Оқыту және оқыту әдістері

• 
  Өлшеу жұмыстарына қажеттi құрал-жабдықтар:
  

1. 
   ВПЖ-3 шыны вискозиметрі
   
2. 
   Термометр.
   
3. 
   Зерттелетін ерітінді.
   
4. 
   Қалыпта ерітінді.
   
5. 
   Секундомер.
   

• 
  Капиллярлы вискозиметрдiң құрылысы:
  

• 
  Жұмыстың орындалу ретi:
  

1. 
   Вискозиметрдiң құрлылысы, тәжiрибенiң физикалық негiзiн жете меңгеру керек.
   

1. 
   Тазартылған судың температурасын өлшеп алып, сол температурадығы судың ₀ тығыздығы мен ₀ тұтқырлық коэффициентiн арнайы кестеден анықтау керек. Ал зерттелетiн сұйықтардың  тығыздықтары осы сұйықтар құйылған ыдыстардың сыртында көрсетiлген.
   
2. 
   Шыны шүмектi (2) ашып, резиналы сорғыштың көмегiмен (немесе басқа бiр жолмен) насадка (1) арқылы оның ортасына жететiндей етiп су тартып, содан кейiн шыны шүмектi жабу керек.
   
3. 
   Вискозиметрден насадканы ажыратқан кезде судың төмен қарай ағуы басталады.
   
4. 
   Судың жоғарғы деңгейi М₁ белгiден өте берген кезде секундомердi қосып, су деңгейi М₂ белгiсiнен өткен кезде тоқтатып, судың екi белгi аралығын ағып өту уақыты – t₀ анықта. Тәжiрибенi 5-7 рет қайтала.
   
5. 
   Судың орнына зерттелетiн сұйық (ерiтiндi) алып,    нұсқауларды қайталап шығу керек.
   
6. 
   Тәжiрибелердiң нәтижелерiн 1 кестеге енгiз.
   

7. 
   Зерттелетiн сұйықтың  тұтқырлық коэффициентiн мына өрнек арқылы есептеп шығар: , мұндағы  – зерттелiнетiн cұйықтың (ерiтiндiнiң) тығыздығы, ₀– тазартылған судың тығыздығы, t₀ – тазартылған судың екi белгi арасын ағып өту уақытының мәнi, t – зерттелiнетiн cұйықтың екi белгi арасын ағып өту уақытының мәнi.
   

1. 
   Тұтқырлықтың табиғаты, тұтқырлық коэффициентiнiң физикалық мағынасы мен өлшем бiрлiгiн ата?
   
2. 
   Тұтқыр сұйықтың ағысына арналған Ньютон теңдеуi.
   
3. 
   Тұтқырлықтың сұйықтың табиғатына, температурасы мен қысымына тәуелдiлiгi.
   
4. 
   Тұтқырлық коэффициентiн есептеуге қажеттi формуланың қорытылуы.
   
5. 
   Пуазейл формуласы.
   
6. 
   Капиллярлы вискозиметрдiң құрлысы туралы мағлұмат.
   
7. 
   Тұтқырлық коэффициентiнiң медициналық маңызы мен қолданылуы.
   

№ 4 Сабақ.