Ветеринариялық медицина кафедрасы отырысында қаралған және ұсынылған



жүктеу/скачать 0,98 Mb.
бет5/5
Дата29.01.2018
өлшемі0,98 Mb.
#35845
1   2   3   4   5

Балау. Бұрында ауруды балау клиникалық белгілеріне және патологиялық-анатомиялық өзгерістеріне қарап негізделген. Бірақ ол тұмау (инфлюенца) және жылқылардың ринопневмониясына ұқсас келеді, сондықтан ол қате болып табылады.

Қазіргі кезде ауруды зертханалық зерттеумен балайды. Торша өсіндісінде қоздырғышты өсіреді. Нейтрализация, компемент байланыстыру реакциясын және гистологиялық зерттеуді өткізіп, антиденелерді табу үшін ауырып жазылған жануарлардың қан сарысуын зерттейді. Ауырған және өлген жануарлардың мүшелеріне суспензия дайындап, жылқыларға жұқтырып, биосынама қояды. Індеттік деректертерге, клиникалық белгілеріне және патологиялық-анатомиялық өзгерістеріне қарап уақытша балау қояды. Вирусты оқшаулау үшін көкбауырдың, өкпенің, лимфа түйіндерінің, бүйректің, сонымен қатар танаудан аққан сораның және коньюктивит қапшығынан дайындалған суспензия пайдаланылады. Вирусты жылқының бүйрек торша өсіндісінен бөліп алады. Жылқылар мен понидан оң сарысуды алады да вакцина егеді, содан кейін уытты вируспен зақымдайды.Комплемент байланыстырушы реакциясы үшін антигендерді өкпенің экстрактынан және іш тасталған төлдердің бауырынан дайындауғы болады.

Ажыратып балау. Вирустық артеритті жылқылардың ринопневмониясынан (биелердің іш тастауы) және жылқылардың африкалық обасынан ажырату керек. Клиникалық және патологиялық-анатомиялық өзгерістерінің белгілеріне қарап бұл өте қиын және олардың кейбіреулері ұқсас келеді.

Мак Коллум және басқалардың мәліметі бойынша вирустық артеритті жылқылардың африкалық обасынан ажырату үшін биосынама қояды. Ол үшін екі топтағы жылқыларды аттенуирленген вакцинаны егіп, зерттелетін вируспен жұқтырады. Жылқылардың африкалық обасына қарсы егілген жылқыларда вирустық артериттың вирусымен жұқтырылғанда аурудың өзіне тән белгілері дамиды.

Вирустық артериттің вирусы вирустық ринопневмониясының вирусына қарағанда уыттылығы жоғары. Ішкі мүшелердің көптеген закымдарын және жануардың өлімін шақырады. Ринопневмония респираторлық індет сияқты жеңіл өтеді. Аурудың белгісі көптеген іш тастаулар байқалады. Өкпе ұлпаларының клеткаларында және төлдің бауырында ядро ішіндегі Каудри А типінің қосылымдарын табады.



Емі негізінен симптоматикалық; емнің химиотерапиялық заттары жоқ.

Иммунитет және өзіне тән алдын алу шаралары. Ауырып жазылған жануарларда иммунитет қалыптасады. Алдын алу үшін тірі аттенуирленген вакцина қолданады. Жылқыларды әрбір жасында вакцинирлейді, тек қана буаздықтың соңғы сатысында вакцинирлемейді.

Күресу және өзіне тән емес алдын алу шаралары. Шаруашылыққа вирусты кіргізіп алмау керек. Ветеринарлық-санитарлық ережелерді ссақтау қажет. Ауру шықса сау емес шаруашылықтан жылқыларды шығаруға және кіргізуге болмайды. Ауру жылқыларды оқшайлайды. Өлекселер мен іш тасталған төлдерді өртейді. Ауру малдар тұрған бөлмелерді хлоры бар ерітінділермен дұрыстап дезинфекциялайды. Іш тастаған биелерді басқа шаруашылықтарға, осы аурудан сауықтанғаннан кейін іш тастауы біткен соң 2 айдан кейін аударуға болады.
Бақылау сұрақтары

1. Жылқылардың вирустық артериті ауруының тарихи деректері мен

қоздырушысын айтып беріңіз.

2. Клиникалық белгілері мен патолого – анатомиялық өзгерістері қандай?

3. Қандай аурулардан ажыратады?

4. Алдын алу және күресу шараларына және еміне не қолданады?



Тәжірибелік сабақ жоспары

1 Тақырып: Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Аурудың анықтамасы

2 Сауықтыру шаралары

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3. 22-35 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы туралы айтып бер

2 Осы ауруды қалай алдын аламыз?

2 Тақырып: Түйе обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Түйе обасы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3.43-50 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Түйе обасымен қандай жануарлар ауырады?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



Әдебиеттер: 3 22-35 б.
3 Тақырып: Ұсақ малдардың обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ұсақ малдардың обасын толықтай оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 322-44 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?
4 Тақырып Ұсақ малдар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ұсақ малдар шешегі ауруын оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 4 231-235 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар шешегіне сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


5 Тақырып: Қойлардың катаральді қызбасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Қойлардың катаральді қызбасын оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 30-37

Бақылау сұрақтары:

1 Қойлардың катаральді қызбасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


6 Тақырып: Шошқалардың европалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың европалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 379 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың европалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



7 Тақырып: Шошқалардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың африкалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 376 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың африкалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



8 Тақырып: Жылқылардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Жылқылардың африкалық обасы оқып меңгеру және білу.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж

Бақылау сұрақтары:


  1. Жылқылардың африкалық обасының түсінігі

  2. Ауруды қалай анықтаймыз?

  3. Шошқалар қалай жұқтырады осы ауруды?


9. Тақырып: Құстардың ньюкасл ауруы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың ньюкасл ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Ньюкасл ауруының қауіптілі қандай?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау



10. Тақырып: Құстар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың шешеу ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Шешек аурының анықтамасы?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау



Тәжірибелік сабақ жоспары

1 Тақырып: Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Аурудың анықтамасы

2 Сауықтыру шаралары

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3. 22-35 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы туралы айтып бер

2 Осы ауруды қалай алдын аламыз?

2 Тақырып: Түйе обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Түйе обасы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3.43-50 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Түйе обасымен қандай жануарлар ауырады?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



Әдебиеттер: 3 22-35 б.
3 Тақырып: Ұсақ малдардың обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ұсақ малдардың обасын толықтай оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 322-44 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?
4 Тақырып Ұсақ малдар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ұсақ малдар шешегі ауруын оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 4 231-235 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар шешегіне сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


5 Тақырып: Қойлардың катаральді қызбасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Қойлардың катаральді қызбасын оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 30-37

Бақылау сұрақтары:

1 Қойлардың катаральді қызбасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


6 Тақырып: Шошқалардың европалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың европалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 379 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың европалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



7 Тақырып: Шошқалардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың африкалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 376 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың африкалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



8 Тақырып: Жылқылардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Жылқылардың африкалық обасы оқып меңгеру және білу.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж

Бақылау сұрақтары:


  1. Жылқылардың африкалық обасының түсінігі

  2. Ауруды қалай анықтаймыз?

  3. Шошқалар қалай жұқтырады осы ауруды?


9. Тақырып: Құстардың ньюкасл ауруы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың ньюкасл ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Ньюкасл ауруының қауіптілі қандай?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау



10. Тақырып: Құстар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың шешеу ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Шешек аурының анықтамасы?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау


Зеатқаналық сабақ жоспары
1 Тақырып: Ірі қара малдардың обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Аурудың анықтамасы

2 Сауықтыру шаралары

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3. 22-35 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы туралы айтып бер

2 Осы ауруды қалай алдын аламыз?

2 Тақырып: Ірі қара малдарының жұқпалы плевропневмониясы. Балау , ажыратып балау.

Мақсаты: Ірі қара малдарының жұқпалы плевропневмониясы ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 3.43-50 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Түйе обасымен қандай жануарлар ауырады?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



Әдебиеттер: 3 22-35 б.
3 Тақырып: Ірі қара малдардың модулярды жұқпалы дерматиті Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Модулярды жұқпалы дерматиті обасын толықтай оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 322-44 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?
4 Тақырып Ұсақ малдар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Ұсақ малдар шешегі ауруын оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер: 4 231-235 б.

