Түркістан облысы
Гидронимдер Сырдария(5) мен Шу(6) өзендері
жүктеу/скачать 3,28 Mb.
|
Түркістан облысы
| Гидронимдер Сырдария(5) мен Шу(6) өзендері
Шу Теріскей Алатауы мен Қырғыз Алатауынан бастау алатын Жуанарық және Қошқар өзендерінің қосылған жерінен бастап Чүй (Шу) аталады. Ұзындығы 1186 км (Қазақстан аумағында 600 км), су жиналатын алабы 148000 км2 (Қазақстан аумағында 62500 км2). Қашқаридің кітабында бір аңыз келтірілген: Зұлқарнайын түркі шаһарларына шаппақ болғанда оларды Шу есімді жас қаған билеген екен. Алтын хан тауында Зұлқарнайын мен Шудың әскерлері соғысып, кейін екі тарап бітімге келген. Артынша Шу қаған өзен бойынан өзіне қала салдарып, сонда билік құрған. Сырдария өзені Қырғызстан мен шығыс Өзбекстандағы Тянь-Шань тауларындағы екі өзеннің: Нарын және Қарадария өзендерінің қосылуынан бастау алады да, 2,212 км қашықтықта орналасқан Арал теңізіне барып құяды. Парсы тілінен келген Сырдария атауы ежелден бері қолданылып келеді. Батыс елдеріндегілер болса 20-шы ғасырға дейін бұл өзенді Яксарт атауымен атап келді. Ол кейде көне грек тіліндегі аударғанда Яксарт деп аталады. Өзеннің грекше аты көне парсы тіліндегі Yakhsha Arta («Үлкен маржан») деген сөз тіркесінен бастау алады, бұл өзеннің суының түсінен пайда болған. жүктеу/скачать 3,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|