Векторы. Операции над векторами

жүктеу/скачать 73,32 Kb.

Дата	19.09.2023
өлшемі	73,32 Kb.
	#181628

Ыбырай Алтынсариннің (1841-1889)
ағартушылық қызметі, әдеби мұрасы
Ыбырай Алтынсарин:

Ағартушы-педагог;
Жазушы;
Этнограф;
Фольклортанушы;
Қоғам қайраткері.

Ы. Алтынсариннің өмірі мен қызметі:

1841 жылы Қостанай облысы, Аманқарағайт болысында туған;
1850 жылы Орынбордағы қазақ балаларына арналған 7 жылдық мектепке барады;
1857 жылы мектепті үздік аяқтап өз елінде писарь болып істейді;
1859 жылдан бастап Орынборда тілмаштық жұмыс атқарады;
1860 жылдан бастап Торғайда мектеп ашу ісіне кіріседі;
1864 жылы ғана өз армандаған мектебін ашады;

Ы. Алтынсариннің өмірі мен қызметі:

1864 жылдан 1879 жылға дейін Торғай облысының барлық аймағында мектеп ашу ісімен шұғылданады;
1879 жылы облыстық мектептердің инспектор болып тағайындалады;
1879-1889 жылға дейін бар ыкпе-жігерімен халық ағарту ісіне ----;
1887 жылы Ырғызда қазақ қыздары үшін мектеп-интернат ашады;
1889 жылы қайтыс болады.

Ы. Алтынсарин:
“Қазанда болсам, жақсы адамдарды көрсем, олардың ақылын тыңдап, тәлімін алсам деген менің әлдеқашанғы тілегім” (“Ильминскийге жазған хатынан”)
Ы.Алтынсариннің ғылыми еңбектері:

“Қазақтарға орыс тілін үйретудің бастауыш құралы”, 1879ж.
“Қазақ хрестоматиясы”, 1879ж.
“Мәктубат”, 1896ж.
“Қазақ хрестоматиясы”, 1906ж.

Ы. Алтынсарин шығармашылығы:
Ақын
Жазушы
Аудармашы
“Кел, балалар оқылық”,
“Өнер-білім бар жұрттар”,
“Жаз”,“Өзен”, т.б.
“Қыпшақ Сейітқұл”,
“Киіз мен ағаш үш”,
“Аурудан аяған күштірек”,
“Асыл шөп”,
“Таза бұлақ”,
“Бай мен жарлы баласы”, т.б.
К.Ушинский, Л.Толстой,
И.Крылов, И.Паульсон
шығармаларын
қаззақ тіліне
тәржімалады
Ы.Алтынсарин хаттарынан үзінді:
“... Аса көп оқып, көп жазам деп, бірнеше күннен бері басым ауырып жүр, оған қосымша, екі құлағым бірдей бітіп қалды: сондықтан әрбір сөйлеген адамға құлағының біреуін тоса қоятын Попечительдің секретариаты сияқты болып отырмын (ғылыми дүниенің шың соңына түскен адамның осылай болуы да керек қой)”
М. О. Әуезов:
“Ірі ағартушы, озық саналы әлеумет қайраткері, өнерлі ақынның артына қалдырған ізіне, қадірлі жолына қарап отырақ, заманына бақсақ, көңілге үлкен – үлкен алғысқа толы ойлар келеді. Сонда, өз өмірінің, еңбегінің барлық қисыпсыз қиын шалғайлықтарының бәрін елемеспен, жасымастан батыл басып, ұдайы ұзап бара жатқан шын зор қайратты танисың.
М. О. Әуезов:
«Мұндай іс тұрақты айнымас мінез, тек қана халықшыл, азаматтық санасы айқын жаннан шығады. Ыбырайда сол күш терең еді, асыл еді. Ол саланың үлкен оты мұның ізгі жүрегінде мол уақыт берік орнаған”

жүктеу/скачать 73,32 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: