2.1 блок Нүктенің проекциясы
Өзара перпендикуляр екі жазықтық кеңістікті ширектер деп аталатын төрт бөлікке бөледі (9 сурет).
Берілген нүктенің сызбасын алу үшін оны осы П1, П2 және П3 жазықтықтарына тікбұрыштап проекциялаймыз. Сонда нүктенің П1 жазықтығындағы тікбұрышты проекциясын оның горизонталь проекциясы, П2 жазықтығындағы тікбұрышты проекциясын оның фронталь проекциясы және П3 жазықтығындағы тікбұрышты проекциясын оның профиль проекциясы деп атайды. П1 жазықтығын горизонталь проекциялар жазықтығы, П2 жазықтығын фронталь проекциялар жазықтығы және П3 жазықтығын профиль проекциялар жазықтығы деп айтады (9 сурет)
Кеңістікте П1,П2 және П3 жазықтықтары 8 бөлікке бөлінеді.Осы бөліктерді октанттар деп атайды.Жазықтықтарды сызба жазықтығымен беттестіргенде шығатын кескінді эпюр деп айтады (10 сурет) Кейде эпюр деудің орнына кешенді сызба, немесе сызба деп айтады. Сызуда фронталь проекцияны алдынан қарағандағы көрініс, горизонталь проекцияны үстінен қарағандағы және профиль проекцияны сол жағынан қарағандағы көріністер деп атайды. Алдынан, үстінен және сол жағынан қарағандағы көріністер негізгі көріністерге жатады. Осыған орай эпюрді негізгі көріністер сызбасы деп те атайды.Нүктенің фронталь және горизонталь проекцияларын қосатын түзу х өсіне перпендикуляр болады, яғни вертикаль орналасады. Сондықтан оны вертикаль байланыс сызығы дейді. Ал фронталь және профиль проекцияларын қосатын түзу z өсіне перпендикуляр болады, яғни горизональ орналасады. Сондықтан оны фронталь байланыс сызығы деп атайды. (А2 А1) – вертикаль байланыс сызығы; (А2 А3) – горизонталь байланыс сызығы. Нүктенің фронталь және горизонталь проекцияларының ара қашықтығы оның ординатасы мен аппликатасының қосындысына тең. Ал фронталь және профиль проекцияларының ара қашықтығы абциссасы мен ординатасының қосындысына тең болады (11 сурет): | А2 А1 | = y+z; |А2 А3| = x+y
Бір нүктенің проекцияларын жалғастыратың түзулерді проекциялық байланыс сызықтары деп атайды.
Мысал:
Сурет 9 – Жазықтықтар ширектері
П1 – горизонталь проекциялар жазықтығы; П2 – фронталь проекциялар жазықтығы; П3 – профиль проекциялар жазықтығы
Сурет 10 – Жазықтықтардың эпюрі
Сурет 11 – А нүктенің проекциялары
Тапсырма:
1) Проекция жазықтықтары П1, П2, П 3 және А (25;40;50) нүктесі берілсін. А нүктесін проекция жазықтықтарына проекциялаңыз.
2) Берілген В (15;75;65) нүктесінің эпюрде горизонталь, фронталь және профиль проекцияларын салыңыздар.
Сұрақтар:
1.Октанттар деген не ?
2.Октанттар қайдан шығады ?
3. Проекциялық байланыс сызықтары деген не ?
4. Эпюрді оқу деп нені айтады ?
Достарыңызбен бөлісу: |