63
Тіршілік
– Апатай, айтыңызшы, шыт-сәтен шығаратын
жерге қалай жетсем
екен?– деген қыздың үнiне бұрылған ересек әйел, мың жасағыр, бәрiн
ұқтырып, түсiндiрiп бердi. «Мақта-мата комбинаты» деген жазу көзiне
түскенде сонша қуанғанында, кластас қызын таба алсашы. Ешкiм
бiлмейдi... Әйтеуiр өзiндей бiр иманжүздi жас қыздар табылып: «Бiздiң
бөлмеге қонып шық. Комбинатта жұмысшылар жетiспейдi. Айлық аз,
тұрақты жұмыс жоқ болған соң көпшiлiгi кетiп қалады. Сондықтан, сенi
ертең еш кедергiсiз жұмысқа алады. Бөлмеден орын бередi. Сөйтiп,
«алматинка» боласың да шығасың...» – деп көңiлiн көтерiп тастады
олар. Бiр-екi күнде
шынымен-ақ жұмысқа қабылданып, көп қыздардың
бiразымен танысып, орын алып, еңсенi басқан сұрғылт күндер алы-
стап, бiртiндеп құлазыған көңiлге шаттықтың, жастықтың әуенi сына-
лап енiп, үлкен бiр сырлы жырға айналып та бара жатқандай... Елден
келген қаражаты таусыла берiп едi, апасы шiркiн, келіп-кеткендерден
неше қабат қағазға орап ақша, хат берiп жiберiптi.
Бөлмедегi қыздар бiрнеше жылдан берi жұмыс iстейтiндер екен.
Қаланың қыр-сырын бiледi. Таныс жiгiттерi де көп-ақ.
Аузын ашса,
көкiрек сарайы көрiнiп тұрған, аңқылдақ ауыл қызы сәл қалаша
киiнiп шыға келiп едi, тоқтай қарайтын көздер көбейе бастады. Өзiнiң
әдемiлiгiне, сұлу тұлғасына өзi де қызығып қарайтын болды Айтолқын.
Қаланың боз тұманы мен газ, түтiн аралас ауасы сорып, қара торы қыз
бозарып, әсемдене түстi. Терiсi ағарып, бет ұшындағы сәл қызғылт рең
айқындалып, сол ақ-қызыл фонда қара қасы
мен қайқиған кiрпiктерi
реңiн әсемдей түскендей. Өз келбетiне өзi тояттай қарап, айна алдын-
да ұзақ, ұза-а-ақ тұратын болды. Тiптi, кейде қалалық бозбалалардың
да көз салатынын байқап қалды. «Қалада тұрақты тұратын, үй-жайы
бар бiр жiгiттiң етегiнен ұстасам» деген арман да басынан орын тепкелi
бiраз болған. Кейде қиялдап: «күйеуiм табыскер болып, үйде отырып,
әй, бiр бес-алты қара домалақты дүниеге келтiрiп, маң-маң басып
балапандарын ерткен қаздай болып, жүрер едiм» дейтiн. Он
баланы
дүниеге әкелiп, өсiрiп, тәрбиелеген анасы: «Алла тағала әйелдi дүниеге
жаратқанда ұрпақ өрбiтсiн, бала өсiрсiн, сөйтiп, өмiрдiң қызығын
көбейтсiн» деп әкелген. Алла тағаланың бұйрығына қарсы тұруға
болмайды... Құдайдың бергенiн дүниеге әкелген жөн. Әр сәбидiң өз
несiбесi өзiне. Құдай тағала бiр қозыны артық жаратса, бiр тал шөбiн
қоса жаратады дейдi... Сондықтан бағың ашылып, бiр жақсы адам кез-
десе қалса,
соның ұрпағын өсiр, көбейт, шырағым...» – деп өмiр-бақи
үйреткенiнiң арқасы ма, әлде өзi көп баланың iшiнде өскендiктен бе
әйтеуiр, бала жанды едi табиғатында.