Бақылау сұрақтары:

1 Ұсақ малдар шешегіне сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


5 Тақырып: Қойлардың катаральді қызбасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Қойлардың катаральді қызбасын оқып меңгеру.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 30-37

Бақылау сұрақтары:

1 Қойлардың катаральді қызбасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?


6 Тақырып: Шошқалардың европалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың европалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 379 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың европалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



7 Тақырып: Шошқалардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Шошқалардың африкалық обасымен танысу және оқып меңгеру

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 376 бет

Бақылау сұрақтары:

1 Шошқалардың африкалық обасына сипаттама бер?

2 Ауруды қалай жоямыз?

3 Аурумен қалай күресеміз?



8 Тақырып: Жылқылардың африкалық обасы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Жылқылардың африкалық обасы оқып меңгеру және білу.

Жоспар: 1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары

Әдебиеттер: 1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж

Бақылау сұрақтары:


  1. Жылқылардың африкалық обасының түсінігі

  2. Ауруды қалай анықтаймыз?

  3. Шошқалар қалай жұқтырады осы ауруды?


9. Тақырып: Құстардың ньюкасл ауруы. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың ньюкасл ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Ньюкасл ауруының қауіптілі қандай?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау


10. Тақырып: Құстар шешегі. Сауықтандыру, жою және күресу жолдары

Мақсаты: Құстардың шешеу ауруын толықтай оқып меңгеру

Жоспар:

1 Ауруың анықтамасы

2 Сауықтандыру, жою

3 Күресу жолдары



Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж 433 бет

Бақылау сұрақтары:

  1. Шешек аурының анықтамасы?

  2. Оны қалай анықтаймыз?

  3. Балу және ажыратып балау

СОӨЖ тақырыптары

1 Тақырып:Ауыл шаруашылық малдар мен жабайы малдардың күлдіреуік ауыз уылуы

Мақсаты: Ауыл шаруашылық малдар мен жабайы малдардың күлдіреуік ауыз уылуыноқып меңгеру

Жоспар: 1. Аурудың жалпы сипаттамасы

2. Індеттік ерекшеліктері, балау және ажыратып балау



Әдебиеттер:

1. Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж

Бақылау сұрақтары:

1. Аурудың анықтамасы?

2. Басқа аурулардан қалай ажыратамыз?
2. Тақырып: Қойлардың катаральді қызбасы.

Мақсаты: : Қойлардың катаральді қызбасын оқып меңгеру және басқа аурулардан ажыратуды білу

Жоспар:

1.Қойлардың катаральді қызбасы

2. Балау, ажыратып балау

3. Диагностикалаудың серологиялық әдісінің маңызы



Әдебиеттер:

Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж



Бақылау сұрақтары:

1. Қойлардың катаральді қызбасының анықтамасы?

2.Індеттік ерекшеліктері

3.Балау және ажыратып балауды айтып бер
3. Тақырып: Шошқалардың тұмауы

Мақсаты: : Шошқалардың тұмауын оқып меңгеру

Жоспар:

1. Аурудың анықтамасы

2. Балау, ажыратып балау

Әдебиеттер:

1.Сайдулдин Т. Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары. Алматы 2009 ж



Бақылау сұрақтары:

1. Шошқа тұмауының анықтамасы?

2. Індеттік ерекшеліктері

3. Балау және ажыратып балауды айтып бер



Емтихан сұрақтары

  1. Ірі қара малдардың обасы

  2. Ірі қара малдардың жұқпалы плевропневмониясы

  3. Ірі қара малдардың модулярлы жұқпалы дерматиті

  4. Ұсақ малдар шешегі

  5. Қойлардың катаральді қызбасы

  6. Шошқалардың европалық обасы

  7. Шошқалардың африкалық обасы

  8. Жылқылардың африкалық обасы

  9. Құстардың ньюкасл ауруы

  10. Құстаршешегі

  11. Ірі қара малдардың кемік тәріздес энцефалопатиясы

  12. Түйе обасы

  13. Ұсақ малдардың обасы

  14. Ұсақ малдар шешегі

  15. Ауыл шаруашылық малдар мен жабайы малдардың күлдіреуік ауыз уылуы

  16. Шошқалардың тұмауы

  17. Жұптұяқты малдардың аусылы

  18. Қойлардың катаральді қызбасы

  19. Шошқалардың күдіреуік ауруы

  20. Құстар тұмауы

жүктеу/скачать 0,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет