В в. овчинников барлық кеңістік жағдайында түрлі болаттан, ТҮсті металдар мен олардың Қорытпаларынан, шойыннан жасалған бөлшектерді дәнекерлеу және кесу оқулық

10.5 
ЭЛЕКТРҚОЖДЫ ПІСІРУ
Электрқожды пісіру барысында (ЭҚП) тоқ сұйық қабат 
арқылы өткен уақытта бөлінетін жылу негізгі және қоспа металдың 
балқытылуын жүзеге асырады. Бұл жағдайда балқыған қож қабаты 
пісіру ваннасының үстінгі қабатында орналасады да, металды ауа 
әсерінен қорғайды.
10.9-сурет. Электрқожды пісірудің түрлері (нұсқалар электродтардың жылжу 
бағыттарын көрсетеді):
а
— тербеліссіз және тербелісі бар бір электрод; 
б
— тербелісі бар екі сымды электрод; 
в
— 
қатпарлы электрод; 
г
— балқитын мүштік; 
1
— пісірілетін бөлшек; 
2
— электродты сым; 
3
— балқыған қож ваннасы; 
4
— балқыған металл (негізгі және электродты); 
5
—пісіру жігі; 
6
—қатпарлы электрод; 
7
— балқитын мүштік; 
8
— сумен салқындалатын жез жылжымалары 
және қалыптастырушы құрылғы
267

10.1-кесте. 3 мм диаметрдегі көміртекті болатты 
электрқожды пісірудің есептелген және құрастырма 
саңылаулар
Қалыңдығы .. мм құрайтын қаңылтырды пісіру 
Саңылау
50…70 
70.100 
100.200 
200.500 
500.1000 
1000. 2 000 
Есептелген, мм
18
20
22
25
30
30
Минималды 
құрастырма, мм
20
22
24
28
36.40
40…42
ЭҚП сымды (бір немесе бірнеше) электродпен пісіру түрі 
қолданылады, ол тербелісті немесе тербеліссіз, кең ауқымды 
кесудің қатпарлы электроды немесе балқитын мүштік болуы 
мүмкін (сурет-10.9).
Электрқожды процесс тоқ қысымы 0,2-300 А/ мм
2 
жеткен 
уақытта тұрақты болады, пісіру барысында 1 мм кем емес электрод 
сымдары және кесу ауқымы 400 мм
2
асатын қатпарлы электрод 
қолданылған жағдайда ғана жүзеге асырылуы мүмкін.Бұл пісіру 
барысында қатты сыртқы сипаттамасы бар нәрлендіру көздерін 
қолдануға мүмкіндік туғызады. Жікті мәжбүрлеп жасау үшін жез 
сумен салқындатылатын жабдықтар қолданылады. 
\
ЭҚП 
кемшілігіне, 
электрқожды 
пісіру 
процесінің 
аяқталмағанынша тоқтатылмауын жатқызуға болады. Пісіру
процесін мәжбүрлеп тоқтатса пісіру жігінде кемістіктер пайда 
болады. Бұл жағайда пісірілген жерлерді жөндеу немесе толық 
тазалап қайта пісіру қажеттілігі туады. 
10.10-сурет. Тұтқалармен (а) және қалыптастырушы құрылғылармен (б) пісірлген 
элементтерді бекіту сұлбалары: 
1
— жіктің кіру қалтасы; 
2
—жікті аяқтауға арналған шығу жұқа тақтайшалары 
268

Бөлшектерді пісіруге дайындау процессі келесідей жүзеге 
асырылады. Қалыңдығы 200 мм дейінгі металлдың қапталды 
үстіндегі жиектерді газбен кесетін машиналармен өңдейді. Егер 
металл қалыңдығы 200 мм асса механикалық өңдеу қолданылады. 
Жаймадан 
кесілген 
бүйір 
жақтағы 
бөлшектерді 
егеуқұм 
шеңберлерімен тазалайды, ал құйылған және соғылған бөлшектерді 
жиек шетжағынан 60-80 мм жуандыққа дейін өңдейді. 
Тура қосылысқан жерлері бар құрамаларды жинау барысында 
ауытқулар 2-3 мм аспауы тиіс. Қосылысатын бөлшектерде сақиналы 
жік жасағанда диаметрлердің максималды айырмасы ±0,5 мм, ал 
жиектердің ең үлкен ауытқуы – 1 мм аспауы керек.
Жалғастарды жасау кезінде бекіткіш тұтқалар мен тілімдерді 
500-800 мм кейін орналастырады. Тілімдерді төмендегідей пісіреді, 
жік шет жақтағы жиектерден 60-80 мм арақашықтықта аяқтау 
міндетті. Пісірілетін дайын бұйымның нақты өлшемдерін білу үшін 
барлық бөлшектерді пісіру барысында пайда болуы мүмкін пішіннің 
өзгеруін есепке алып саңылаумен жинау қажет. 
Электрқожды жіктер сумен салқындатылатын жылжымалар 
немесе жез астарлармен құрастырады, сонымен қатар, болат 
астарлар немесе құлыптық жалғастармен де құрастыруға болады. 
Электрқожды процесті бастау үшін және ЭҚП аяқталған кезде оны 
пісіру құрамасы шегінен шығару үшін кіру қалташасы және шығу 
жалпақ тақтайшалары қолданылады (10.10-сурет).
Электрқожды пісіру режимінің негізгі параметрлері – пісіру 
тоғы, электродтардағы кернеу және пісіру жылдамдығы. Осы 
параметрлерді өзгертілуі пісіру ваннасы мен жігінің көлемдерін 
өзгеруін нақытайды. Пісіру ваннасының көлемі (10.11-сурет) оның 
е енімен және h тереңдігімен бағаланады. Пісіру жігінің дөңестігі 
құрама құрылғылардың өлшемдерімен анықталады.

жүктеу/скачать 7,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: