Бизнес сабақтары

Б И З Н Е С   С А Б А Қ Т А Р Ы        У Р О К И   Б И З Н Е С А
 
www.palata.kz
 
                                                 
                                 
контакт-центр 59-79-60
47
 
 
Сіз мына тӛмендегілер салдарынан жоғалтуларға ұшырауыңыз мүмкін: 

 
Табиғи апаттар (от, су, жер сілкінісі, боран және т.б.) 

 
Біреулердің қылмыстық әрекеттері 

 
Заңдар ӛзгерісі 

 
Сіздің серіктестеріңіз, бәсекелестеріңіз, жеткізушілеріңіздің әрекеттері 

 
Алдау 

 
Сіздің тұтынушыларыңыздың ӛзгеруі 

 
Қажетті жұмыскерлердің қайтыс болуы немесе сырқаттануы 

 
Тәуекелдер сыртқы және ішкі болып табылады. 

 
Тәуекелдің сыртқы факторлары: 

 
Экономикалық дағдарыс 

 
Қоғамдағы қылмыстың ӛсуі 

 
Инфляцияның жоғарғы қарқыны 

 
Саяси тұрақсыздық 

 
Заңнама ӛзгерісі 

 
Жосықсыз бәсеке 

 
басқалары. 
Сыртқы ықпалдың барлығы екіге бӛлінеді: 

 
Тікелей ықпал 

 
Жанама ықпалдар 
Тікелей  факторлар  тікелей  кәсіпкерлік  қызметтерге  ӛз  ықпалын  тигізеді.  Жанама  әсер  ықпалы 
бизнеске ықпалын тигізе алмайды, алайда ӛзгерістер енгізе алады. 
Ішкі  тәуекелдер  кӛзі  Сіздің  бизнесіңіз  болып  табылады.  Бұл  тәукелдер  Сіздің  шешіміңізбен 
байланысты болуы керек. 

 
Ішкі ықпалдарға жататындар: 

 
Кәсіпкердің ӛзі, оның білімі мен кәсібилігі 

 
Кәсіпкердің фирма иесі ретіндегі тұлғалық сипаттамалары 

 
Серіктестер 

 
Дұмыскерлер, олардың кәсібилігі 

 
Кәсіпкерлік құпияны қорғау 

 
Басқару дұрыстығы 

 
және басқалары 
 
Сізге қысқамерзімді және тұрақты тәуекелдер қауіп тудырады. 
Қысқамерзімді  –  аз  ғана  уақыт  ішінде  Сізге  танымал  тәуекелдер  (мысалы,  тасымалдау 
уақытында кӛліктік тәуекел)  
Тұрақты  тәуекелдери  –  атаулы  географиялық  аймақта  немесе  экономиалық  секторда  сіздің 
бизнесіңізге үнемі қауіп тудырып отыратын тәуекелдер. 
Ӛзіңіздің  бизнесіңізді  Сізге  қолжетімді,  сыни  және  апаттық  жағынан  болатын  жоғалтуларды 
анықтау керек: 
Жол  берілетін  тәуекел  –  түсімді  жартылай  жоғалту  қаупі.  Мысалы:  Сіз  100  000  теңге  алуды 
жоспарлаған едіңіз, алайда  30 000 теңге ғана алдыңыз. 
Сыни  тәуекел  тек  пайданы  жоғалтумен  ғана  емес,  сонымен  қатар  пайданы  толық  алмаумен 
сипатталады.  Сіз  тауарды  3  000  теңгеге  сатуды  жоспарлаған  едіңіз,  ал  100  000  теңгеге 
саттыңыз. 
Апаттық  тәуекел  –  ережеге  сай  банкроттыққа,  яғни  барлық  қаражаттардың  жоғалтуынаалып 
келеді. Мысалы сіз 300 000 теңгеге тауар сатып алдыңыз, алайда ештеңе сата алмадыңыз. 
 
 
 

Б И З Н Е С   С А Б А Қ Т А Р Ы         У Р О К И   Б И З Н Е С А
 
 
 
 
www.palata.kz
                                             
                             
 
контакт-центр 59-79-60
 
48
 
Тҽуекелді қалай тҿмендетуге болады? 
Ӛндірістік  тәуекелдерді  Сіздің  ӛзіңіз  болдырмауыңыз  немесе  тӛмендете  аласыз.  Мұнда  Сізге 
жеке қауіпсіздік шараларын қабылдауыңыз керек, мысалы, сигнализация орнату. 
Сонымен қатар Сізге барлық мүмкін болатын қауіпке қызметкерлер назарын аударуыңыз керек. 
Құзіретті мемлекеттік ұйымдар Сізге жақсы ұсыныстар жасауы мүмкін. 
Мүмкін  болатын  қауіп  кӛзін  табу  және  болдырмау  үшін,  кәсіпорындағы  еңбектің 
ұйымдастырылуын және ӛндірістік процесстер барысын мұқиятты түрде тексеріңіз.  
 
Ҿрттен сақтандыру 
Сіз  Ӛзіңіздің  кәсіпорыныңызды  ӛрттен  сақтандыру  жолымен  материалды  шығыннан  қорғай 
аласыз. 
Сақтандырылған  үмітке  ӛрттен,  найзағай  соққысынан,  жарылыстан,  сонымен  қатар  ұшу 
объектілерінің құлауынан зақымдану немесе бұзылуының нәтижесінде тӛленеді (мысалы, кеңсе 
ғимараты,  ӛндірістік  және  қоймалық  орын,  тауарлар  және  т.б.).  Осылайша,  сынғандарды 
тазарту,  ӛрт  сӛндіру,  сонымен  қатар  қорғау  шарларымен  шығындарға  байланысты 
шығындардың  орны  толтырылады.  Ақшаны,  құнды  қағаздарды  сақтандыру  жағдайларында 
қосымша келісімшарттар жасалуы керек.  
 
Бҧзумен ҧрлаудан сақтандыру 
Сіздің  мүлкіңізді  бұзу  және  талаумен  ұрланудан,  сонымен  қатар  бұзудан 
кейінгі  вандализмнен  сақтандыруға  болады.  Егер  сіздің  сақтандырған 
мүлкіңіз  жоғалған,  бұзылған  немесе  зақымданған  болса  (мысалы, 
зақымданған  ғимараттар,  техникалық  және  сауда  жабдықтары,  автоматтар, 
тауарлар, ақша, құжаттар, жоспарлар, сызбалар және т.б.), Сіз ӛтемақы ала 
аласыз. 
Мұндай  сақтандыруларды  жасау  белгілі  бір  жағдайлармен  жиі  байланысты 
болып  тұрады.  Сондықтан  да  қауіпсіздік  техникасы  бойынша  заңнамалық, 
ведомстволық  жәнешарттық  жазбаларын  сақтау  барысында  мұқият 
болыңыз. 
Дауылдан сақтандыру 
Дауылдан  сақтандыру  дауыл  нәтижесінде  зақымданған  немесе  бұзылған  тікелей  немесе 
жанама материалды құндықтарды (мысалы, ғимарат, үй-жай, шатыр, ӛндірістік жабдық, ақпарат 
тасымалдағыштар және т.б.) қорғауды ұсынады. Қосымша антенна ғимараттарына және газды 
жарық  құрбышасына  сыртынан  бекітілген  дүкендер  терезелер  мен  витриналары  
сақтандырылуы  керек.  Сақтандыру  полисінде  дауыл  түсінігінің  дәл  анықтамасы бар  екендігіне 
назар аудару керек (мысалы, желдің мейлінше тӛмендігінде- 8). 
 
Тәуекелдің дара түрлері кӛп бӛлігінде сақтандырудың бір түрінде қорытылады: 
 
Кҽсіпорынды жалпы сақтандыру 
Кәсіпорынды  жалпы  сақтандыру,  яғни  кӛптеген  жағдайлардан  бір  уақыттағы  сақтандыру,  ӛрт, 
найзағай соққысы, жарылыс, бұзумен ұрлану және вандализмнен, жарып ӛтуден (құбыр сынуы, 
аяз),  сонымен  қатар  дауыл  мен  бұршақ  нәтижесінде  келтірілген  залалдың  орнын  толтырады. 
Мұндай  сақтандыруға  ғимарат,  техникалық  және  тауарлық  ӛндірістік  жабдық,  тауар  мен 
қорлары жатады. 
Қосымша қорғанышты жинақтық сақтандыру ұсынады. Ол құнның артуы мен жаңа тұтынушылар 
негізінде сақтандыру (сақтандыру нысандары) құнын арттыруды қарастырады. 

Б И З Н Е С   С А Б А Қ Т А Р Ы        У Р О К И   Б И З Н Е С А
 
www.palata.kz
 
                                                 
                                 
контакт-центр 59-79-60
49
 
 
 
Ҿндірістік тҧрып қалудан сақтандыру 
Тікелей  материалды  жоғалтулармен  қатар  (мысалы,  ӛрт,  бұзумен  ұрлау,  кӛлік  апаты 
нәтижесінде)  кәсіпкерде  ӛндірістік  тұрып  қалу  уақытында  маңызды  жоғалтулар  туындауы 
мүмкін.  Осылайша  кіріспеннен  жабылатын  еңбек  және  капител  тӛлеміне  (мысалы,  жалдау 
тӛлемі)  шығыны  артады.  Осындай  қауіпті  қатерде  ӛндірістік  тұрып  қалудан  сақтандыру  ғана 
кедергі  келтіреді.  Сақтандырудың  атаулы  түрі  жоғалған  пайданың  және  ағымдағы  шығынның 
орнын  толтыруын,  сонымен  қатар  залалды  жою  немесе  тӛмендетуге  бағытталған 
сақтандыруша шығынының ӛтемділігін қарастырады.   
Мұндай сақтандыру Сіздің кәсіпорныңыздың жұмыс орныңызды сақтауға кепілдік беретін білікті 
жұмыскердердің болмауына еңбек ақы тӛлеуде жарамды және несие тӛлеміне қабілетті болып 
қала беруіне алып келеді. Бұдан ӛзге Сіздің кәсіпорныңыздың позициясы нарықта сол қалпында 
қала береді. 
 
Жҥкті сақтандыру 
Тауарларды жеткізу талаптарының аясында тасымалдау және жеткізу кәсіпорын үшін маңызды 
тәуекелмен байланысты болады. Жүкті сақтандыру тауарды тасымалдау уақытында тауардың 
кездейсоқ  бұзылуы  немесе  жоғалуының  орнын  толтыруға  мүмкіндік  береді.  Сақтандыруға 
барлық жолдармен тасымалданатын барлық тауар түрлері мен жүктері жатады.  
Тауарлар  құны  ғана  емес,  бірақ  ірі  апат  шығындары,  үшінші  тұлғамен  келтірілген  залал 
ӛлшеміне  шығындар,  сонымен  қатар  залалды  жою  немесе  тӛмендетуге  бағытталған 
шығындардың да орны толтырылады. 
 
Ҥшінші тҧлғалар алдындағы  
жауапкершілігінен сақтандыру 
 
Заң бойынша кәсіпкер фирма (заңды тұлға), кәсіпорынның иесінің ӛзінен немесе жұмыскерлері  
тарапынан адамдарға және мүлікке келтірілген залал үшін жауапкершілігін кӛтереді. Сондықтан 
әр  кәсіпкер  үшін,  кәсіпорын  есебінен  жұмыскерлерді  сақтандырудың  осы  түрі  кәсіпорынға  
залалға  қатысты  ӛтемділігіне  қатысты  әділ  наразылығын  қанағаттандырады  және  әділетсіз 
ұсынылған  талаптарын  кейінге  қалдыруынан  сақтандыру  маңызды.  Тәуекелді  шарттайтын 
барлық  факторлар  қарастырылғанын  және  ӛтемділік  тӛлемдер  ертерек  есептелгенін  ескеру 
керек.  Қосымша  үшін,  қайта  туындаған  тәуекел  жарамды  жинақтық  сақтандыру  болып 
табылады.  Жаңа  сақтандыру  жағдайы  жаңа  жағдайға  сақтандыруын  қорғауды  ыңғайластыру 
үшін, тіркелуі керек. 
Басқа  сақтандыру  шарттарын  жасау  Сіздің  кәсіпорныңызда  орын  алған  жағдайларға 
байланысты болады. 

жүктеу/скачать 5,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: