1.33-сурет. Бірқабатты көміртекті нанотүтікшелерді белгілеуші индекстер мен векторлар
Кресло типті ахиральді КНТ индексі (n,n) және θ-302, ал зигзаг типті КНТ КНТ индексі (n,0) немесе (0, m) және θ-00, хиральді КНТ (n,m) индексті, 0< θ<300 аралығында болады.
(n,0) КНТ-дің радиусы r- 0,0392 n нм, ал (n, n) КНТ-дің радиусы r-0,0678n теңдеуімен анықталады.
Бұл теңдеулерді қолдану арқылы КНТ диаметр шамаларын анықтауға болады:
БҚКНТ ең кіші және ең үлкен диаметрлері сәйкесінше 0,3 және 5 нм құрайды.
Нанотүтікшелер бір немесе көпқабатты болуы мүмкін, теориялық қабаттар саны шектелмеген, бірақ әдетте олар он немесе бірнеше ондықтан аспайды. Екінші және келесі атомдар қабатының диаметрі бірінші ішкі қабаттың диаметрімен аныкталады. Бұл жағынан нанотүтікшелер құрылымы сарымсақ тәрізді фуллерендерді еске түсіреді.
Екіқабатты КНТ тұрақты түтікшелер қатарына жатады.Олар бірнеше құрылымдық варианттар түзе алады. Оларды жалпы төрт топқа бөлуге болады: зигзаг@зигзаг, кресло@жресло, зигзаг@кресло, кресло@зигзаг. Бірінші екі типтің радиустары келесі (1.5) және (1.6) формулалары бойынша анықталады:
r=0.173nкресло+0.878 нм (1.5)
r=0.0578nзигзаг+0.507 нм (1.6)
Екіқабатты КНТ сыртқы түтікшесі көбінесе жартылай өткізгіш, ал ішкі түтікше - металл тәрізді немесе жартылай өткізгіш деп есептеледі. Ал көпқабатты КНТ құрылысы әртүрлі болуы мүмкін: олар коаксиальді цилиндрлерден құралуы мүмкін («орыс қаптамасы»), «рулондар» тәрізді немесе «папье-маше» тәрізді болуы мүмкін (1.34-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |