Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев


 Оңай бҧзылмайтын КЖ - ді жасау



Pdf көрінісі
бет43/120
Дата06.02.2022
өлшемі1,36 Mb.
#79232
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   120
Байланысты:
Akparattik kauipsizdik zhane akparattyk korgau Nysambaev

5.3. Оңай бҧзылмайтын КЖ - ді жасау. 
 
Оңай бұзылмайтындық
дегеніміз КЖ-дің жекелеген қҧрылымдары, 
блоктары, схемалары істен шыққанда жҧмыс істеу қабілетін сақтай алу қасиеті. 
Оңай бҧзылмайтын жҥйелерді жасаудың ҥш әдісі белгілі, олар: 
-
қарапайым резервтеу; 
-
ақпаратты кедергілерге орнықты етіп кодтау; 
-
бейімделген жҥйелерді жасау. 
Кезкелген оңай бҧзылмайтын жҥйенің артықшылықтары болады. Оңай
бҧзылмайтын жҥйелерді жасаудың ең қарапайым және ӛтімді жолдарының
бірі жай резервтеу болып табылады. Жай резервтеу қҧрылғыларды, блоктарды, 
тҥйіндерді, схемаларды тек қана резервтік тҥрде пайдалануға негізделеді. 
Негізгі элемент істен шыққанда резервтік элементті пайдалануға кӛшуге 
болады. Резервтеу әртҥрлі деңгейде жҥргізіледі, олар: блоктар деңгейінде, 
тҥйіндер деңгейінде т.с.с. болады 
Резервтеу тереңділігімен де бӛлінеді. Резервтеу мақсаттары ҥшін бір 
немесе бірнеше резервтік элемент пайдаланылады. Резервтеудің деңгейлері
мен тереңдігі жҥйенің істен шығуларын болдырмау мҥмкіндіктерін, сол сияқты
ақпараттың шығындарын анықтайды. 
Мҧндай жҥйелердің элементтердің жҧмысқа қабілеттілігін тексеретін кҥрделі 
емес ақпараттық-программалық қҧралдары және қандай болғанда резервтік 
элементтерді пайдалануға кӛшу қҧралдары болуы тиіс. Резевтеудің мысалы 
ретінде қатты магниттік дискідегі «айна тҥріндегі» жинақтауыштарды
пайдалануды алуға болады. 


56 
Жай резевтеудің кемшілігі ештеңе ӛндірмейтін, тек қана оңай бҧзылмау-
шылықты жоғарылатуға қолданылатын қҧралдарды пайдалануында.
Кедергілерге тӛзімді кодтау ақпараттық молшылықты пайдалануға
негізделген. КЖ-дегі жҧмысшы ақпарат арнайы тексеру ақпаратының 
кӛлемімен толықтырылады. Ондай тексеретін ақпараттың (бақылаушы екілік
разрядтардың) болуы жҧмысшы және тексеруші ақпараттарға белгілі бір
амалдарды орындау жолымен қателерді анықтайды да оларды тҥзетеді.
Қателер КЖ-дің істен шығу салдарынан болатындықтан, тҥзеткіш кодтарды 
пайдаланып кейбір істен шығуларды болдырмауға болады. 
Кедергілерге тӛзімді кодтардың нақты әдісіне арналған кодтардың тҥзету 
мҥмкіндіктері молшылық дәрежесінен тәуелді болады. Тексеруші ақпарат 
қаншалықты кӛп қолданылса, кодтың қатесін табу мен тҥзету мҥмкіндігі 
соншама кең болады. Қателер ӛзінің еселілігімен, яғни бар нәрсе ӛзгерген екілік 
разрядтар санымен сипатталады. Кедергіге тӛзімді кодттар әртҥрлі еселікті 
болатын қателерді табу мен тҥзетуге әртҥрлі мҥмкіндіктерге ие. Мысал ҥшін 
Хеммингтің екі еселі коды бір еселі қателерді табады және тҥзетеді, ал екі 
еселі қателерді тек қана табады.
Кедергілерге тӛзімді кодтау ӛзін-ӛзі қайта қалпына келтіретін
өшіп 
қалатын
деп аталатын істен шығуларды жоққа шығарғанда тиімдірек. Істен 
шығуға тӛзімді жҥйелерді жасағанда кедергілерге тӛзімді кодтау істен шығуға 
тӛзімділікті кҥшейту мақсатында басқа әдістермен бірге қолданылады.
Істен шығуға тӛзімді жҥйелердің ішінде адаптивтік жҥйелер ең жетіл-
дірілгендері болады. Оларды жҥйенің істен шығуға деген орнықтылығын 
(толеранттығын) қамтамасыз ету ҥшін енгізілетін молшылық деңгейі мен
осындай жҥйенің жҥктелген жҧмысты атқаруы арасында лайықты келісім
іске асады.
Адаптивті жҥйелерде 
элегантты деградация
деп аталатын принцип жҥзеге 
асады. Бҧл принцип жҥйенің жҧмыс істеуге қабілеттілігін оның элементтері 
істен шығу жағдайларында жҧмыс істеу тиімділігі тӛмендегенде де сақтап 
қала алады. 
Адаптивті жҥйелер оның элементтерінің жҧмысқа қабілеттілігін авто-
матты тҥрде бақылайтын және элементтердің жҧмыс істемей қалған жағда-
йында оны реконфигурация жасауға арналған ақпараттық программалық 
қҧралдарды қамтиды. Реконфигурация кезінде қажетті ақпарат (егер ол 
жоғалған болса) қайтадан пайда болады, істен шыққан элемент ағытылады, 
байланыстар мен жҥйенің элементтерінің жҧмыс режимі ауысады. Адаптивті
КЖ-нің қарапайым мысалы ретінде ӛзінің қҧрамында математикалық және 
графикалық процессорлар, сол сияқты оперативті жад біріктілген ЭЕМ-ді алуға 
болады. Барлық қосымша процессорлар және жад блоктары ЭЕМ жҧмысының 
максимальды ӛнімділігін қамтамасыз ету ҥшін пайдаланылады. Қандайда бір 
қосымша процессор істен шықса, ол ЭЕМ-нен ажыратылады да, оның жҧмы-
сын орталық процессор атқарады. Бҧл кезде жҥйенің жҧмысы нашарлайды, 
себебі ЭЕМ-нің ӛнімділігі тӛмендейді. Бірақ ол уақытта жҥйе ӛзінің жҧмыс 
істеу қабілетін сақтайды және есептеу процесін аяқтайды. Оперативті жадтың
блогы істен шыққанда, ол ажыратылады және жадтың сиымдылығы азаяды.


57 
Процессорлар мен оперативті жадтың блоктары істен шыққанда ақпаратты 
жоғалтуды болдырмау ҥшін, есептеу процесі қайта басталады, немесе соңғы 
бақылау нҥктесінен ары қарай жалғаса береді. Бақылау нҥктелерінің меха-
низмі кҥрделі, әрі кӛп еңбекті қажет ететін программаларды орындауға 
пайдаланылады. Ол барлық қажетті ақпаратты қайта қалпына келтіру ҥшін 
және программаны белгілі бір нҥктеден бастап орындау ҥшін қызмет етеді. 
Есте сақтау белгілі бір уақыт интервалдарынан кейін орындалады.
Адаптивті жҥйелерде сыртқы қҧрылғылардың ӛзі резервтік ретінде қолда-
нылмайды. Істен шыққан уақытында есте сақтау қҧрылғыларында мәлімет-
терді қайта қалпына келтіруге арналған ақпарат жҧмысшы ақпаратты сақтау
ҥшін пайдаланылатын жинақтауыштарда сақталады. Мҧндай жҥйелердің 
мысалы RAID жҥйелері болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   120




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет