Оңаша тәуелдеуді себтеу.
1. Жұуан сөздің айағы дауысты дыбыс болса, тәуелдеуге себтеу бұлай жалғанады:
«Ата» деген сөз
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
1-жақ
атам
атамның
атама
атамды
атамда
атамнан
аталарым
аталарымның
аталарыма
аталарымды
аталарымда
аталарымнан
|
2-жақ
атаң
атаңның
атаңа
атаңды
атаңда
атаңнан
аталарың
аталарыңның
аталарыңа
аталарыңды
аталарыңда
аталарыңнан
|
3-жақ
атасы
атасының
атасына
атасын
атасында
атасынан
аталары
аталарының
аталарына
аталарын
аталарында
аталарынан
|
23) Дағдыландырыу. Бала, шаға, тары, шырпы, қора жана басқа сондай сөздерді осы жоғарғы үлгі бойынша тәуелді қалыбта жалғаулатыу.
2. Жіңішке сөздің айағы дауысты дыбыс болса, тәуелдеуге себтеу бұлай жалғанады:
«Тері» д.с.
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
1-жақ
терім
терімнің
теріме
терімді
терімде
терімнен
1-жақ
терілерім
терілерімнің
терілеріме
терілерімді
терілерімде
терілерімнен
|
2-жақ
терің
теріңнің
теріңе
теріңді
теріңде
теріңнен
2-жақ
терілерің
терілеріңнің
терілеріңе
терілеріңді
терілеріңде
терілеріңнен
|
3-жақ
терісі
терісінің
терісіне
терісін
терісінде
терісінен
3-жақ
терілері
терілерінің
терілеріне
терілерін
терілерінде
терілерінен
|
24) Дағдыландырыу. Кеуде, шеге, түлкі, кірпі, күбі, басқа сондай сөздерді осы көрсетілген үлгі бойынша тәуелді қалыбта жалғаулатыу.
3. Жұуан сөздің айағы жарты дауысты дыбыс болса, тәуелдеуге себтеу бұлай жалғанады:
«Танау» деген сөз 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
танауым
танауымның
танауыма
танауымды
танауымда
танауымнан
танауларым
танауларымның
танауларыма
танауларымды
танауларымда
танауларымнан
|
танауың
танауыңның
танауыңа
танауыңды
танауыңда
танауыңнан
танауларың
танауларыңның
танауларыңа
танауларыңды
танауларыңда
танауларыңнан
|
танауы
танауының
танауына
танауын
танауында
танауынан
танаулары
танауларының
танауларына
танауларын
танауларында
танауларынан
|
25) Дағдыландырыу. Ау, бау, тау, жау, қарыу, қылыу жана басқа сондай сөздерді осы көрсеткен үлгі бойынша тәуелді қалыбта жалғаулатыу.
«Қой» деген сөз 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
қойым
қойымның
қойыма
қойымды
қойымда
қойымнан
қойларым
қойларымның
қойларыма
қойларымды
қойларымда
қойларымнан
|
қойың
қойыңның
қойыңа
қойыңды
қойыңда
қойыңнан
қойларың
қойларыңның
қойларыңа
қойларыңды
қойларыңда
қойларыңнан
|
қойы
қойының
қойына
қойын
қойында
қойынан
қойлары
қойларының
қойларына
қойларын
қойларында
қойларынан
|
26) Дағдыландырыу. Бай, малай, сай, той, тай, шай жана басқа сондай сөздерді осы көрсеткен үлгі бойынша тәуелді қалыбта жалғаулатыу.
«Мый» д.с. 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
мыйым
мыйымның
мыйыма
мыйымды
мыйымда
мыйымнан
мыйларым
мыйларымның
мыйларыма
мыйларымды
мыйларымда
мыйларымнан
|
мыйың
мыйыңның
мыйыңа
мыйыңды
мыйыңда
мыйыңнан
мыйларың
мыйларыңның
мыйларыңа
мыйларыңды
мыйларыңда
мыйларыңнан
|
мыйы
мыйының
мыйына
мыйын
мыйында
мыйынан
мыйлары
мыйларының
мыйларына
мыйларын
мыйларында
мыйларынан
|
27) Дағдыландырыу. Сый, мый жана басқа сондай сөздерді осы көрсеткен үлгі бойынша тәуелді қалыбта жалғаулатыу.
4. Жіңішке сөздің айағы жарты дауысты дыбыс болса, тәуелдеуге себтеу бұлай жалғанады:
«Егеу» д.с. 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
егеуім
егеуімнің
егеуіме
егеуімді
егеуімде
егеуімнен
егеулерім
егеулерімнің
егеулеріме
егеулерімді
егеулерімде
егеулерімнен
|
егеуің
егеуіңнің
егеуіңе
егеуіңді
егеуіңде
егеуіңнен
егеулерің
егеулеріңнің
егеулеріңе
егеулеріңді
егеулеріңде
егеулеріңнен
|
егеуі
егеуінің
егеуіне
егеуін
егеуінде
егеуінен
егеулері
егеулерінің
егеулеріне
егеулерін
егеулерінде
егеулерінен
|
«Күй» деген сөз 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
күйім
күйімнің
күйіме
күйімді
күйімде
күйімнен
күйлерім
күйлерімнің
күйлеріме
күйлерімді
күйлерімде
күйлерімнен
|
күйің
күйіңнің
күйіңе
күйіңді
күйіңде
күйіңнен
күйлерің
күйлеріңнің
күйлеріңе
күйлеріңді
күйлеріңде
күйлеріңнен
|
күйі
күйінің
күйіне
күйін
күйінде
күйінен
күйлері
күйлерінің
күйлеріне
күйлерін
күйлерінде
күйлерінен
|
«Бій» д.с. 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
бійім
бійімнің
бійіме
бійімді
бійімде
бійімнен
бійлерім
бійлерімнің
бійлеріме
бійлерімді
бійлерімде
бійлерімнен
|
бійің
бійіңнің
бійіңе
бійіңді
бійіңде
бійіңнен
бійлерің
бійлеріңнің
бійлеріңе
бійлеріңді
бійлеріңде
бійлеріңнен
|
бійі
бійінің
бійіне
бійін
бійінде
бійінен
бійлері
бійлерінің
бійлеріне
бійлерін
бійлерінде
бійлерінен
|
28) Дағдыландырыу. Осы үлгі бойынша үй, көмей, кеней жана басқа айағында жарты дауысты «й» бар сөздерді жалғаулатыу.
5. Жұуан сөздің айағы дауыссыз дыбыс болса, тәуелдеуге себтеу бұлай жалғанады.
«Мал» д.с. 1-жақ 2-жақ 3-жақ
Жекеше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
Көбше:
Атау
Ілік жалғау
Барыс жалғау
Табыс жалғау
Жатыс жалғау
Шығыс жалғау
|
малым
малымның
малыма
малымды
малымда
малымнан
малдарым
малдарымның
малдарыма
малдарымды
малдарымда
малдарымнан
|
малың
малыңның
малыңа
малыңды
малыңда
малыңнан
малдарың
малдарыңның
малдарыңа
малдарыңды
малдарыңда
малдарыңнан
|
малы
малының
малына
малын
малында
малынан
малдары
малдарының
малдарына
малдарын
малдарында
малдарынан
|
29) Дағдыландырыу. Осы үлгі бойынша шал, қаз, қар, қаб, қан, шақ, ас жана басқа сондай айағы дауыссыз дыбысты сөздерді тәуелді қалыбта жалғаулатыу:
Достарыңызбен бөлісу: |
