«Электр тізбектерінің теориясы» пәнінің дәріс сабақтар тақырыптары Дәріс тақырыбы
жүктеу/скачать 2,2 Mb.
|
ЭТТ лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- P = 3 U Ф I Ф cos = 3 U Ж I Ж cos . Реактивті қуаты: Q = 3 U
| UAВ, UBС,UCАсимметриялық кернеулер мен фазалардың RAВ= RBС =RCА=Rбірдей жүктемелері кезінде токтарда симметриялы:
IФ = UФ /R;IЖ = IФ 3. Оны векторлық диаграммадан көруге болады (Сурет 9.8). Жүктемелер «үшбұрыш» сұлбасымен жалғанған кездегі үшфазалы жүктеменің қолданатын Pқуаты фазалардың қуаттарынан жиналады: P = PАВ + PВС +PСА. Симметриялы және таза активті жүктеме кезінде: P = 3 PФ = 3 UФ IФ. Аралас жүктеме кезінде (активті-индуктивті немесе активті-сыйымдылықты): Активті қуаты: P = 3 UФ IФ cos = 3 UЖ IЖ cos. Реактивті қуаты: Q = 3 UФ IФ sin =3 UЖ IЖ sin. Толық қуаты: S = 3 UФ IФ = 3 UЖ IЖ. 9.8Сурет Әдебиеттер: [1, 2, 3, 4, 5,6] 10.Дәріс тақырыбы:Периодты синусоидалы емес тоқ тізбектері. Фурье қатарының тригонометриялық формасы Периодты синусоидалы емес функцияның әрекет етуші және орташа мәндері. Периодты синусоидалы емес тоқ тізбегіндегі қуат. № 10 дәріс тезистері: Тібекке қосылған синусоидалы ЭҚК-нің қайнаркөзі әртүлі жиілікке ие болуына байланысты тізбектегі кернеу мен тоқ симметриялы емес болып шығады. Көптеген электр техникалық және радиотехникалық құрылғылардағы тізбектің симметриялы емес жұмыс режимі номиналды режим болып табылады. Бұл режим әсіресе желілік емес тізбекке тән. Синусоидалы ЭҚК кезінде де тоқтың қисық формасы тізбекте желілік емес элемент (электр доға, қаныққан магнит өткізгіші бар индуктивті орауыш, жартылай өткізгішті аспап және т.б.) болған кездегі синусоидадан бірден ерекшеленуі мүмкін. Периодты синусоидалы емес ЭҚК-сі бар желілік электр тізбегіндегі болып жатқан құбылысты осы ЭҚК-ні синусоидалы қосындылауыш (гармоника деп аталады) пен тұрақтының қосындысына жіктеп, одан соң желілік электр тізбегін есептеудің меңгерілген әдісінің негізінде әрбір қосындылауыш ЭҚК жеке тудырған тоқ пен кернеуді анықтау арқылы және соңында сәйкес шамаларды қосу арқылы оңайлықпен зерделеуге болады. Осылайша алынған тоқ пен кернеу уақыттың мерзім синусоидалы емес функциясын білдіреді, және оның периодты берілген синусоидалы емес ЭҚК мерзіміне тең болады. Қайнаркөздің берілген синусоидалы емес ЭҚК-сі бойынша (немесе қайнркөз тоғының берілген тоғы бойынша) электр тізбегіндегі кернеу мен тоқты есептеуден басқа, тәжірибеде мысалы осцилографтау нәтижесінде эксперименталды алынған уақыттың кез-келген периодтык функциясы синусоидасынан ауытқу дәрежесін немесе гармоникалық құрамын анықтау қажеттілігі туындауы мүмкін. 8.1 суретінде мысал ретінде Т периодты уақыттың периодты синусоидалы емес функциясы бейнеленген 10.1 Сурет – Уақыттың периодты синусоидалы емес функциясы Т уақыты аралығының шегінде функциясы егер нүктесінде үздіксіздік үзігін өткеруде болса, оң (яғни мәнінен) жақтан да, сол (яғни мәнінен) жақтан да үзілу нүктесіне жақындау кезіндегі функциясының шегі болады. Бұл шектер шартты түрде және немес және етіп белгіленеді. Үздіксіздіктің үзілуінің бұндай нүктелері бірінші жақтың үзілу нүктесі деп аталады. Т уақытының аралық шегінде бірінші жақтың үзілу саны, сонымен қатар f(t) функциясының максимумдары мен минимумдарының саны шекті деп есептейік. Осылайша, Дирихле шартын қанағаттандыратын функцияларды қарастырамыз; шынайы электр тізбегіндегі ЭҚК, тоқ және кернеу осы шарттарды қанағаттандыратындығын аңғарған жөн. Дирихле шарттарын қанағаттандыратын периодты синусоидалы емес функция шексіз гармоникалық қатар Фурье қатары түрінде келуі мүмкін. Бұл қатардың қосындысы бұл функцияның барлық үздіксіздіктеріне арналған мәндерімен сәйкес келеді, ал үзілку нүктесінде шекті мәннің оң және солының орташа арифметикалығын береді, яғни . етіп белгілеп, негізгі бұрыштық жиілік деп атаймыз. бұрыштық жиілікті синусоидалы және косинусоидалы қосындылауыштар негізгі гармониканы түзеді. Аса жоғары бұрыштық жиілікті қосындылауыш жоғарғы гармониканы білдіреді. Гармоникалық қатар тригонометриялық түрде келесі формула бойынша есептелінеді , (10.1) мұндағы ; (10.2) ; (10.3) мұндағы – тұрақты қосындылауыш; аn және bn – қатардың косинусоидалы және синусоидалы мүшелерінің амплитудалары. кезінде 8.2 мәнінің негізінде анықталатын тұрақты қосындылауыш функциясының мерзім үшін орташа мәнін білдіреді. 8.2 суретте бейнеленген оң және теріс мәндердің ауданы бірдей болғанда, ол нөле тең болады. 10.2 Сурет – Мерзім үшін орташа мәні нөлге тең синусоидалы емес функция Фурье қатарының аn және bn коэффициенттері -ге тәуелді емес; сондықтан мәні еркін таңдалынуы мүмкін. (10.2) және (10.3) формулаларындағы интеграласты функция Т периодына ие екендігін есепке алсақ, оған оңай көз жеткізуге болады. Интеграласты функциясын арқылы белгілегенде алатынымыз болатындықтан, айнымалысын алмастыру арқылы табатынымыз . Кезегінше, Алынған нәтижені былай да түсіндіруге болады: және интегралдары білдіретін аудандар тең, себебі интеграласты функциясының периодтык күшіне орай t -дің кез-келген өзгерісі берілген функция мен мерзім үшін абциссалар осі шектейтін ауданды өзгертпейді. етіп қойып, жаңа айнымалысын енгізе отырып ( және екенін есепке ала отырып), келесі формуланы анықтаймыз , (10.4) мұндағы ; (10.5) . (10.6) етіп қабылдасақ, онда интеграциялану шегі сәйкесінше және -ге тең болады. (8.1) немесе (8.4) формулалары білдіретін косинусоида мен синусоида қосындысы, тек сәйкес бастапқы фазалары бар бір синусоидалардың қосындысы түрінде келуі мүмкін. Егер шартты қабылдасақ , (10.7) мұндағы онда қатар келесі түрге ие болады . (10.8) бұрышы (синус пен косинус белгісін анықтайтын) аnжәне bn белгілерін есепке алатынынеске салайық. (8.8) формасы әрбір гармониканың пайыздық арақатынасын білу қажет жағдайда ғана ыңғайлы; ол әдетте электр тізбектеріндегі синусоидалы емес тоқ пен кернеуді есептеу үшін қолданылады (8.5 параграфты қара). Фурье қатарына графоаналиикалық әдісі сандық интеграциялаудың жақындатылған әдісін білдіреді. Ол кезде белгілі интегралды есептеу қосындылауыштардың шекті санының қосындысын табумен алмастырылады. Осы мақсатта 2 -ге тең функциясының мерзімі болатындай етіліп, -ның m тең аралығына бөлінеді. жүктеу/скачать 2,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|