Коммерциялық



бет8/21
Дата14.04.2023
өлшемі1,98 Mb.
#174468
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21
Байланысты:
Лабы все каз МССУК

Г1 асимметрия коэффициентінің эмпирикалық бағасы келесі формуламен табылады


n
( Х j X )
3

Г1


j 1
n3
. (2.1)

Г2 эксцесс коэффициентінің эмпирикалық бағасы келесі формуламен табылады

n
( X j X )
4

Г 2


j 1
n4
 3 . (2.2)

    1. к е с т е – Бақылау санының әртүрлі n мәндеріндегі q

маңыздылық денгейі)
мәндері (q

n

q=1- P
0,10 0,05 0,025 0,01













3

1,406

1,412

1,414

1,414

4

1,645

1,680

1,710

1,723

5

1,731

1,869

1,917

1,955

6

1,894

1,996

2,067

2,130

7

1,974

2,093

2,182

2,265

8

2,041

2,172

2,273

2,374

9

2,097

2,237

2,349

2,464

10

2,146

2,294

2,414

2,540

11

2,190

2,383

2,470

2,606

12

2,229

2,387

2,519

2,663

13

2,264

2,426

2,562

2,714

14

2,297

2,461

2,602

2,759

15

2,326

2,493

2,638

2,808

16

2,354

2,523

2,670

2,837

17

2,380

2,551

2,701

2,871

18

2,404

2,557

2,728

2,903

19

2,426

2,600

2,754

2,932

20

2,447

2,623

2,778

2,959

21

2,467

2,644

2,801

2,984

22

2,486

2,664

2,823

3,008

23

2,504

2,683

2,843

3,030

24

2,520

2,701

2,862

3,051

25

2,537

2,717

2,880

3,071



Г1 және Г2 шамалар үшін шашырау дәрежесін олардың асимметрия

және эксцесс коэффициенттерінің
Г1
және
Г 2
ортаквадраттар

ауытқуларының бағаларымен салыстырып жуықтап бағалауға болады




Г1
Г 2
; (2.3)
. (2.4)


Егер де бір уақытта
Г1  3 Г1
және
Г2  3 Г 2
шарттар орындалса таралу

заңы қалыпты болып есептеледі.
Егер де бақылау нәтижелерінің саны
п 15 , олардың қалыпты заңымен

таралатыны келісу критерийлермен тексерілмейді.


    1. Есеп берудің құрамы


Жұмыс бойынша есеп беру әр оқылған өлшеу құралы үшін келесілерден тұрады:

      • өлшеу құралының құрылымдық сұлбасы;

      • өлшеу құралының техникалық сипаттамалары;

      • өлшенетін шаманың алынған 25 мәндері;

      • өлшеу нәтижелерінің математикалық күтімін, дисперсиясын және ортаквадраттар ауытқуының есептеулері;

      • өлшенетін шаманың таралу диаграммасы және кездейсоқ қателіктің алынған таралу заңы туралы қорытынды;

      • асимметрия және эксцесс коэффициентері көмегімен таралу заңының қалыпты болатыны туралы гипотезаны тексерудің есептеулері;

      • бақылау функциясы деп аталатын статистикасымен және «үш

сигма» ережесі көмегімен күдікті X i бақылау нәтижесінің өрескел қателігі
болмайтыны туралы гипотезаны тексеруге есептеулер;

      • 1.4 т. аталан дөңгелектендіру ережелері бойынша көрсетілген өлшеу нәтижесін (1.1)-ге сәйкес көрсету;

      • жұмыс бойынша қорытынды.



    1. Бақылау сұрақтары


      1. Саны көп тәуелсіз бақылауларды қолданып өлшеулер қандай жағдайларда өткізіледі? Осындай өлшеулердің нәтижесі ретінде не саналады?

      2. Сенімді интервал деген не?

      3. Сенімді интервалды қалай есептеуге болады?

      4. Өрескел қателіктер деген не? Олардың өлшеу нәтижеге әсерін қалай жоюға болады?

      5. Өрескел қателіктер бар болатын жағдайда саны көп бақылаулардың нәтижелерін өңдегенде қандай келісу критерийлер қолданылады?

      6. «Үш сигма» ереженің артықшылықтары мен кемшіліктерін атаңыз.

      1. Өрескел қателіктерді алып тастағаннан кейін бақылау нәтижелерін қалай өңдейді?



  1. Зертханалық жұмыс №3. Температураны өлшеу каналының қосынды қателіген имитациялық модельдеу




Жұмыс мақсаты: температураны өлшеу каналының әртүрлі сұлбаларын құрастыруды және өлшеу каналының (ӨК) қосынды қателігін бағалауды үйрену.


    1. Зертханалық жұмысқа тапсырма


Келесідей тапсырмаларды орындаңыз:

      • берілген тапсырма бойынша виртуалды зертханалық жұмыстың экранында температураны өлшеу каналының сұлбасын құру;

      • осы өлшеу каналының көмегімен берілген кірістегі шаманы өлшеудің имитациялық тәжірибелерін өткізу:

      • имитациялық тәжірибе нәтижелерін статистикалық өңдеуін орындау;

      • температураны өлшеу каналының қосынды қателігін бағалау.



