Вирустардың алуантүрлілігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Вирустардың алуантүрлілігі . Вирустардың жаңа 
түрлері.Классификациясы , систематикасы.

ЖОСПАР:
•
1 
Вирустардың алуантүрлілігі
•
2 Вирустардың классификациясы
•
3 Вирустардың систематикасы
•
4 Вирустардың жаңа түрлері
•
Қорытынды
•
Пайдаланылған әдебиеттер

ВИРУСТАРДЫҢ
АЛУАНТҮРЛІЛІГІ
•
Қазіргі кезде бактериялардың
вирустары (бактериофагтар) 
саңырауқұлақтардың,өсімдіктер
мен жануарлардың және адам
организмінің вирустары белгілі .

Өсімдіктер вирустары 
Жануарлар вирустары 
Бактериялардың вирустары 

2011 ЖЫЛЫ ТОҒЫЗЫНШЫ ЕСЕП
ЖҮРГІЗІЛІП , ВИРУСТАРДЫҢ 2200 ТҮРІ
ЖӘНЕ ШАМАМЕН 87 ТҰҚЫМДАСЫ БАР
ЕКЕНІ , АЛ 2005 ЖЫЛЫ 73ТҰҚЫМДАСЫ 
БЕЛГІЛІ БОЛҒАН. 2017 ЖЫЛЫ ОНЫНШЫ
БАЯНДАМА ШЫҒЫП БЕЛГІЛІ ВИРУС
ТҮРЛЕРІНІҢ САНЫ 4404 БОЛҒАНЫН
ЕСЕПТЕДІ. ҚАЗІРГІ КЕЗГЕ ДЕЙІН
ВИРУСТАРДЫҢ АШЫЛМАҒАН КӨП
ТҮРЛЕРІ БАР. ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ
ВИРУСТАРДЫҢ ЖЫЛЫ ҚАНДЫ
ОМЫРТҚАЛЫЛАРДЫ УЛАНДЫРАТЫН 500-
ДЕЙ, АЛ ӨСІМДІКТЕРДІ УЛАНДЫРАТЫН
300-ДЕЙ АСТАМ ТҮРІ БЕЛГІЛІ.

Өсімдік вирусы дегеніміз не?
Өсімдік вирусы - бұл өсімдікке зиян келтіретін вирус. Сондықтан өсімдік вирусы 
өсімдікті өзінің тірі ағзасы ретінде сақтай отырып, өсімдікте өмір сүреді. Вирустың
нәтижесінде өсімдіктер ауруға шалдығады. Темекі сақинасы, қарбыз мозайкасы, арпа
сары ергежейлі, картоп шоқтары, цитрус тристезасы, қант қызылшасы бұйра, салат 
әшекейі, жүгері ергежейлі мозаика, картоп жапырағының орамы, шабдалы сары
бүршігі мозаика, африкалық касава әшекейі, карнавация жолағы, қызанақ дақтары
бар кейбір өсімдік вирустық аурулары. Өсімдіктер вирустарының көпшілігінде бір
ішекті РНҚ геномы бар. Оның үстіне, олардың көпшілігі - тамыр тәрізді вирустар. 
Темекі мозайкасының вирусы (TMV), картоп вирусы Y (PVY), қияр мозаикалық
вирусы (CMV), сиыр мозайкасының вирусы (CPMV), қызанақ дақтары бар жұқпалы
вирус, бұршақ сияқты қарапайым мозаикалық вирустар өсімдік вирустарының
кейбір мысалдары болып табылады.
Өсімдіктің вирустары бір өсімдіктен екіншісіне өсімдік шырындары арқылы әртүрлі
векторлармен, мысалы жәндіктер мен нематодтармен және тозаң арқылы таралады. 
Сондықтан, бұл көлденең беріліс. Осылайша, көлденең берілу әр түрлі өсімдіктер
арасында вирус ауруының таралуын тудырады. Сонымен қатар өсімдік вирустары
тектік берілу арқылы ата-аналық өсімдіктен ұрпақтарға таралуы мүмкін