«Төменде өте көп орын бар» 1959 жылдың 29 желтоқсанында физика ғылымы бойынша 1965 жылы «Элементарлы бөлшектер физикасында терең салдары болған кванттық электродинамикадағы фундаментальды жұмыстары»

жоқ бөлшектер, олардың ұзындығы еніне қарағанда 50 еседей үлкен болады. Сонымен қатар, олар салыстырмалы біртекті морфокұрылымдыболады. «Түтікше» термині ұзартылған бөлшектің ішінде осьтік қуысбар деген мағынаны береді, ал талшықты ұзартылған бөлшектердеосьтік каналы болмайды. Көміртекті наноталшықтардың құрылымыграфен жазықтықтарының орналасуына байланысты біршама ажыра-

тылады.

Дәл осы қаптамалар «жіпшелі және талшықты құрылым» немесе «вискер немесе сымға» сәйкес келеді. Талшықтар класына сонымен қатар әртүрлі лента тәрізді құрылымдар да жатқызылады.Талшықты бөлшектерді екі түрге жіктеуге болады. Бірінші түрініңайқын қабырғалары бар, беті тығыз біркелкі, диаметрі бөлшектің барлық аймағында біркелкі, ұзындығы диаметрінен 50 есе артық.Екінші түрі бостау, көбінесе саңылаулары және қоспалары болады. Бұлбөлшектердің диаметрі мен қалыңдығы тұрақты емес. Әдетте мұндайморфологиялық түр жоғарымолекулалық заттарда кездеседі.

Нанобөлшектер көлемдік материалдардың бір бөлігі болып есептеледіжәне олар әртүрлі құрылымдық элементтерді сипаттай алады:

- бірөлшемді (нанометрлі өлшемі біреу ғана - қалыңдығы болатын,

жұқа пленкалар);

- екіөлшемді (жұқа пленка бетінде тұндыру немесе оларға металл

нанобөлшектерін сорбциялау);

- үшөлшемді (кеуекті материалдар, кеуекті әйнектер және басқа

мүмкін болатын комбинациялар).

Өлшемдік белгілеріне байланысты нанонысандар үш типке бөлінеді.Квазиөлшемді нанонысандар (1D) дегеніміз құрамында бірнешеондықтан бастап бірнеше мыңға дейін атомдар бар топтасқан немесебайланыстырылған нанобөлшектер (кластерлер, коллоидты ерітінділер,нанокристалдар және фуллерендер) жинағы. Бұл жағдайда барлық үшөлшеулер (ұзындығы, ені, биіктігі) нанометрлі болады.

Квазибірөлшемді нанонысандар (1D): көміртекті нанотүтікшелермен наножіпшелер, наностерженьдер, наносымдар - яғни бір өлшемібірнеше микрон және екі өлшемі наноөлшемді болатын цилиндрлікнысандар. Қарастырылған жағдайда нысандардың ұзындығы басқа екіөлшемдерінен, кем дегенде екі есе үлкен болады.

Екіөлшемді нанонысандар (2D) - блоктық материал бетіндегі

қалыңдығы бірнеше нанометр болатын жабындылар немесе пленкалар.Бұл жағдайда тек қана бір өлшем (ені) нанометрлі болады да, қалғанекеуі макроскопиялық өлшемді болады.