Окыту теориясына Kipicne

Окыту теориясына Kipicne
Мектеп пен м^гал1мн1н тш м дш гш багалау эд1с1 кыскамерз1мд1к зерттеулерге 
Караганда, узак уакыт жалгасатын зерттеулер Yшiн аса ти1мд1 (Anderman, Anderman, 
Yough, & Gimbert, 2010). Жеке студенттердщ есу1 мен жетютЫн бакылау мугал1м- 
дерге окыту процесш окушылардыц кажеттшктерше карай саралап, оларды ынта- 
ландыруына мумшндш бере алады (Anderman et al., 2010). Тагы б1р айта кетер жайт -
студенттердщ нэтижеа бойынша турл1 керсетк1штерд1 (бакылау жумыстары, рефе­
раттар, сынып жумысына катысуы) камтитын мундай сараланган багалау эд ш окыту 
процесш накты сипаттауга мYмкiндiк бередг Бакылау жумыстарын олардыц нэти- 
желер1 окушылардыц эр оку багдарламасында кол жетшзген дагдыларын еш катеаз 
керсетерлштей курастыру керек жэне олар жогарыда айтылган сеш мдш к, валидтшк, 
кемсгтуге жол бермеу сиякты елшемдерге сай болганы жен (Wiliam, 2010).
ОКЫТУ МЕН Б1Л1М БЕРУДЩ БАЙЛАНЫСЫ
Теориялар мен зерттеу нэтижелер1 б ш м саласын алга жылжытканымен, олардыц не- 
ri3ri максаты - б ш м беру процесше улес косу. Б1р кызыгы, тарихка кез жупртсек, 
окыту мен б ш м беру арасында сэйкестгк мулдем жок деуге болады (Shuell, 1988; 
Sztajn, Confrey, Wilson, & Edgington, 2012). Оныц бiр себебi аталган салаларда тур- 
лi кезкарасты устанушылардыц кептеп кызмет етуi болса керек. Окыту теоретиктерi 
мен зерттеушшершц кебi психологтар болды. Бурынгы зерттеулердщ барлыгы жан- 
жануарлар мен жэндiктерге жасалды. Ондай зерттеудщ ез артыкшылыгы болганы- 
мен, бiлiм саласы женшде накты акпарат бере алмайды. Керiсiнше, окыту эдютерш 
мектепке немесе баска да оку орнына енгiзуге зерттеушiлерден герi муFалiмдер кеп 
кызыгушылык танытты. Алайда осылайша колданбалы эдiстерге суйену окыту про- 
ц есш ц бiлiм беру тэсш не каншалыкты тэуелдi екенш керсете алмайды.
Еш нш себеп - бiлiм беру психология сиякты гылыммен гана емес, сонымен бiрге 
енер деген угыммен де тыгыз байланысты. Хайет (1950) ол туралы: «Бул кгтаптыц 
Бж м беру внерг
деп аталу себебi - мен бiлiм берудщ гылым емес, енер екенше се- 
немш. Fылымныц максаттары мен тэсiлдерiн жеке адамга колдану аса коркынышты 
кершедг Алайда бiлiм берудi окытудан белш алуга болмайды, - деген едЬ> (p. vii). 
Гейдж (1978) «енер» угымын бiлiм беруге катысты колдануды метафора деп кабыл- 
дайды. Шындыгында, сызу, керкем-енер, музыкалык композиция сиякты енер турле- 
рiндей, окыту енерше де гылыми зерттеулер жасауга болады.
Yшiншi себеп «тYрлi теориялык кагидалар екi саланы баскарады» деген пш р- 
мен тыгыз байланысты. Стернберг (1986) «таным (окыту) мен бiлiм беру ушш тур- 
лi теориялар кажет» деп есептейдг Бул ез бетшше бiлiм алуга катысты болуы мYм- 
кш. Бiрак Шуелл (1988) бул хакында: «Окыту мен бiлiм берудщ айырмашылыгы 
эдетте оларды бiр-бiрiнен белш карастырумен байланысты», - дейдi (p. 282). К ^ р -
гi кезде зерттеушшер окыту мен бiлiм берудi б ш м алушылар мен контекст (муFалiм, 
материалдар, орта) арасындагы байланыс ретшде карастырады. Мысалы, окыту 
материалдарыныц бiрiздiлiгi б ш м алушылардыц танымы мен есте сактау кабше- 
тiне ыкпал етсе, ал бул курылымдардыц эрi карай калай дамуы, ез кезегiнде, му- 
Fалiмдердiц кейiнгi iс-эрекетiне эсер етедi. вздерш щ уйрету эдiстерi окушыларга 
тYсiнiктi емес екенш сезген муFалiмдер баска эдю тацдап алады. Ал егер окушы

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: