36.Жер-Ай жүйесі қандай қашықтықта бақылаушыға бір аспан денесінің түрінде көрінетінін сипаттаңыз. Угловое разрешение человеческого глаза равно 1 угловой минуте, или 2,9×10‾⁴ радиан. Расстояние между Луной и Землей 3,84×10⁸м. Отрезочек в 3,84×10⁸ м будет виден под углом в 1» с расстояния 3,84×10⁸/2,9×10‾⁴=1,3×10¹² м=1,3×10⁹ км.
37.Жер тобындағы планеталарды айтыңыз. 1 сұрақпенн бірдеййй!
38.Өткен ғасырдың астрономдары градустық өлшеулерді қалай есептегенін сипаттаңыз.
39.Айнымалы жұлдыздардың анықтамасын айтыңыз.
Айнымалы жұлдыз — негізінен температурасы мен радиусының бірде ұлғаюы, бірде кішіреюі салдарынан жарығы құбылып тұратын жұлдыз.
Айнымалы жұлдыз туралы деректер Ежелгі Қытай жылнамаларында кездеседі.
Өзінің жарығын өзгертіп отыратын жұлдыздарды алғаш рет 1596 жылы Кит шоқжұлдызынан неміс астрономы Давид Фабрициус байқаған.
Ал 1667 жылы франциялық астроном И.Бульо оның жарығының периодты болатындығын анықтаған.
40.Цевеидтар анықтамасын айтыңыз.
Цефеидтер — жалтырауы белгілі бір периодпен өзгеретін және жарқырауы жоғары болып келген физикалық айнымалы жұлдыздар. Олар периоды 0,07 тәуліктен 1,2 тәулікке дейінгі қысқа периодты Цефеидтер (RR Лира жұлдызы тәріздес) және периоды 1,1 тәуліктен 70 тәулікке дейінгі ұзақ периодтыЦефеидтер (Цефейдегі δ және W Бикеш жұлдыздары тәріздес) болып екі топқа бөлінеді. Ұзақ периодты Цефеидтер жалтырауының периоды мен жарқырауының арасында белгілі бір тәуелділік болатындығы байқалады (периоды неғұрлым үлкен болса, жарқырауы соғұрлым жоғары болады). Мұндай тәуелділік сол жұлдызға дейінгі арақашықтықты анықтауға мүмкіндік береді.
41.Шоқжұлдыздарды айтыңыз.
Шоқжұлдыздар - аспан сферасындағы астроном-ғалымдармен бөлінген, бағытталуға көмек беретін аймақтар. Баяғыда шоқжұлдыз деп белгілі бір жарық жұлдыздармен пішін жасап тұрған аспан денелерді атаған. Қазіргі таңда аспаннан 88 шоқжұлдызды көруге болады. Бұлар - шоқжұлдыздар. Вавилон, Мысыр, Қытайжәне Грекияның алғашқы астрономдарыжұлдыздарды қарастырған кезде олардың кейбірінің жануарларға немесе аңыз-әңгімелердің кейіпкерлеріне ұқсас екенін аңғарған. Сөйтіп, оларға Торпақ (өгіз) немесе Персей (грек кейіпкері) деген сияқты атаулар берді. Кейіннен Телескоп сияқты өзге шоқжұлдыздар табылып, ат қойылды. Шоқжұлдыздар белгілі бір пішін жасап,бірге қозғалғанымен олар әртүрлі қашықтықта әрі бір-бірінен тым алыс орналасқан. Біз аспан күмбезінің солтүстік жартышарындағы жұлдыздарды ғана көре аламыз, ал оңтүстік жартышардағы жұлдыздарды көруіміз үшін Антарктидаға сапар шегуіміз керек. Дегенмен де осы екі жарты шарды жалғастырып жататын шоқжұлдыздар да бар. Тек олардың саны санаулы ғана. Көптеген шоқжұлдыздарды осыдан 2000 мың жылдан астам уақыт бұрын алғаш тапқан Қытай мен вавилонның астрономдары еді. Жұлдыздар ежелгі ғалымдардың қызығушылығын туғызды, бірақ телескоптар жоқ болғандықтан, олар көзге көрінетіндерге ғана атау берді. Шоқжұлдыздардың пішіндері мен өлшемдері әр түрлі болып келді. Егер шоқжұлдыздарды құрайтын жұлдыздары сызықтармен біріктірілмесе, аты берілген жануарды немесе заттарды тану әрдайым мумкін бола бермейді. Кейбір шоқжұлдыздардың екі немесе одан да көп атауы бар. Ежелгі гректер Орионшоқжұлдызын Аңшы шоқжұлдызы деп атаса, ежелгі мысырлықтар Осирис деп атаған.
Достарыңызбен бөлісу: |