Тілдің дыбыстық материясының қызметі мен дамуының заңдылықтары
жүктеу/скачать 33,5 Kb.
|
| $$$ 1 D
Тілдің дыбыстық материясының қызметі мен дамуының заңдылықтары A. морфологиялық заңдар B. акустикалық заңдар C. орфографиялық заңдар D. фонетикалық заңдар E. тарихи заңдар
Сөздің құрамында болатын әр алуан дыбыстық өзгерістер A. грамматикалық құбылыстар B. фонетикалық құбылыстар C. физикалық құбылыстар D. морфологиялық құбылыстар E. пунктуациялық құбылыстар
A. кейін ысыру B. артында тұру C. қатар тұру D. қыстырылу E. алдында тұру $$$ 4 А Эпентеза (гр. tpenthesis) қандай мағынаны білдіреді? A. қыстырылу B. ажырау, бөліну C. кейін ысыру D. орын ауыстыру E. алмасу
A. эпентеза B. диэреза C. эпитеза D. протеза E. редукция $$$ 6 В Диэреза (гр. diairesis) қандай мағынаны білдіреді? A. кейін ысыру B. ажырау, бөліну C. қайта оралу D. қыстырылу E. орын ауыстыру
Метатеза (гр. metathesis) қандай мағынаны білдіреді? A. ажырау, бөліну B. қайта оралу C. орын ауыстыру D. қыстырылу E. кейін ысыру
Протезаға қарама-қарсы, дыбыстың сөздің соңында қосылуы A. қыстырылу B. редукция C. диэреза D. эпитеза E. орын ауыстыру
Элизия (лат. elisio) қандай мағынаны білдіреді? A. алдынан қосу B. қыстырылу C. орын ауыстыру D. біріктіру E. ығыстыру
Қазақ орфографиясының соңғы ережелері қашан бекітілді? A. 1980 ж. B. 1987 ж. C. 1957 ж. D. 1955 ж. E. 2013 ж.
"Қазақ тілінің анықтағышы" еңбегінің авторы? A. Байтұрсынұлы А. B. Жұбанов Қ. C. Сыздық Р D. Омаров Е. E. Қайдар Ә.
Бөлек жазылатын сөзді анықтаңыз. A. Әруақытта B. әркім
C. әрқалай D. әлденеше E. әлдеқандай
Бірге жазылатын сөзді табыңыз. A. бір(кез) B. бір(мезет) C. бір(неше) D. бір(бет) E. бір(ғана)
Бірге жазылатын сөзді табыңыз. A. бет(бейнесі) B.бет(бұру) C. бет(ашар) D. бет(қою) E. бет(жырту)
Келіс(сөз), шаң(сорғыш) – қандай тұлғада жазылатынын көрсетіңіз. A. сөз тіркесі тұлғасында B. біріккен сөз тұлғасында C. қысқарған сөз тұлғасында D. кіріккен сөз тұлғасында E. қос сөздер тұлғасында
Есімдік пен зат есімнің тіркесіп келге қатарын белгілеңіз (емлесі). A. әр адам B. әрбір
C. әрдайым D. әрең-әрең E. әр алуан
Қате жазылған сөздерді көрсетіңіз. A. әрең дегенде B. әрі-сәрілік C. шешен сымақ D. келген-ді E. қыстыгүні
Дефис белгісі қойылуға тиісті қатарды белгілеңіз. А. ол көретін ді B. бармаймысың C. айттың ба? D. ақынсымақ E. айтқан екен
Сөз тіркесінің дұрыс жазылу емлесін көрсетіңіз. А. Қазақстан Республикасы B. ҚР
C. балалық D. аға-іні E. Қ.Р.
Қате жазылған сөзді табыңыз. A. күздігүні B. бүрсігүні C. күздікүні D. біртуар E. біртілді
Бірігіп жазылуы дәстүрге айналған сын есімдерді көрсетіңіз A. балалық, қалалық B. халықаралық, республикалық C. азаматтық, адамзаттық D. дүниежүзілік, бүкілхалықтық E. тәуелсіздік, елдік
Қай сөзде «көк» сөзі бірге жазылатынын көрсетіңіз. A. көк(бөрі) B. көк(шалғын) C. көк(шұбар) D. көк(құтан) E. көк(тиын)
Қай сөзде «көк» сөзі бөлек жазылатынын көрсетіңіз. A. көк(айыл) B. көк(базар) C. көк(бақа) D. көк(бет) E. көк(аспан)
Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз. A. құлұн B. дүниеқор C. жұлдұз D. Сарарқа E. бұрыңғы
Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз. A. Досшан B. Жампейіс C. Айтпек D. Айткүл E. Бозжан
Бірге жазылатын сөзді табыңыз A. апанқұдық, апақсапақ), арабыкілем B. атақдәреже, атауыштұлға, аптал азамат C. аттамжер, жырықбалақ, көнекөзқария D. Бұқаржырау, Жиембетжырау, Әйтекеби E. көкқұтан, көкжиек, қолөнер
Латын әліпбиі бұрынғы КСРО-да қай жылдары қолданылды? А. 1924-1929 жж. В. 1924-1938 жж. С. 1929-1938 жж. D. 1926-1940 жж. Е. 1929-1940 жж.
«Қыран құс көзі көріп самғағанда» - транскрипциясын көрсетіңіз А. Қыраңқұс гөзі көреп самғағанда В. Қыраңғұс көзүгөрүп самғағанда С. Қыранғыс көзікөрөп самғағанда D. Қыранғұс гөзү гөрөп самғағанда Е. Қыраңғус гөзугөрүп самғағанда
Қашқардан Еділге, Жетісудан Мысырға дейінгі аралықты тұтас мекендеген түркі тайпалары шамамен қай ғасырлар арасында араб жазуын қолданған? А. VІІІ-ХІІІ ғ. В. V-VІІІ ғ. С. ХІ-ХХ ғ. D. ХVІІ-ХІХ ғ. Е. VІІІ-ІХ ғ.
Қазақ тілінің толық орфографиялық сөздігі қай жылы басылып шықты? А. 1978 ж. В. 1963 ж. С. 1957 ж. D. 1983 ж. Е. 1988 ж.
Белгілі бір жазуға қатысты барлық амалдың жиынтығы қалай аталады? А. пиктограмма В. семиотика С. пиктография D. графика Е. символика
Сөздің бастапқы түбір күйіндегі дыбыстық құрамы сақталып жазылса, қай ұстаным? А. дәстүрлі В. морфологиялық С. фонетикалық D. айырым Е. тарихи
Орыс графикасына көшу туралы заң қай жылы қабылданды? А. 1940 ж. В. 1926 ж. С. 1938 ж. D. 1924 ж. Е. 1929 ж.
А. аралас буынды сөздерде В. көп буынды сөздердің алғашқы буынында D. көп буынды сөздердің екінші буынында Е. аралас буынды және түбір сөздерде
Негізінен сөздің бірінші буынында және бір буынды сөздерде жазылатын әріптерді көрсетіңіз: А. я, ю, э, е, и В. я, ю, а, е, і С. а, е, ы, і, у D. ә, о, ө, ұ, ү Е. ы, і, у, э, и
Қазақ сөздерін алғаш орыс графикасымен жазған кім? А. А.Байтұрсынов В. Л.З.Будагов С. С. Аманжолов D. А.В.Старчевский Е. Н.И.Ильминскмй
Ы, І әріптерінің емлесіне байланысты дұрыс жазылған сөздердің қатарын көрсетіңіз: А. ылашын, ырух, ірет, ірең В. ілеген, ылашын, іреңк, ірің С. ылаж, ірең, ырас, ылақ D. ырым, ырық, іріту, ілігу Е. ілеп, ылақап, ырақым, ыласайық
Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз: А. сыяды В. сияды С. сыйады D. сиады Е. сыйяды
Қазақтың байырғы сөздерінде қай дыбыс сөздің соңында келмейді? А. ы В. о
С. а D. е
Е. і $$$ 40 E Дыбыстық тілді дәл беру үшін лингвистикада арнайы қолданылатын жазу? А. тоника В. дыбыстық құбылыс С. сингармония D. фонема Е. транскрипция
Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз: А. байый, кейійсің, йійді В. баыйи, кеійи, иійді С. байи, кейисің, ииді D. байий, кейисің, иийді Е. байуы, кейуі, иіуі
Қосарлы дауыссыздарға біткен сөздерге жалғанған қай қосымша дұрыс? А. ведомостке В. ведомостьке С. ведомостьқа D. ведамостьқа Е. ведомосқа
Сөздің соңындағы қосарлы дыбыстарға қосымшаның дұрыс жалғанғанын көрсетіңіз: А. публицистке В. публициске С. публицистқе D. публицистқа Е. публицисқа
«И» - дыбысына тән қасиет А. қысаң, езулік монофтонг В. ашық, еріндік С. ашық, езулік D. қысаң, еріндік Е. еріндік, ашық
Көптеген тілдердің емле заңдарына қандай принциптер тән: А. фонемалық, сингармемалық, тоникалық В. транскрипциялық, акустикалық, артикуляциялық С. фонетикалық, морфологиялық, тарихи-дәстүрлік D. дефистік, сызықшалық, қос нүктелік Е. ассимиляциялық, диссимиляциялық
Сингармонизмнің басты фонологиялық қызметі? А. қазақ сөзінің өн бойында біркелкі тембрдің сақталуы В. Сөзде белгілі бір буынның екпін түсіп ерекшеленіп айтылуы С. Сөздің белгілі бір буынға негізделіп айтылуы D. Арнаулы семантика бірлігінде айтылуы Е. Дыбыстардың өзара үндестігі
Дұрыс буынға бөлінген сөзді тап: А. қы-зғал-дақ В. ба-ла-лар-дың С. бал-а-лардың D. жұд-ыр-ық Е. балап-ан
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаларды көрсетіңіз: А. –лар, -лер, -дар, -дер, -тар, -тер В. –қор, -кеш, -нікі, -мен, -қой, -паз С. –ға, -та, -да, -қа, -па, -ба D. –сыз, -сіз, -шы, -ші, -ша, -ше Е. –дай, -лай, -тай, -сай, -қай, -ғай
А. жіңішке В. жуан С. естілуіне қарай D. буын үндестіігне қарай Е. айтылуына қарай $$$ 50 E Айтылуында алдыңғы буында еріндік о,ұ болса, келесі буындағы қысаң ы қандай дыбысқа айналады? А. у В. ө
С. ү D. о
Е. ұ $$$ 51 C Айтылуында алдыңғы буында еріндік ө,ү болса, келесі буындағы қысаң і қандай дыбысқа айналады? А. у В. ө
С. ү D. о
Е. ұ $$$ 52 C Сөз ұяң б, в, г, д дауыссыздарына аяқталса, қосымша қандай дауыссыздардан басталады? А. ызың В. шұғыл С. қатаң D. ұяң
Е. үнді $$$ 53 E Кейінді ықпал заңына бағынып тұрған сөздер қатарын көрсетіңіз: А. Қарагөз, Талдығорған, бірғатар, күз гелді В. Қаракөз, Талдықорған, бірқатар, күз келді С. қазаңғап, ортаң ғолдай, таш шол, мең гөрдім D. көк аспан, жоқ зат, ақ ешкі Е. көг аспан, жоғ зат, ағ ешкі
Сөздің алдынан басы артық дыбыстың қосылуы қалай аталады? А. гаплология В. редукция С. элизия D. эпентеза Е. протеза
Сөз ішіндегі дыбыстың көмескіленуі қалай аталады? А. гаплология В. редукция С. элизия D. эпентеза Е. протеза
Қаһар, шаһар сөздеріндегі Һ әрпі жасалу немесе айтылу орнына қарай дауыссыздардың қай тобына жатады? А. ерін В. тіл
С. көмей D. тіс
Е. таңдай $$$ 57 C Түркологияның атасы деп кімді атаймыз? А. П.Мелиоранский В. И.Ильминский С. В.Радлов D. М.Тереньтев Е. Е.А.Алекторов
Алдыңғы сөз қатаңға аяқталып, кейінгі сөз ұяң б дыбысынан басталса, ол қандай дыбысқа айналады? А. т В. қ
С. ш D. х
Е. п $$$ 59 A Сөз с дыбысына бітіп, кейінгі сөз ж дыбысынан басталғанда, екеуі де ш дыбысына айналады. Бұл қандай ықпал түріне жатады ? А. тоғыспалы ықпал В. ілгерінді ықпал С. кейінді ықпал D. дыбыстық ықпал Е. тіркестік ықпал
Сөз қай ұстанымға /принцип/ сүйеніп, айтылуы бойынша жазылады? А. дәстүрлік ұстаным В. фонетикалық ұстаным С. айырым ұстаным D. морфологиялық ұстаным Е. тарихи ұстаным
Қазақ орфографиясының негізі ұстанымы: А. дәстүрлік ұстаным В. фонетикалық ұстаным С. айырым ұстаным D. морфологиялық ұстаным Е. тарихи ұстаным
«Қазақ тілінің анықтағышы» кітабының авторы кім? А. С.Мырзабеков В. Ж.Аралбаев С. Р.Сыздықова D. І.Кеңесбаев Е Ә.Жүнісбеков
Сөздер мен бунақтардың бірізді, дұрыс айтылуын қамтамасыз ететін ережелер жиынтығы: А. орфоэпия В. орфография С. графика D. транскрипция Е. орфограмма
Белгілі бір тілге ғана тән дыбысты екінші бір тілдің орфографиялық заңдылығына лайық белгілеу: А. транслитерация В. транспозиция С.фонематика D. редукция Е. элизия
Сөзді бірізді жазудың тәсілдерін белгілейтін ереже қалай аталады? А. орфоэпия В. орфография С. пазиграфия D. палеграфия Е. полисемия
Қазақ тілі орфографиясының негізгі ережелерінің жаңа редакциясын Қазақ КСР Жоғарғы Кеңес Президиумы қашан бекітті? А. 1983 В. 1957 С. 1940 D. 1974 Е. 1960
А. метатеза В. морфологиялық С. эпитеза D. редукция Е. гаплология $$$ 68 D И дыбысына біткен етістіктер мен сый,тый деген етістіктерге –у, -а жұрнақтары жалғанғанда, олар: А. -ю, -а В. -у, -а С. -у, -я D. -ю, -я Е. -и, -ы $$$ 69 C а дыбысы қай кезде ә болып айтылады? А. б дыбысы мен й дыбыстарының ортасында В. т дыбысы мен ғ дыбыстарының ортасында С. ж, ш дыбыстары мен й дыбысының ортасында D. қ дыбысы мен й дыбыстарының ортасында Е. г, с дыбысы мен й дыбыстарының ортасында $$$ 70 D Айтылуы жағынан дұрыс сөзді көрсетіңіз: А. ергің күш В. еркің күш С. еркін күш D. еркің гүш Е. еркүн гүш
А. барлық В. алғашқы С. екінші D. соңғы Е. бір буынды сөздерде $$$ 72 C Ы, і дыбыстарына аяқталатын сөздерге қандай дыбыстан басталған қосымша жалғанғанда, ы, і әріптері түсіріліп жазылады? А. қатаң дауыссыздан В. ұяң дауыссыздан С. дауысты дыбыстан D. үнді дауыссыздан Е. қысаң дауыстылардан $$$ 73 B Ы, і әріптері қай кезде түсірілмей жазылады? А. ы, і үнді мен қатаң дыбыстың ортасында келген сөзді тәуелдегенде В. тәуелденгенде соңғы қатаң дыбыс ұяңдап кететін сөздерде С. ы, і дыбыстарына аяқталған етістіктерге –у жалғанғнада D. р, л дыбыстарынан басталатын сөздердің бәрінде Е. дұрыс жауабы жоқ $$$ 74 D Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз: А. тотыйайын В. тотыяйын С. тотыайын D. тотияйын Е. тотяйын
Ы әрпі жазылмайтын орынды көрсетіңіз: А. қат...нас В. қор...тынды С. ар...стан D. құр....лыс Е. рақ....мет
Орфография бойынша дұрыс жазылғанын табыңыз: А. айуан, бейуақ, кеюі, баюы В. аюан, беюақ, кейуі, байуы С. қиу, киу, сыйады, иу D. қойан, байандауыш, айу, айан Е. йағни, иапырмай, кейіу, иіу
Тіл-тілде кейбір сөздердің соңындағы дыбыстардың түсіп қалуы қалай аталады? А. апакопа В. гаплология С. диэреза D. элизия Е. метатеза
Сөз құрамындағы дыбыстардың орнының ауысуы қалай аталады? А. апакопа В. гаплология С. метатеза D. элизия Е. диэреза
А. сөз соңында жазылмайды В. бірыңғай жуан дауыстылармен тіркеседі С. тек қазақ сөздерінде жазылады D. біріңғай жіңішке дауыстылармен тіркеседі Е. жуан-жіңішкелікті талғамйды $$$ 80 A Сөз соңындағы жіңішкелік белгісінің емлелік ерекшелігін көрсетіңіз. А. дауысты дыбыстан басталған қосымша келсе, түсіп қалады В. қосымша жалғанғанда түсіп қалады С. қосымша жалғанса, сол қалпында қалады D. дауыссыз дыбыстан басталған қосымша келсе, түсіп қалады Е. қосымша жалғанбайды
Бір м әрпі жазылатын орынды көрсетіңіз: А. гра ... атикалық талдау В. мақтау гра ... отасы С. програ ... асы D. телега ... а Е. екі килогра ...
Қай қосымша дұрыс жалғанған: А. повестьке В. биноклмен С. журналистің D. округқа Е. проспектен
Екінші сыңары нама, құмар, жай, хана, ақы, аралық, тану, сымақ деген сөздермен бірге келген сөздер қалай жазылады? А. бірге В. бөлек С. сызықша арқылы D. дефис арқылы Е. әр қилы
А. соңғы дауыссыз дыбыс түсіріліп жазылады В. дәнекер ы, і дыбыстары жазылады С. қос әріп сақталып жазылады D. қосымша жіңшке болып жалғанады Е. қосымша жуан болып жалғанады $$$ 85 A Орыс тілінен енген атау сөздер қалай жазылады? А. түбір тұлғасы сақталып жазылады В. түбір тұлғасы сақталмай жазылады С. баламасы жазылады D. барлық атау сөздер фонетикалық жақтан игеріліп жазылады Е. естілуі бойынша жазылады
Араб, парсы тілдерінен енген сөздер қалай жазылады А. түбір тұлғасы жартылай сақталып В. түбір тұлғасы сақталып С. баламасы D. араб, парсы тілінің жазылу заңдылығына орай Е. өзгеріп қалыптасқан күйінде, қазақша айтылуы бойынша
Соңғы буында и дыбысы бар орыс тілінен енген сөздерде қосымша, көбінесе, қалай жалғанады? А. жіңішке В. жуан
С. буын үндестігі бойынша D. естілуі бойынша Е. айтылуы бойынша
Жеке әріптер, жеке сөздер объект болғанда қосымша қалай жалғанады? А. жіңішке В. жуан
С. буын үндестігі бойынша D. естілуі бойынша Е. айтылуы бойынша
Түркі тілдері қандай екпін тобына жатады? А. фразалық екпін В. тұрақты екпін С. логикалық екпін D. лебізді екпін Е. квантативті екпін
Жіңішкелік белгісіне аяқталған көп буынды сөздерге қазақ тілінің қосымшалары қалай жалғанады? А. қосымшалар әр дайым жуан жалғанады В. буын үндестігі бойынша жалғанады С. қосымшалар әр дайым жіңішке жалғанады D. ілгерінді ықпал заңы бойынша жалғанады Е. дыбыс үндестігі бойынша жалғанады
А. жіңішке В. жуан С. естілуіне қарай D. буын үндестігіне қарай Е. дұрыс жауабы жоқ $$$ 92 B Айтылуында алдыңғы буында еріндік ө, ү дауыстылары болса, келесі буындардағы қысаң е қандай дыбысқа айналады? А. у В. ө
С. ү D. о
Е. ұ $$$ 93 E –ов, -ев жұрнақтары арқылы жасалған фамилияларға қосымша қалай жалғанады? А. жуан В. жіңішке С. фонетикалық заңдылыққа байланысты D. дыбыс үндестігіне қарай Е. буын үндестігіне қарай
Ілгерінді ықпал заңына бағынбай тұрған қосымшалары бар сөздер қатарын көрсетіңіз: А. бала-ға, бала-мен, бала-дан, балам В. бала-сыз, бала-ша, бар-са, ойын-шық С. бала-ның, бала-ң-ның, бала-м-ның, бала-ңыз-дың D. бала-м-а, бала-ң-а, бала-сы-на, бала-ға Е. бала-ның, бала-да, бала-ны, бала-дан
Ілгерінді ықпал заңына бағынып тұрған сөздер қатарын көрсетіңіз: А. Қарагөз, Талдығорған, бірғатар, күз гелді В. жүрегі, шабу, тарағым, ағ ешкі С. қазанғап, ортаң ғолдай, таш шол, мең гөрдім D. көг аспан, жоғ зат, ақ жауын, еқ ешкі Е. қарқ етті, селк етті, зып етті
Тоғыспалы ықпал заңына бағынып тұрған сөздер қатарын көрсетіңіз? А. қарагөз, Талдығорған, бірғатар, күз гелді В. қаракөз, Талдықорған, бір қатар, күз келді С. қазаңғап, ортаң ғолдай, таш шол, мең гелдім D. көк аспан, жоқ зат, ақ жауын, еқ ешкі Е. көг аспан, жоғ зат, ағ жауын, ағ ешкі
Сөз ішіндегі біркелкі буындардың бірінің түсіп қалуы қалай аталады? А. гаплология В. редукция С. элизия D. эпентеза Е. протеза
Сөз ішіндегі дауыссыздардың арасына дауыстының қыстырылуы қалай аталады? А. гаплология В. редукция С. элизия D. эпентеза Е. протеза
Алғашқы буындағы ө дыбысының әсерімен екінші буындағы е дыбысы А. ө В. е
С. ұ D. і
Е. у болып естіледі $$$ 100 A «У» әрпі берілген сөз қатарларының қайсысында жалаң дыбысты таңбалайды? А. градус, училище, журнал В. тасу, келу, жүру С. танысу, қуаныш, асу D. шабуыл, дуадық, жусап Е. келу, кету, кесу жүктеу/скачать 33,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|