| 1.3.4. Реакциялық қабілеттілік
Нанобөлшектердің электрондық құрылысы оның өлшемдеріне тәуелді болғандықтан, олардың басқа заттармен әрекеттесу қабілеттілігіде олардың өлшемдеріне тәуелді болуы тиіс. Бұл факт катализаторларды жобалау үшін маңызды рөл атқарады.
Нанобөлшектер өлшемінің оның реакциялық қабілеттілігіне әсеріндәлелдейтін көптеген тәжірибелер белгілі ұсақ бөлшектердің әртүрлігаздармен химиялық әрекеттесуін 1.9-суретте көрсетілген қондырғыкөмегімен кластерлер ағыны аймағына оттегін енгізу арқылы анықтауғаболады.
Металл дискіге бағытталған лазерлі сәуле металл бөлшектерін түзеді,түзілген нанобөлшектер гелий ағыны көмегімен масс-спектрометргежеткізіледі. Ағын масс-спектрометрге кірер алдында әртүрлі газдармен араластырылады. 1.16-суретте алюминий нанобөлшектері меноттектің әрекеттесуін зерттеу нәтижелері көрсетілген. Төменгі спектрлер камераға оттек жіберілгеннен кейінгі бөлшектерге сәйкес келеді.
Бұл мәліметтерден екі шыңның өскенін, ал (12, 14, 19, 20) шыңдаржоғалғанын көруге болады. Al13 және Al23 шыңдары біршама артып, алAl15 пен Al22, шыңдары әлсіреген.
1.16-сурет. (а)- алюминий нанобөлшектерінің және (б) газ тәрізді оттектің әрекеттескеннен кейінгі алюминий бөлшектерінің масс-спектрі.
1.17-сурет. Темір нанобөлшектері мен газ тәрізді сутектің әрекеттесу жылдамдығының бөлшек өлшеміне тәуелділігі.
Бұл нәтижелер Al кластерлерінің реакциялық кабілеттілігі олардыңқұрамындағы атомдар санына тәуелді екендігін дәлелдейді. Дәл осындай нәтижелер басқа металдарда да байқалған. 1.17-суретте темірбөлшектерінің өлшемдерінің сутекпен әрекеттесу қабілеттілігінеәсерікөрсетілген. Суреттен 10- және 18-ден көп атомнан тұратын кластерлерсутекпен басқалармен салыстырғанда оңай әрекеттесетінін көруге болады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
