) пайыз мөлшерлемесі (i). Егер нақты пайыз (r) мөлшерлемесі өссе, онда ақшаның тұтыну құнының көтерілуінкөрсетеді. r = i – π π –инфляция қарқыны
Нақты пайыз (r) мөлшерлемесі атаулы пайыз мөлшерлемесі мен инфляция қарқынының айырмасына тең.
Осы формула инфляция қарқынының төменгі қарқынында ғана қолданылады.
Басқа жағдайларда, яғни қарқын жоғарылағанда төменгі формула қолданылады.
MV=PQ Фишер теңдеуіне нақты пайыз мөлшерлемесі мен инфляция қарқыны әсер етеді.
M- айналымдағы ақша көлемі;
V- ақша айналымының жылдамығы;
P- баға деңгейі;
Q- өнім шығару көлемі.
Ақшаның сандық заңына сәйкес ақша массасының 1 % өсуі инфляция қарқынын 1 % жоғарылатады.
Яғни, инфляция қарқынының 1 % өсуі атаулы пайыз мөлшерлемесін