    1. Зертханалық жұмысты орындаудың тәртібі


      1. Оқытушыдан зертханалық жұмысты орындаудың нұсқасын алып, жүйеде тіркелу:

      • MetLab.exe файлын жұмысқа қосыңыз, бас мәзірден орындалатын зерханалық жұмыстың нөмірін таңдаңыз: студенттің тіркелу терезесі пайда болады (1.1 сурет);

      • зертханалық жұмыстың берілген нұсқасын енгізіңіз;

      • «Далее» батырмасын басыңыз.

      1. Пайда болған зертханалық стендтің терезесінде тапсырманы ұқыпты оқыңыз (3.1 сурет).

Берілген температураны өлшеу үшін өлшеу каналының сұлбасын жинаңыз, ол үшін:

      • бірінші ретті түрлендіргішті таңдау үшін «Первичный преобразователь» бетін ашыңыз;

      • ұсынылған аспаптар тізімінен бірінші ретті түрлендіргіштің түрін – термопараны немесе термокедергіні таңдаңыз; таңдау барысында 3.3 т. келтірілген кепілдемелерді қолданыңыз;

      • осы бірінші ретті түрлендіргіштің белгілі маркасын таңдау үшін бірінші ретті түрлендіргіштің таңдалынған типінің қасындағы «+» басыңыз. Датчик моделін таңдағанда «Первичный преобразователь» бетінде автоматты түрде пайда болатын осы аспаптың техникалық сипатамаларын нұсқау етіп қолданыңыз;

      • датчик моделін таңдаған соң ол автоматты түрде зертханалық стендінің сұлбасына орнатылады (терезенің сол жағында);

      • екінші ретті аспапты таңдау үшін «Вторичный прибор» бетін ашыңыз (3.2 сурет);

3.1 сурет – Бірінші ретті түрлендіргішті таңдау терезесі





      • ұсынылған аспаптар тізімінен (милливольтметрлер, потенциометрлер, көпірлер және логометрлер) 3.3 т. кепілдемелерін қолданып екінші ретті аспаптың типін таңдаңыз;

      • осы екінші ретті түрлендіргіштің белгілі моделін таңдау үшін екінші ретті түрлендіргіштің таңдалынған типінің қасындағы «+» басыңыз. Аспап моделін таңдағанда аспаптың беттік панелінде келтірілген осы аспаптың техникалық сипатамаларын (өлшеу диапазоны, дәлдік класы, шкаласын бөліктендіру) нұсқау етіп қолданыңыз;

      • екінші ретті аспаптың моделін таңдап, зертханалық стендтің өлшеу каналының сұлбасына осы аспапты орнату үшін «Установить» батырмасын басыңыз;

      • өлшеу каналының сұлбасын жинау аяқталды. Егер де сұлба дұрыс жиналған болса, «Схема собрана правильно» хабарламаның қасында жасыл лампа жанады; кері жағдайда «Схема собрана неправильно» хабарламаның

қасында қызыл лампа жанады, бұл кезде сұлба дұрыс жиналғанша 3.2.2 т. қайталау керек;

      1. Өлшеу каналдың сұлбасы дұрыс жиналғаннан кейін ғана имитациялық тәжірибелерді орындауын бастауға болады, ол үшін

«Имитационный эксперимент» бетін ашу керек (3.3 сурет).

      1. Имитациялық тәжірибелер санын 50 деп беріңіз.




    1. сурет – Екінші ретті аспапты таңдау терезесі




      1. Виртуалды зертханалық стендте «Температура объекта» тұтқасы көмегімен берілген температураны орнату керек (тапсырманы қараңыз).

      2. «Начать имитационный эксперимент» батырмасын басыңыз.

«Имитационный эксперимент» бетінде имитациялық тәжірибелер нәтижелері (өлшенетін шаманың берілген мәнін өлшеу нәтижесі ретінде кездейсоқ алынған өлшенетін шаманың 50 мәні) және олардың таралу диаграммасы көрінеді (3.3 сурет).

      1. Имитациялық тәжірибенің нәтижелерін статистикалық өңдеу:

      • 1.4 т. келтірілген әдістеме бойынша «Еxсe» кестелік процессорын қолданып, алынған сұрыптау бойынша бақылау нәтижелерінің математикалық күтімін, орта квадраттық ауытқуын (ОКА) және өлшеу нәтижелерінің ОКА-ын есептеңіз;

      • бақылау нәтижелерінің таралу диаграммасын кұрыңыз.

      1. Есептелген мәндерді «Имитационный эксперимент» бетіндегі сәйкес терезелерге енгізіңіз. Математикалық күтімнің, дисперсияның және ортаквадраттар ауытқуының алынған мәндерін компьютер есептеген мәндерімен салыстырыңыз (оқытушы көмегімен).

      2. Өлшенетін шаманың таралу диаграммасын экрандағы диаграммамен салыстырыңыз.

      3. «Завершение работы» батырмасын басып, зертханалық жұмысты аяқтаңыз.




    1. cурет – Имитациялық тәжірибе терезесі





    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   21




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет