«Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Орындау уақыты 20 мин
1-тапсырма. Кестеде лавр жапырағының вариациялық қатары жайлы ақпарат берілген.
Лавр жапырақтарының ұзындығы (v)
|
63
|
68
|
80
|
88
|
97
|
103
|
115
|
121
|
131
|
135
|
Варианттардың кездесу жиілігі (p)
|
6
|
8
|
15
|
14
|
17
|
11
|
9
|
4
|
3
|
3
|
(і) Осы ақпаратты пайдалана отырып, вариациялық қатарда орналасқан жеке варианттардың өзгерісін графикке орналастырыңыз.
(іі) Кестедегі ақпараттарды пайдалана отырып орташа арифметикалық шаманы есептеп шығарыңыз.
2- тапсырма.
(і) Дигибридті будандастыруда алынған F1 ұрпақтарын өзара будандастыру нәтижесінде белгілердің тұқым қуалауын фенотип бойынша қатынасын анықтаңыз
3:1
1:2:1
9:3:3:1
1:2:1:2:4:2:1:2:1
(іі) Жыныс хромосомаларында орналасқан гендер жыныспен тіркесіп тұқым қуалайды. Адамда гемофилияның классикалық түрі Х-хромосомамен тіркес рецессивті тұқым қуалайды. Альбинизм аутосомалық рецессивті генмен анықталады. Ата-анасы осы екі белгі бойынша сау отбасында бір ұл бала туылған. Осы балада альбинос және гемофилик белгілері байқалған.
А)Отбасында дүниеге келген екінші балада, екі белгінің де фенотиптік көрініс беруі мүмкін бе?
В)Альбинизм аутосомалық рецессивті генмен және гемофилия Х-хромосомамен тіркес
Рецессивті тұқымқуалайтынын ескеріп, осы отбасындағы ата-анасының
генотиптерін анықтаңыз.
(ііі) Әр түрлі белгілердің дамуын анықтайтын және гомологты хромосомалардың әртүрлі локустарында, сонымен бірге әртүрлі гомологты емес хромосомаларда орналасқан гендер аллельді емес гендер деп аталады.
А)ллельді емес гендердің өзара әрекеттесуіне мысал болатын көптік аллельділікті сипаттаңыз?
3-тапсырма.
Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуінің түрлерін ажыратыңыз.
А
|
Аллельді гендер
|
1
|
Толық доминанттылық
|
Б
|
Аллельді емес гендер
|
2
|
Эпистаз
|
|
|
3
|
Толық емес доминанттылық
|
|
|
4
|
Комплементарлық
|
|
|
5
|
Полимерия
|
|
|
6
|
Көп аллельділік
|
А - ................................................................
Б- ...................................................................
4-тапсырма
Хромосомалар санының ауытқуымен байланысты адамның хромосомадық ауруларын ерекше белгілері бойынша топтастырыңыз.
Ұрық анасының жатырында жатып өліп кетуі мүмкін
Қыз нәрестелерде байқалады
Аяқ-қолдары шамадан тыс ұзын
13 жұп аутосомды хромосомасының аномалиясы
Ақыл-есі туа біткеннен кем болады
Тек ер адамдар ғана аурады
Салмағы жеңіл,
Барлық ішкі секреция бездерінің жұмысы нашарлайды
Шашы, мойны қысқа жуан болады
2-5 саусақтары ерекше орналасқан
Достарыңызбен бөлісу: |