10 Дәріс. Конденсаторлар мен салқындатқыштар, конструкциялық ерекшеліктері мен салқындатушы агенттер
1. Конденсаторлар мен салқындатқыштар, конструкциялық ерекшеліктері мен салқындатушы агенттер.
2. Пайдалану ерекшеліктері.
Конденсаторлар мен салқындатқыштар, конструкциялық ерекшеліктері мен салқындатушы агенттер. Жоғары өнімді қондырғыларда тұтынылатын су мөлшерін азайту үшін ауамен салқындатылатын конденсаторлар кеңінен қолданылады.
Ауамен салқындатылатын конденсаторларды қолдану өте оңай, оларды тазалау және жөндеу өте көп еңбек талап етпейді. Конденсаторлардың сыртқы бетін ауа арқылы ластау, тіпті шаңды ауамен және көп қабырғалары болған жағдайда да байқалмайды. Конденсаторларды енгізу, сондай-ақ, ластанған ағынды суларды өзендерге және су қоймаларына ағызудың күрт азаюы, мұнай өнімдерінің жоғалуын азайту тұрғысынан да маңызды.
Шартты белгілер. ГОСТтар мен нормаларға сәйкес, жылу бетінің орналасуына байланысты ауамен салқындататын конденсаторлар: көлденең (AВГ); шатырлы (ABШ); ирек тәрізді (ABЗ); тік (ABB) болып жіктеледі. Аппараттың мақсаттарына байланысты: «M» әрпін қосу арқылы шартты түрде белгіленген шағын ағындарға арналған конденсатор-салқындатқыштар; тұтқыр өнімдерге арналған конденсатор-салқындатқыштар, шартты түрде «В» әрпімен бірге белгіленеді; жоғары тұтқырлығы бар өнімдер үшін конденсатор-салқындатқыштар, шартты түрде «ЦВ» әріптерін қосу арқылы белгіленеді.
Конденсаторларға арналған шартты белгілер мынаны білдіреді:
Алымында - «АВГ, AB3» құрылғының конструктивті орналасуын белгілейді. «Ж» конденсатордың жалюзді торлармен жасалғанын білдіреді; «16, 25» аппараттың конструкциялық қысымы, кгс / см2, «В, В3» дискінің орындалуын білдіреді; «B1, B5, M1A» материалдық рәсімделу шифрын көрсетеді.
Бөлімінде «8» қатарлар санын; «2» қадамдардың санын көрсетеді; «6» түтіктердің ұзындығын м көрсетеді.
28-Суретте Ресейлік машинажасау зауыттары шығаратын AВГ типті конденсатордың сызбасы көрсетілген. Құрылғы ауаның жылу берудің төмен коэффициентін өтеу үшін көлденең секциялардан 3 көлденең торлары бар құбырлардан 4 тұрады.
Коллекторлық қақпақтар түтікшелері бар торларға бекітіледі, оларға суды әкелетін және әкететін құбырлары қосылған. Барлық секциялар металл рамаларға бекітіліп, тіреулерге орнатылған. Тіреулер тиісті іргетасқа орнатылады. Рамаға және тіреуге клооектор бекітіледі, ол арқылы желдеткіш ауа сорады және диффузор 2 ауа ағынын труба секцияларына бағыттайды. Өнім желдеткіштің түтік аралық кеңістігі арқылы үрлейтін ауамен салқындатылады. Ауаның қозғалыс жылдамдығына байланысты жылу беру коэффициенті 20-дан 50 ккал / (м2хсағ.оС) аралығында болады.
28-Сурет. АВГ типті ауамен салқындату конденсаторының сызбасы
1 — тірек металлоконструкциялар; 2 — диффузор; 3 — секциялардың жылу беру беттері; 4 — трубалар; 5 — желдеткіштің қорғаныс кожухы; 6 — электрқозғалтқыш.
Желдеткіш жеке рамаға монтаждалған. Ол қозғалтқыштан, бұрыштық редуктордан және 8 қалақты дөңгелектен тұрады. Желдеткіштің сипаттамалары 10 - 25о аралығындағы алюминий қалақтарын орнату бұрышын өзгерту арқылы өзгертілуі мүмкін.
Пайдалану ерекшеліктері. Екі жылдамдықты электр қозғалтқыштарын қолдану ауамен салқындату конденсаторларының жұмыс режимін кең ауқымда өзгертуге мүмкіндік береді. Ауа температурасы соншалықты төмен болғанда, конденсацияланған сұйықтықты қатып қалу қауіпі туындаса, желдеткіш ауа жоғарыдан сорылады - желдеткіштің электр қозғалтқышын кері айналдыруға болады. Кейде, әсіресе төмен ауа температурасында, электр қозғалтқышы ажыратылады және конденсатор табиғи ауа конвекциясымен жұмыс істейді. Егер конденсацияны және салқындатуды күшейту қажет болса, ауа ағынының жылдамдығы құбыр секцияларының үстінде орнатылған жалюздер арқылы өзгертілуі мүмкін. Конденсаторларға қызмет көрсету негізінен қозғалтқыш механизмін күтуде тұрады. Конденсатордың төменгі бөлігінде техникалық қызмет көрсетудің қауіпсіздігі үшін қорғаныштық тор орнатылған. Конденсатордың жөнделуі әдетте ешқандай қиындық туғызбайды: сынған құбырлар жүйеден ажыратылады және көтергіш кранмен алады, оның орнына жаңа секциялар орнатады. Орнату және жөндеу кезінде секцияларды біріктірудің тығыздығына және оларды рамаға бекітуге назар аудару қажет. Түйіндердің жалғану орындарында бос қуыстардың болуы желдеткіш қозғалтқышының пайдалы қуатының 15-20% жоғалуына алып келеді, өйткені құбыр бөліктерінің айтарлықтай гидродинамикалық кедергісі ауаның үлкен бөлігін салқындатылған өнімнен қалаған жылу әсерінсіз өткізбейтін қосылыстардан өткізуге мүмкіндік береді.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары
1. Конденсаторлар мен салқындатқыштар, салқындатушы агенттердің қандай түрлерін білесіз?
2. Пайдалану ерекшеліктері қандай?
НӘ 8
11 Дәріс. Құбырлы пештер, классификациясы, температуралық режимі, жылу тепе-теңдігі, технологиялық есептеу элементтері
1. Құбырлы пештердің классификациясы
2. Температуралық режимі, жылу тепе-теңдігі
3. Технологиялық есептеу элементтері
Құбырлы пештердің классификациясы. Мұнай шикізатын қыздыру үшін отты ысытқышы бар құбырлы пештерді қолданылады. Пештер қыздыратын немесе реакционды-қыздыратын болулары мүмкін.
Қыздыру пештерінде бірде бастапқы қызу деңгейі өте жоғары жылуды берсе, кейбірінде ең аз болады, сондықтанда процестің арнайы шарттарын ескере отырып, қыздыру пештерінде мұнай өнімдерінің тек қана қыздыру ғана жүреді.
Реакционды - қыздыру пештеріндегі мұнайөнімдерінің қызуы сәйкес технологиялық реакциялармен бірлестірілген. Бұл пештерде қыздыру және реакцияның жүруі үшін жылу берілуінің нақты шарттарын ескеру қажет.
Көрсетілген шарттар мұнайөніміне жылудың берілу әдістерін анықтап береді. Осыған байланысты құбырлы пештер негізгі 3 топқа бөлінеді: конвекциалды, радиантты және радиантты - конвекционды.
Конвекционды пештерде мұнайөніміне жылу конвекция арқылы жеткізіліп, және онда жылуберілу сәулелену арқылы мүлдем жүрмейтін пештер жатады.
Радиалды пештерде (29-сурет) мұнайөніміне берілетін жылу сәулелену арқылы жүргізілсе, ал конвекцияның камералар көмекші есебінде немесе мүлдем болмайды.
29-Сурет - Жоғары қысымды конвекциялық пеш
Радиантты-конвекциялық пештер аралық топқа жатқызылады. Оларда мұнай өніміне жылу негізінен конвекция арқылы беріледі, ал сәулелену арқылы жылудың берілу көлемі пешінде жүреді. Бұл пеш тобы 30- суретте көрсетілген.
Ауаның берілуіне байланысты пештерді ауасы қыздырылған және қыздырылмаған пештерге бөледі.
Температуралық тәртібінің реттелуіне байланысты пештерді газы реттелетін және реттеусіз деп бөледі.
Пештер радиантты жылудың берілуіне байланысты келесідей түрлерге бөлінеді:
1) Факел сәулесінің жылуы негізгі орын алатын (қондырма мен газ сәулелену көмекші есебінде) пештер;
2) Жану процесі сәулелену камерасынан алшақ жүретін пештер.
3) Қатты дененің жылу сәулесін пайдаланатын пештер. Бұл пештерде әдетте сәуленуші қондырғыларды, төсемді жалындарды немесе көпқатарлы жалынсыз жану жүргізіледі.
Құрылым бойынша құбырлы пештер цилиндрлі, тікті, қорап тәрізді және көлбеу төбелі болып; ал камера саны бойынша - біркамералы, екікамералы және көпкамералы болып бөлінеді.
Экрандардың орналасуына байланысты пештерді:
- дөңбек қабырға параллель орналасқан төбелік экрандарымен;
-дөңбек қабырғаға перпендикуляр орналасқан төбелік экрандарымен;
- төбелік және жанында орналасқан экрандарымен;
-төбелік және табандық экрандарымен;
- орағыштын барлық беткейінің экрандарымен;
- қабырғалық жадындағы экрандарымен;
- екіжақты сәулеленуді жүргізетін экрандарымен;
конвекция камераларының орналасуына байланысты пештерді пештің ортасында немесе жанында, радиантты камераның үстінде немесе астындағы деп бөледі. Тіркеудегі құбырлардың жалғануына байланысты, құбырларды қосарланғандармен (ретурбенд), дәнекерлеу арқылы немесе алынбалы бұрандарлармен жалғанған түрлерге бөлінеді.
Гидравликалық белгілеріне байланысты құбырлы пештер радиантты және конвекционды камералардағы газ ағынының қозғалу сызбаларымен ерекшеленуі мүмкін, себебі: газ ағыны оттану аймағында немесе экран арқылы жүріп өтеді. Конвекция камерасында (немесе ауажылытқышта) газдар төмен, жоғары немесе тікесызықты ағынмен қозғалуы мүмкін.
Құбырлы пештер, сонымен қатар қуаттылығымен, өткізу қасиеті, қысымы және жылыту тізбегінің соңындағы температурасы бойынша бөлінеді. Жылу қуаттылығы бойынша пештерді кіші (3 млн. ккал/сағ), орташа (15 млн. ккал/сағ дейін) және үлкен (15 млн. ккал/сағ жоғары) деп бөледі. Өткізу қасиеті бойынша пештерді кіші (300 т/тәуіл. дейін), орташа (1000 т/тәуіл. дейін) және үлкендер (1000 т/тәуіл. артық) деп ажыратады.
Жылыту тізбегінің соңындағы қысымы бойынша құбырлы пештерді атмосфералық, вакуумді және жоғары қысымды деп бөледі.
Атмосфералы пештерде жылыту соңында артық қысым әдетте 0,6 - дан 20 кг/см2 - дейін болады. Вакуумды деп әдетте жылыту тізбегінің соңындағы қысым 0,6 кг/м төмен пештерді және де тізбек соңындағы қысымы (ішкі) атмосферадан жоғары болып, вакуумді колоннаға немесе вакуумді эвапораторға қызмет ететін пештерді айтады. Жоғары қысымды пештерге тізбек ішіндегі қысым 20 кг/см2 жоғары болатын пештерді жатқызады.
30-Сурет - Термиялық крекингке арналған радиантты-конвекциялы пеш түрінің сызбасы.
Пештегі шикізаттың су жоғары қыздыру температурасы бойынша төменгі температуралы және жоғары температуралы болып бөлінеді. Айырым шегі 4000С температура болып саналады.
Екі камералы пештің көлбеу төбесі болады, ол әдетте экраннан жылу көтеруі орта бөлімінде жоғары, ал соңдарында төмен болатындықтан, төбелік экранның жылулық көтерімділігін теңестіреді. Бұл пеште жану үдірісі жүретін муфельдер болады. аз көлемді муфельде отын жанып, жану үдірісі тездетіледі де, ал радиантты камераға қыздырылған газ жіберіледі. Муфелдерге көлбеу көлденеңінен беріледі. Осылайша газдардың қозғалысы жақсара түседі. Қабырғалы бүйірлі, экраны бар екікамералы тік пеш 31-суретте көрсетілген. Бүркектері жапсырмада және айналмаға бұрылу бұрышының астында орналасқан, нәтижесінде жалын айналмаға параллель бағытталады. Бұл көріністі жалынның төсемделуі деп аталып кеткен. Мұндай пештер жалынды экранға максималды жақындатылғандықтан,қолайлы (32-сурет).ъ
32-Сурет. Көлбеу төбелі екікамералы түтікшелі пеш
Достарыңызбен бөлісу: |