Әдебиеттер: Негізгі:
1. Биекенов К.У., Биекенова С.К., Кенжакимова Г.А. Социология: Уч.пособие. – Алматы: Эверо,2016. – 584с.
2. Әбдірайымова Г.С. Жастар социологиясы: оқу құралы. 2-басылым. – Алматы: «Қазақ университеті», 2012. – 224б.
3. Грушин Б.А. Мнения о мире и мир мнений. М.: Праксис, ВЦИОМ, 2011.
4. Социология. Основы общей теории: учебник / Под ред. Г.В. Осипов, Л.Н. Москвичев. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Норма,
2015. - 912 с.
5. Macionis J. Society: The Basics. Pearson, 2016.
6. Дж. Ритцер, Дж. Степницки. Әлеуметтану теориясы. – Алматы: «Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қоры, 2018. – 856
бет.
7. Гидденс Э. Социология / При участии К. Бердсолл: Пер. с англ. Изд. 2-е, полностью перераб. и доп. М.: Едиториал
УРСС, 2005. — 632 с.
8. Ритцер Дж. Современные социологические теории. 5-е изд. — СПб.: Питер, 2002. — 688 с.
Қосымша:
1. Giddens A., Sutton Ph. Sociology. Wiley Academic, 2017.
2.Abdiraiymova G.S., Burkhanova D.K. Social structure of society and middle class: textbook / Almaty: Qazaq University, 2015. –
44p.
3.Abdiraiymova G.S., Burkhanova D.K. Sociology of youth / Textbook. – Almaty: Qazaq university, 2016. – 98p.
4.Ritzer G., Stepnisky J. Sociological Theory. – Los Angeles: Sage, 2018. – 802p.
5. Гараджа В.И. Социология религии: Учебное пособие. - 4-е изд., перераб. и доп. - М.: ИНФРА-М, 2014. - 304с. - (Высшее
образование. Бакалавриат).
6. Жаназарова З.Ж. Семья и общество. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 133 с.
Cаясаттану
Пәннің мазмұны
Семинарлық(практикалық) сабақтардың
тақырыптары
Б і л і м а л у ш ы л а р д ы ң ө з і н д і к
жұмыстарының тақырыптары
Сағатта
р саны
1 -апта: Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде
Қазіргі білімдер жүйесіндегі
саяси ғылымның алатын
о р н ы , с а я с а т т а н у д ы ң
қалыптасуы мен дамуы,
оның негізгі категориялары,
саясаттанудың пәні мен
объектісі. Саясаттанудың
негізгі парадигмалары мен
мектептері.
С а я с и ш ы н а й ы л ы қ т ы
зерттеу әдістері. Саяси
ғ ы л ы м н ы ң ғ ы л ы м и -
тапнымдық, әдіснамалық
ж ә н е
қ о л д а н б а л ы
ф у н к ц и я л а р ы .
С а я с а т т а н у д ы ң
п р а г м а т и к а л ы қ м ә н і .
Маманды кәсіби дайындау
жүйесіндегі саясаттану.
М а м а н д ы к ә с і б и д а й ы н д а у ж ү й е с і н д е г і
саясаттану
«Менің болашақ кәсіби қызметім
ү ш і н с а я с а т т а н у д ы ң м а ң ы з ы »
т а қ ы р ы б ы н д а д ә л е л д і э с с е
дайындау
4
2 -апта: Саяси ғылымның қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдері
Адамзат өркениетіндегі
саяси идеялардың генезисі.
Саяси ойдың қалыптасуы
м е н д а м у т а р и х ы н ы ң
дәуірлік кезеңдері.
Ежелгі дәуір ілімдеріндегі
саясаттанудың элементтері
( К о н ф у ц и й , П л а т о н ,
А р и с т о т е л ь ) . О р т а
ғасырдағы саяси идеялар
(Августин, Аквинский, Әл-
Фараби).
Қайта өрлеу және Ағарту
д ә у і р і н д е г і
с а я с и
и д е я л а р д ы ң д а м у ы .
Саясаттың мәні туралы
Макиавеллидің көзқарасы.
Ж.Боденнің мемлекеттік
билік егемендігі теориясы.
У т о п и я л ы қ с о ц и а л и з м
и д е я л а р ы н д а ғ ы м і н с і з
қоғамдық құрылыс. (Т.Мор,
Т.Кампанелла).
Табиғи құқық пен қоғамдық
келісім теориялары Ағарту
д ә у і р і н і ң н е г і з г і с а я с и
доктриналары ретінде. Ж.-
Ж.Руссоның радикалды
демократизмі. И.Кант пен
Г . Г е г е л ь д і ң
к о н ц е п ц и я л а р ы н д а ғ ы
мемлекет пен азаматтық
Қазақстандағы саяси ойдың даму тарихы
С а я с и о й л а р т а р и х ы н д а ғ ы
басқарудың «дұрыс» және «бұрыс»
формалары бойынша презентация
дайындау
4
қ о ғ а м к о н ц е п ц и я л а р ы .
Қазақ ағартушыларының
саяси көзқарастары.
Консерватизм, либерализм,
м
а
р
к
с
и
з
м
к о н ц е п ц и я л а р ы н ы ң
қалыптасуы. Қазіргі саяси
ғ ы л ы м н ы ң
н е г і з г і
бағыттары.
3 -апта: Қоғамдық өмір жүйесіндегі саясат
Саясат түсінігі. Саясатты
анықтаудағы негізгі әдістер.
Саясат мемлекетті басқару
ө н е р і р е т і н д е . . С а я с а т
ж а р и я ү д е р і с р е т і н д е .
Саясат компромисс және
консенсус ретінде. Саясат
функциялары мен оның
жіктелуі. Саясат құрылымы.
Саясатты ұйымдастыру
деңгейлері. Саясаттағы
мақсаттар мен құралдар.
Саясаттың қоғамның басқа
д а с а л а л а р ы м е н ө з а р а
әрекеттестігі. Саясат және
экономика. Саясат және
құқық. Саясат, мораль және
дін. Саясаттың әлеуметтік
н е г і з д е р і , с а я с а т т ы ң
с у б ъ е к т і л е р і
м е н
объектілері. Саясаттағы
о б ъ е к т и в т і л і к п е н
с у б ъ е к т и в т і л і к , о н ы ң
қоғамдық дамудағы рөлі.
С а я с а т т ы ң г у м а н д ы қ
сипаты.
Саяси қызметтің негізгі
түрлері мен бағыттары.
Қ
а
з
а
қ
с
т
а
н
Республикасының қоғам
м о д е р н и з а ц и я с ы
кезеңіндегі саясаты.
Саясаттың табиғаты: формасы, мазмұны,
үдерісі
.
«Саясаттың негізгі түсініктемелеріне
салыстырмалы талдау» тақырыбына
кесте құрастыру
4
4 -апта: Саяси билік: мәні мен жүзеге асыру механизмдері
Саяси биліктің мәні, оны
анықтаудағы түрлі әдістер
( б и х е в и о р и с т і к ,
телеологиялық, жүйелік,
р е л я т и в и с т і к ) . Б и л і к т і ң
ф у н к ц и я л а р ы . С а я с и
б и л і к т і ң о б ъ е к т і с і м е н
субъектісі, қайнар көздері,
қ о р л а р ы . Б и л і к т і ң
деңгейлері.
Қазақстан Республикасындағы саяси билік
институттары
«Биліктің қалыптасуының тәсілдері
мен көздері» тақырыбына дәлелді
эссе жазу.
4
Билікті жүзеге асырудың
түрлері мен әдістері. Саяси
және мемлекеттік билік.
Б и л і к т і т а б ы с т а у ж ә н е
б и л і к т і ң б ө л і н у і . С а я с и
биліктің легитимділігі және
оның көздері.
Егеменді Қазақстандағы
мемлекеттік билік. Негізгі
и н с т и т у т т а р м е н б и л і к
тиімділігінің критерийлері.
5- апта: Саяси элиталар және саяси көшбасшылық
Э л и т а л а р д ы ң н е г і з г і
теориялары: Г.Моска мен
В . П а р е т о н ы ң э л и т а н ы ң
классикалық теориялары,
демократиялық элитизм
( М . В е б е р ) м е н э л и т а
плюрализмі (Г.Лейпхарт,
Р.Даль) концепциялары.
С а я с и э л и т а т ү с і н і г і .
Қоғамға әсер ету көздері
б о й ы н ш а
с а я с и
э л и т а л а р д ы ң ж і к т е л у і :
(мұрагерлік, құндылықтық,
биліктік, функционалдық),
қалыптасу тәртібі бойынша
( а ш ы қ ж ә н е ж а б ы қ ) .
Элиталардың айналымы
з а ң ы . С а я с и э л и т а н ы ң
құрылымы (жоғарғы және
орта). Саяси элиталарды
таңдау жүйелері. Қазақстан
Республикасындағы саяси
элиталардың қалыптасу
ерекшеліктері.
С а я с и к ө ш б а с ш ы л ы қ
түсінігі мен табиғаты, оның
әлеуметтік функиялары.
Саяси көшбасшылықтың
қазіргі теориялары. Саяси
көшбасшылықтың жіктелуі.
Саяси көшбасшылықтың
с и п а т ы н а й қ ы н д а й т ы н
ф а к т о р л а р . С а я с и
к ө ш б а с ш ы л ы қ т ы ң
дамуындағы жаңа үрдістер.
Басқарушы элита мен саяси көшбасшылық
биліктің әлеуметтік субъектілері ретінде
К е й с - с т а д и
–
с а я с и
көшбасшылықтың жіктелуі. Саяси
көшбасшылықтың типін айқындау
және өз таңдауын дәлелдеу.
4
6- апта: Қоғамның саяси жүйесі
Саяси жүйе түсінігі. Саяси
жүйенің құрылымы мен
э л е м е н т т е р і .
И н с т и т у ц и о н а л д ы қ ,
и д е о л о г и я л ы қ ,
к о м м у н и к а т и в т і к ,
Саяси жүйенің қызмет ету механизмі
ҚР стратегиялық құжаттарын зерттеу
негізінде) «Қазақстанның саяси
ж ү й е с і н і ң д а м у к е л е ш е г і »
тақырыбына жоба дайындау
4
нормативтік және мәдени
жүйешіктер арқылы саяси
ж ү й е н і ң қ ұ р ы л ы м ы н а
т а л д а у ( Т . П а р с о н с , Д .
Истон, Г. Алмонд және
т.б.). саяси жүйелердің
типологиясы
Саяси жүйенің тиімділігі.
С а я с и т ұ р а қ т ы л ы қ п е н
с а я с и т ә р т і п , с а я с и
тұрақтылықтың түрлері.
С а я с и т ә у е к е л д і к т і ң
факторлары. Қазақстан
Республикасының саяси
жүйесі.
7- апта: Мемлекет және азаматтық қоғам
Мемлекет қоғамның саяси
жүйесінің негізгі институты
ретінде. Мемлекеттің пайда
б о л у т е о р и я л а р ы м е н
к о н ц е п ц и я л а р ы .
Мемлекеттің белгілері мен
құрылымы. Мемлекеттік
қ ұ р ы л ы с ж ә н е б а с қ а р у
формалары. Мемлекеттің
ф у н к ц и я л а р ы , о л а р д ы ң
қазіргі заман жағдайындағы
трансформациясы. Қазіргі
з а м а н ғ ы т ә у е к е л д е р
ж а ғ д а й ы н д а ғ ы с а я с и
бағытты әзірлеу. Мемлекет
- Қазақстан Республикасы.
Қ а з і р г і
з а м а н ғ ы
Қ а з а қ с т а н д а ғ ы
д е м о к р а т и я л ы қ
м е м л е к е т т і л і к т і ң
қалыптасуы мен дамуы.
Құқықтық және әлеуметтік
м е м л е к е т : м ә н і м е н
п р и н ц и п т е р і . Е г е м е н д і
м е м л е к е т Қ а з а қ с т а н
Р е с п у б л и к а с ы н ы ң
Конституциясы. Әлеуметтік
м е м л е к е т т і ң қ а л ы п т а с у
шарттары.
А з а м а т т ы қ қ о ғ а м : м ә н і ,
құрылымы, функциялары.
Азаматтық қоғамның негізгі
концепциялары. Азаматтық
қ о ғ а м
қ ы з м е т і н і ң
б а ғ ы т т а р ы . Қ а з а қ с т а н
Р е с п у б л и к а с ы н д а ғ ы
азаматтық қоғамның даму
келешегі
Құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның
қалыптасуы
« Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы н д а
қ ұ қ ы қ т ы қ ж ә н е ә л е у м е т т і к
м е м л е к е т т і ң қ а л ы п т а с у ы »
тақырыбында дәлелді эссе жазу
4
8 -апта: Саяси режимдер
Саяси режим түсінігі мен
т ү р л е р і . Т о т а л и т а р и з м
т а р и х и ж ә н е с а я с и
ф е н о м е н р е т і н д е ж ә н е
о н ы ң е р е к ш е л і к т е р і .
Авторитарлық саяси режим
және оның формалары.
Д е м о к р а т и я н ы ң н е г і з г і
т е о р и я л а р ы
м е н
м о д е л ь д е р і .
Д е м о к р т а и я н ы ң қ а з і р г і
ф о р м а л а р ы .
Демократиялық принциптер
мен шаралар.
Қазіргі уақыттағы саяси
р е ж и м д е р : б а т ы с т а ғ ы
п о л и а р х и я л а р , ж а ң а
демократиялар, шығыстық-
а з и я л ы қ р е ж и м д е р ,
исламдық режим, әскери
режимдер.
Қ а з а қ с т а н д а ғ ы с а я с и
р е ж и м , о н ы ң д а м у ы .
Қазақстан Республикасы
с а я с и
ж ү й е с і н і ң
демократиялану үдерісі.
Қазіргі әлемдегі саяси режимдер және
о л а р д ы ң м е м л е к е т т і ң с а я с и ж ү й е с і м е н
байланысы
Саяси режимдердің жіктелуі. Кейс-
стади. Саяси режим типін анықтау
және өз таңдауын дәлелдеу.
4
9 -апта: Сайлау жүйелері және сайлау
С а й л а у д е м о к р а т и я н ы ң
міндетті шарты ретінде.
Сайлау жүйелерінің мәні
мен сайлау жүйелерінің
н е г і з г і т ү р л е р і . С а й л а у
ж ү й е л е р і н і ң қ а з і р г і
к о н ц е п ц и я л а р ы .
М а ж о р и т а р л ы с а й л а у
жүйесі, оның түрлері мен
м о д и ф и к а ц и я с ы .
Пропорционалды сайлау
ж ү й е с і , о н ы ң т ү р л і
елдердегі ерекшеліктері.
Аралас сайлау жүйелері.
Көпсатылы сайлау. Сайлау
ш а р а л а р ы м е н с а л а у
кампаниялары.
Қ
а
з
а
қ
с
т
а
н
Республикасындағы сайлау
туралы заңнама. Қазіргі
Қ а з а қ с т а н н ы ң с а й л а у
жүйесі, оны жетілдірудің
жолдары мен бағыттары.
ҚР электоралдық үдерістің
ерекшеліктері.
Қазіргі сайлау жүйелері және олардың
ерекшеліктері
«Қазақстан Республикасындағы
жастардың электоралдық белсендігін
арттыру жолдары» тақырыбында
жоба дайындау
4
10 -апта: Саяси партиялар, партиялық жүйелер және қоғамдық-саяси қозғалыстар
Саяси партиялар: түсінігі, Саяси партиялар және партиялық жүйелер, Қазақстан Республикасындағы саяси 4
м ә н і , б е л г і л е р і м е н
қ ы з м е т т е р і . С а я с и
п а р т и я л а р д ы ң
т и п о л о г и я с ы . Б и л і к т і к
қатынастар жүйесіндегі
с а я с и
п а р т и я л а р .
П а р т и я л ы қ ж ү й е л е р ,
олардың классификациясы.
П а р т и я л ы қ ж ү й е н і ң
қазақстандық үлгісі.
Қоғамның саяси өмірінде
қ о ғ а м д ы қ - с а я с и
қ о з ғ а л ы с т а р
м е н
б і р л е с т і к т е р д і ң п а й д а
болуы және эволюциясы.
Қазақстандық қоғамның
саяси өміріндегі қоғамдық
қозғалыстардың алатын
орны мен рөлі.
Лоббизм. Мүдде топтары:
т ү с і н і г і , қ ы з м е т т е р і ,
типологиясы. Саясаттағы
қысым топтар.
қоғамдық-саяси қозғалыстар және ұйымдар:
қызмет ету ерекшеліктері
партиялар бағдарламаларының
күшті және әлсіз жақтарына кейс-
стади - талдау
11 -апта: Саяси мәдениет пен мінез-құлық
Саяси мәдениеттің түсінігі,
м ә н і , қ ұ р ы л ы м д ы қ
к о м п о н е т т е р і
м е н
қ ы з м е т т е р і . С а я с и
мәдениет құрылымындағы
саяси дәстүр, саяси миф,
саяси стереотип, саяси
с и м в о л и к а . С а я с и
мәдениеттің деңгейлері:
д ү н и е т а н ы м д ы қ ,
а з а м а т т ы қ , с а я с и .
Қоғамның саяси мәдениеті
м е н
с а я с и
с у б м ә д е н и е т т е р д і ң
арақатынасы.
С а я с и
м ә д е н и е т
т и п о л о г и я с ы н ы ң
к р и т е р и й л е р і . С а я с и
мәдениеттің негізгі үлгілері.
С а я с и м ә д е н и е т т е р д і ң
батыстық және шығыстық
типтерінің ерекшеліктері.
Қ
а
з
а
қ
с
т
а
н
Республикасындағы саяси
мәдениет – қазіргі жағдайы
мен даму үрдістері.
Саяси әлеуметтену: мәні,
кезеңдері, үлгілері мен
факторлары. Саяси мінез-
құлық пен саяси ұатысу –
түсінігі, негізгі теориялары,
жіктелуі.
Саяси мәдениет, саяси мінез-құлық және
саяси қатысу.
Саяси мәдениеттің үлгілері (таңдау
б о й ы н ш а ) т у р а л ы т а л д а у л ы қ
анықтама дайындау
4
12 -апта: Саяси сана мен саяси идеология
С а я с и с а н а : т ү с і н і г і ,
функциялары, формалары
мен деңгейлері. Қоғам мен
саясаттағы идеологияның
пайда болуы, алатын орны
мен рөлі.
С а я с и и д е о л о г и я н ы
анықтаудағы түрлі әдістер.
Саяси идеологияның мәні
мен белгіленуі. Қазіргі негігі
с а я с и и д е о л о г и я л а р :
либерализм, консерватизм,
м а р к с и с т і к д ә с т ү р м е н
х а л ы қ а р а л ы қ с о ц и а л -
демократия.
Қ
а
з
а
қ
с
т
а
н
Республикасындағы сана
м е н о й л а у д ы ң ж а ң а
ү л г і с і н і ң с т р а т е г и я с ы ,
қ о ғ а м д ы қ
с а н а
модернизациясы. Ұлттық
« М е н » ж ә н е ұ л т т ы қ
бірегейліктің ішкі өзегін
сақтау. Қазіргі заманғы
модернизация үлгілерінің
қатерлері. Ұлттық рухты
с а қ т а у ж ә н е Қ а з а қ с т а н
Республикасының болашақ
дамуының ұлттық үлгісін
құру.
Сана мен ойлаудың жаңа үлгісін әзірлеу:
олардың Қазақстан Республикасында жүзеге
асуының негізгі стратегиялары мен бағыттары
« Р у х а н и - ж а ң ғ ы р у Қ а з а қ с т а н
Р е с п у б л и к а с ы н д а ғ ы с а н а м е н
о й л а у д ы ң ж а ң а м о д е л і н і ң
стратегиясы» тақырыбында жоба-
презентация жасау
4
13- апта: Саяси даму және модернизация
Саяси даму және оның
к р и т е р и й л е р і . С а я с и
м о д е р н и з а ц и я т ү с і н і г і .
Саяси модернизацияның
м а қ с а т ы , о н ы ң н е г і з г і
с и п а т т а р ы .
С а я с и
м о д е р н и з а ц и я н ы ң
кезеңдері мен факторлары.
М о д е р н и з а ц и я л ы қ
үдерістегі дәстүрдің рөлі.
Қ
а
з
а
қ
с
т
а
н
Республикасының саяси
м о д е р н и з а ц и я с ы . Ұ л т
ж о с п а р ы
–
б е с
и н с т и т у ц и о н а л д ы қ
р е ф о р м а л а р д ы ж ү з е г е
а с ы р у д а ғ ы 1 0 0 н а қ т ы
қ а д а м . 5 п р е з и д е н т т і к
р е ф о р м а :
к ә с і б и
мемлекеттік аппарат құру,
з а ң н ы ң ү с т е м д і г і н
қ а м т а м а с ы з
е т у ,
индустрияландыру және
э к о н о м и к а л ы қ ө с і м ,
біртектілік пен бірлік, есеп
Қазақстан Республикасының тұрақты дамуын
қ а м т а м а с ы з е т е т і н с т р а т е г и я л а р ы м е н
модернизация бағдарламалары
«Саяси модернизацияның үлгілерін
т а ң д а у ш а р т т а р ы м е н н е г і з г і
факторлары» (таңдау бойынша бір
м е м л е к е т т і ң м ы с а л ы н д а )
тақырыбында дәлелді эссе жазу
4
б е р е т і н м е м л е к е т т і
қалыптастыру.
« Қ а з а қ с т а н - 2 0 5 0
Стратегиясы» Қазақстан
Республикасының саяси
б а ғ ы т ы р е т і н д е . К ү ш т і
м е м л е к е т
ж ә н е
Қазақстанның әлемнің ең
дамыған отыз мемлекеті
қатарына енуі.
14- апта: Саяси шиеленістер мен дағдарыстар
Ш и е л е н і с ә л е у м е т т і к
құбылыс ретінде. Саяси
ш и е л е н і с т е р , о л а р д ы ң
мәні, конструктивті және
деструктивті қызметтері.
Саяси шиеленістер мен
д а ғ д а р ы с т а р д ы ң
типологиясы.
С а я с и ш и е л е н і с т е р д і ң
д и н а м и к а с ы . С а я с и
ш и е л е н і с т е р д і ш е ш у
т ү р л е р і м е н ж о л д а р ы .
Қазақстандағы әлеуметтік-
саяси шиленістердің алдын
алу технологиялары. Қазіргі
ж а ғ д а й д а ғ ы с а я с и
д а ғ д а р ы с т а н ш ы ғ у
тәсілдері.
Этносаяси шиеленістер.
Этносаралық келісімнің
қазақстандық үлгісі.
Саяси шиеленістер мен дағдарыстарды
шешудің мәні, түрлері мен жолдары
Саяси шиеленісті реттеу бойынша
жол картасын дайындау -Кейс-стади
4
15 -апта: Әлемдік саясат және қазіргі халықаралық қатынастар
Ә л е м д і к с а я с а т ж ә н е
ә л е м д і к с а я с и ү д е р і с .
Халықаралық қатынастар
т ү с і н і г і ж ә н е н е г і з г і
субъектілері. Халықаралық
қатынастар теориясындағы
теориялық әдістер мен
негізгі дәстүрлі мектептер.
Қ а з і р г і х а л ы қ а р а л ы қ
тәртіптің тарихи типтері
м е н е р е к ш е л і к т е р і .
Халықаралық қатынастар
жүйелерінің типологиясы
м е н о л а р д ы ң қ ы з м е т
е т у і н і ң қ ұ р ы л ы м д ы қ
заңдылықтары.
Қ а з і р г і х а л ы қ а р а л ы қ
қатынастардың дамуының
Жаһандану және қазіргі жаһандық қауіп
қатерлер
«Қазіргі халықаралық қатынастар
жүйесіндегі Қазақстанның рөлі»
т а қ ы р ы б ы н д а б а ғ д а р л а м а
презентация жасау
4
негізгі үрдістері. Әлемдік
с а я с и ү д е р і с т е р д і ң
жаһандануы мен қазіргі
жаһандық қауіп қатерлер.
Қ а з і р г і х а л ы қ а р а л ы қ
қатынастар жүйесіндегі
Қ а з а қ с т а н . Қ а з а қ с т а н
с ы р т қ ы с а я с а т ы н ы ң
басымдық бағыттары –
ұ л т т ы қ м ү д д е л е р д і
ілгерілету мен аймақтық
және жаһандық қауіпсіздікті
күшейту.
Ескерту: 1 академиялық кредит - 30 академиялық сағат
Барлығы: 2 академиялық кредит- 60 академиялық сағат
Достарыңызбен бөлісу: |