Теміржол апаттары және себептері туралы қайратұлы Жандәулет
жүктеу/скачать 24,16 Kb.
|
1648792936392 1648792934481 Статья.Теміржол апаттары және олардың себептері.Қайратұлы Жандәулет
УДК 656.5ТЕМІРЖОЛ АПАТТАРЫ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ ТУРАЛЫ Қайратұлы Жандәулет zhandauletkairatuly@mail.ru Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру» кафедрасының 1 курс студенті, Нұр-Сұлтан, Қазақстан Ғылыми жетекші – Ш. Сулейменова Қазіргі уақытта көліктің кез-келген түрі адам денсаулығы мен өміріне белгілі бір шамада ықтимал қауіп төндіреді. Техникалық прогресс бір уақытта жылдамдық пен жайлылықты және айтарлықтай қауіп қатерді әкелді. Осыған орай көлік апатының түрінен көптеген адам өміріне қауіпті жарақаттар алуы мүмкін. Біз темір жол көлігіндегі апаттарды және олардың себептерін қарастырып көрейік.[4] Темір жол көлігі – жүк және жолаушыларды алыс қашықтықтарға тасымалдайтын басты көлік құралы. Темір жол көлігінде тасымалдау құны басқа көлік түрлерімен салыстырғанда біршама төмен,қатынауы тұрақты және көптеген жер аумағы үлкен дамыған елдерде негізгі көлік түрі болып саналады. Соған байланысты бұл транспорт түрінде де ірі апаттар, көптеген шағын оқиғалар болып тұрады. Өкінішке орай теміржол көлік апаттарынан жыл сайын 3000-ға жуық адам қаза табады және дүние-мүліктер жойылады, мемлекетке үлкен шығын келеді. Дегенмен пойызбен жүру ұшақпен ұшқаннан 3 есе, автомобильден 10 есе қауіпсіз. Теміржолдағы жол апаттарының негізгі себептеріне: 1. Вагондардың рельстен шығып кетуі. Бұл теміржол көлігі апаттарының негізгі себебі болып саналады(25%). Бұл оқиғалар машинист, диспетчерлердің немесе жолдардың зақымдануынан болуы мүмкін. 2 . Пойыздың автотранспорт түрімен соқтығысуы. Бұл теміржол өткелдерін кесіп өтудегі қауіпсіздік ережелерін сақтамаудың әсерінен болады. 3. Диспетчердің қателіктері: ұқыпсыздық, немқұрайлылық, пойыздардың қозғалысын үнемі бақылаудың болмауы. Нәтижесінде құрам бос емес жолға шығуы мүмкін, бұл соқтығысуға және төтенше жағдайлардың пайда болуына әкеледі. 4 .Ерекше категорияға жоғары әсер ететін улы заттар салынған жылжымалы құрамдар жатады. Мұндай композицияның соқтығысуы немесе рельстен шығуы жағдайында зиян өте үлкен, өйткені апаттың өзін ғана емес, сонымен қатар қатты әсер ететін улы заттардың салдарын да жою қажет. 5. Өрттер мен жарылыстар теміржол көлігіндегі апаттардың тағы бір себебі болып табылады. Вагондарда өрттер отты абайсыз қолдану салдарынан жиі туындайды. 26% жағдайда өрт электр жабдықтарының ақаулығынан туындайды. 6. Табиғи жағдайлар темір жолдарға теріс әсер етуі мүмкін. Дауыл, жер сілкінісі, су тасқыны, көшкін жолдардың бұзылуына, электр сымдарының үзілуіне, көрінудің нашарлауына, көпірлердің бұзылуына әкеледі.[1] Енді тарихтағы ірі теміржол апаттарың атап өтейік. Теміржол көлігіндегі ең ірі апат. Теміржол тарихындағы ең қауіпті және ең үлкен-бұл Шри-Ланкада, Пералия ауылының жанында болған апат. Үнді мұхитында қатты жер сілкінісі болғаннан кейін, цунами Шри-Ланка жағалауына құлады. Цунами кезінде жағалау бойымен өтетін жолаушылар пойызы мұхит суларына құйылды. Түрлі мәліметтер бойынша, апат 1700-2000 дейін адам өмірін қиды. Бұл оқиға 2004 жылдың желтоқсанында болды. Уфадағы апат. Барлық теміржол апаттарының ішіндегі ең ірісі 1989 жылдың жазында болған Уфа маңындағы апат болып саналады. Жарылыс болған уақытта екі қарама-қарсы бағыттағы жолаушылар пойызы өткен болатын. Апаттың себебі жақын жерде орналасқан Сібір-Орал-Еділ бойындағы құбырдағы апаттан кейін пайда болған жарылыс болды. Жарылыстың құрбандары бес жүз жетпіс бес адам болды, шамамен сонша адам жарақат алды. Арзамастағы жарылыс. 1988 жылдың жазында Арзамас қаласында теміржол өткелінде жарылыс болды. Гексоген вагондары жарылды. Нәтижесінде сегіз жүзден астам адам баспанасыз қалды, жүз елу бір үй толығымен жойылды. Бір жарым мың адам зардап шекті, жарылыс тоқсан бір адамның өмірін қиды. Каменская станциясындағы апат. КСРО-дағы ең қорқынышты апаттардың бірі-Каменская станциясында болған апат. Тежегіштердің істен шығуына байланысты жүк пойызы станцияға сағатына жүз шақырым жылдамдықпен кіріп, онда тұрған жолаушылар пойызының артымен соқтығысты. Жүз алты адам қайтыс болды, жүз он төрт адам зардап шекті. Қайғылы оқиға бір мың тоғыз жүз сексен жетінші жылы болды. Версаль темір жол апаты (Франция). Темір жолдағы алғашқы ауқымды апаттардың бірі 1842 жылы болды. Версаль-Париж бағыты бойынша жүретін пойыз жаппай мерекеден оралған жолаушыларға толы болды. Ол рельстен шығып кетті, нәтижесінде елуден астам қаза тапты.[2] Темір жол көлігі объектілеріндегі қауіпсіздік қағидалары 1. Теміржолды тек көпір немесе арнайы жолдар арқылы өтіңіз. Жолды қысқартуға тырыспаңыз. 2. Вокзалда немесе поезд купесінде қай жерде екеніңізге қарамастан балаларды қараусыз қалдырмаңыз. 3. Баламен бірге поезд вагонында келе жатқанда, оған вагонмен жалғыз жүруге, дәретхана мен тамбурға кіруге, қайнаған су құюға және тасымалдауға рұқсат бермеңіз. 4. Жақын пойыздың алдында жолды кесіп өтпеңіз. Жақындап келе жатқан пойыздың жоқтығына көз жеткізбей, жолдан өтпеңіз. 5. Темір жол бойымен қозғалу кезінде шеткі рельске 5 метрден жақын жақындамаңыз. 6. Электрлендірілген учаскелерде қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз, өзіңіз ұстамаңыз және балалардың жерде жатқан электр сымдарына қол тигізуіне жол бермеңіз. 7. Ешқашан бағыттамалы бұрмалау орындарында теміржол жолдарын кесіп өтпеңіз.[3] Осындай қарапайым ережелерді сақтай отырып, біз теміржолдағы келеңсіз оқиғаларды азайта аламыз! Қолданылған әдебиеттер: Аварии на железнодорожном транспорте,http://www.modelzd.ru/ustroystvo-zhd/avarii-na-zhd-transporte.html Список крушение поездов,https://ru.wikipedia.org/wiki/Список_крушений_поездов Северная железная дорога, https://szd.rzd.ru/ru/5300 Конарев.Н.С. Большая энциклопедия транспорта. Том 4. Железнодорожный транспорт // Большая Российская энциклопедия 2003,1048 с. Мельникова М. О железных дорогах// Главное управление путей и сообщения и публичных зданий 1835 год, 110 с. жүктеу/скачать 24,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|