1 Сұрақ «Ертеде біздің жерімізде еркіндік сүйгіш сақтар өмір сүрген. Шамамен екі жарым мың жыл бұрын құдіретті парсы патшасы Кир оларды бағындырудыойлайды. Оның әскерінің тегеурініне ешкім төтеп бере алмайтын. Кирдің жеңімпаздығы туралы дақпырт әлемді шарлап кеткен. Алайда сақтарды бағындырамын деген ойы іске аспай, керісінше, бүкіл әлемге масқарасы шығады. Оқиға былай болған екен.Кир жақсы қаруланған әскерін сақ-
массагеттерді бағындыруға аттандырады. Сақ-массагеттердің падишасы ер жүрек
Томирис еді. Кир оған елшісін жіберіп «Маған тұрмысқа шықсын»
деген ұсыныс жасайды. Падиша Кирдің ойы өзінде емес, патшалықты иелену
екенін түсініп, оң қабақ танытпайды. Ол Кир әскерінің өзеннің арғы бетінде
шекарада тұрғанын білгендіктен, елші жіберіп, кері қайтуын ұсынады.
Алайда парсылар өзеннен өтіп, массагеттердің тобына жауыздыкпен шабуыл
жасайды.Олар Томиристің ұлы Спаргаписті тұтқынға алады. Падиша тағы
да Кирден жерінен кетіп, Спаргаписті азат етуді талап етеді. Бірақ Кир
шабуылын жалғастыра береді. Осы кезде бұғаудан құтылған Спаргапис өзіне
қол жұмсайды. Ызаға булыққан Томирис Кир әскерін толық талқандайды.
Осы шайқаста парсы патшасы Кир өліп, оның 200 мың жауынгері жер
жастанады. Падиша Томирис «Іздегенің қан еді, ал іш, ендеше!» деп оның
басын қан толтырылған меске батырады.Парсылар сақтардың еркіндік үшін
өз өмірін қиюға әзір екенін түсініп, басқыншылық жорықтарын тоқтатады».
1.Тұмар басқарған тайпа: сақ
2.Мәтін бойынша шайқасқа қатысқан елдерді анықтаңыз:сақ-парсы
3.Б.з.б. 530 жылы Сақтарға жорық жасаған: Кир
4.№2 суреттегі тұлғаны анықтаңыз: Кир
5.№3 суреттегі тұлғаны анықтаңыз: А.Македонский
6.Оқиғаларды ретімен қойыңыз:
I. А.Македонский жорығы
2.Марафон шайқасы
3.Кирдің жорығы Жауабы: 3,1,2
2 Сұрақ 1.Картада көрсетілген тиграхауда, парадарайа, хаумаварга сақтары кездеседі:
парсы деректерінде
2. Персофоль сарайында бейнеленген сақтар: тиграхауда 3.Картада берілген тайпалардың орналасқан аймақтарын сәйкестендіріңіз:
