Мақышев ж. К., Максимов п. В., ҚАдыров р. Т., Маханов а. С
Балқытуға қабілетті материалдарды анықтау
жүктеу/скачать 3,25 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Өрттехникалық сараптама
- Бұл бет үшін навигация:
- Балқытуға қабілетті материалдарды анықтау
| Балқытуға қабілетті материалдарды анықтау
Жанып тұрған сатыда өрттің пайда болу мүмкіндігін анықтайтын шешуші фактор - бұл төмен қуатты тұтату көзімен жанасатын материалдың жану қабілеті. Тек қыздырылған кезде қатты көміртекті қалдықты құрайтын кеуекті материалдар ғана өзін - өзі ұстайтын жануды жағуға болады. Жанып кетуге болатын заттектің ауқымы өте кең: шымтезек, көмір шаңы, үгінділер, шөптер, шөп ұндары, кебек, ұн шаңы, көптеген маталар және басқа да тоқыма бұйымдары (ленталар, шнурлар және т.б.), қағаз, темекі және темекі өнімдері , кейбір жылу оқшаулағыш материалдар, жұмсақ материалдар (мысалы, полиуретанды көбік - қазіргі заманғы жиһаздың негізгі компоненті), мақта жүні, қағаз, ағаш талшықты тақталар. Жанғыш материалдардың кейбір түрлері жалынды да, жалынды да жағуға қабілетті, ал басқалары жанып кетуі мүмкін, бірақ олар жалынды тұрақты күйдіре алмайды немесе керісінше. Материалдың табиғатымен қатар, балқыту қабілеті оның құрылымымен (кеуектілігі) айтарлықтай анықталады. Ағаш үстелдің немесе еденнің жабылмаған бетіне, шатыр материалымен жабылған немесе поливинилхлоридті линолеуммен жабылған еденге аз қуатты от көзінен жағу сатысы арқылы өрттің пайда болуы туралы нұсқаны іс жүзінде мүмкін емес деп санаған жөн. Бірақ ағаш чиптерінде немесе үгінділерде ұсталған темекі олардың ыдырауына әкелуі мүмкін. Әсіресе шіруге бейім кейбір материалдарды қарастырыңыз. Майда бөлінетін жанғыш материалдардың қабаттары. Мұндай материалдар, мысалы, үгінділер, құрғақ шымтезек және т.б., шіруге өте бейім. Целлюлозалық материалдар. Таза целлюлоза ыдырауға бейім. Мақта мен вискоза бұған әлдеқайда бейім. Ескі технологияның көмегімен өндірілген көкөніс терісі жағылмайды. Хроммен күйген былғары, химиялық заттектің тиісті иістерімен өңделеді. Бұл жағдай күндізгі уақытта тері зауыттарында бірнеше рет шомылуға әкелді. Жұмсақ полиуретанды көбік, атап айтқанда, жұмсақ жиһаз өндірісінде жағуға қабілетті. Кейбір сорттар оқшауланған күйде жағылады. Қалғандары тек балқыту материалдарымен байланыста. Пенофенол пластикасы Бұл материалдар шірік деп аталатын процесстен өтеді. Төмен қуатты тұтату көзінен (мысалы, темекі шегетін зат) пайда болғаннан кейін, ол бүкіл сынаманы қамтығанша жалғасуы мүмкін. Бұл жағдайда түтін пайда болмайды, ал ұшпа газ тәрізді ыдырайтын өнімдер жағымды антисептикалық иіске ие, бұл мұндай өртті ерте анықтауды 119 қиындатады. Жануды жағуға қажетті жағдайларды іске асыру мүмкіндігін анықтау. Жанып тұрған жанудың тұрақтылығы үшін материалдың кеуектілігінен басқа кем дегенде екі шарт орындалуы керек: 1) тотықтырғышты реакция аймағына жеткізудің жеткілікті жоғары жылдамдығы; 2) реакция аймағынан жылу шығыны аз. Бұл екі шарт бір - біріне қарама - қарсы болып көрінетін сияқты. Шындығында, белсенді аэрация жылу бөлудің артуына ықпал етеді. Сонымен, жағу шарттары нақты жағдайларда жүзеге асырылуы мүмкін. Осы шарттардың үйлесімі әртүрлі нысандардың шеттік жанасу аймағында жүзеге асырылуы мүмкін, олардың бірі (немесе екеуі де) жанғыш жануға бейім. Бұл орындықтың артқы және орындықтары арасындағы қашықтық, қоқыс жыртылған қағаз және т.б. болуы мүмкін. Ерекше жағдай - жанғыш сұйықтықтардың ыдырауы. Сұйықтың негізгі бөлігі гетерогенді жануға қабілетті емес. Алайда, егер жанғыш сұйықтық қатты кеуекті материалды сіңдірсе, онда ол ыдырауға қабілетті болады. Мысал ретінде химиялық зауыттар мен мұнай өңдеу зауыттарында жоғары температуралы үрдістер кезінде сұйықтық қозғалатын құбырлар төңірегінде жылу оқшаулау (қабық төсеу) келтірілген. Әдетте, қабықтың материалы отқа төзімді, бірақ құбырдың дұрыс жұмыс істемеуі жағдайында оқшаулағыш материал жанғыш сұйықтықтың сәл ағып кетуімен бірге сіңдіріледі. Белгілі бір жағдайларда мұндай материал өздігінен тұтануы немесе төмен қуатты тұтату көзінен күйе бастауы мүмкін. Балқытудың шарттары төмендегідей: 1) сұйықтық оның тез буланып кетуіне жол бермеу үшін жеткілікті көлемде болмауы керек; 2) төсеніш жеткілікті мөлшерде кеуекті болуы керек, бұл оттегі сіңетін сұйықтықтың бетімен еркін байланысуға мүмкіндік береді; 3) ағып кету тері материалының барлық тесіктерін толтыратындай тез өтіп кетпеуі керек, осылайша тері тесігі арасында оттегінің ену мүмкіндігі жойылады. Мұндай оттар ұзақ уақытқа созылмай дами алады және ағып кету көбейіп, корпус толығымен жыпылықтаған кезде ғана байқалады [2]. Балқыту үрдісінің динамикасын нақтылау. Балқытудың жылдамдығы мен температурасы. Жанып тұрғаннан жалынның жануына көшу Жанудың таралу жылдамдығына қатысты бірнеше эмпирикалық заңдылықтар бар: - жағудың жоғарыға қарай қозғалу жылдамдығы көлденең бағытта таралу жылдамдығынан асады. - оттегі концентрациясының жоғарылауымен жағу жылдамдығы артады. - ылғалдың жоғарылауымен жағылу жылдамдығы төмендейді. Жану температурасы қатты отынның ауадағы диффузиялық жануының әдеттегі температурасынан 2 - 2,5 есе төмен. Тәжірибелердің ешқайсысы 600°C- тан жоғары температурада жануды сезбеді. Әдетте ол 150 -400°C, 120 сирек 500 ° C аралығында болады. Жалынның жануы қатты заттың бетіне ұшпа өнімдердің шығу жылдамдығы белгілі бір сыни жылдамдықтан асқан жағдайда ғана орнатылуы мүмкін. Ол үшін қажетті температураға жету үшін көп уақыт қажет. Әдетте бұл кем дегенде 4 - 5 сағатты құрайды. Жоғарыда аталған материалдарды балқыту тек төмен қуаттылықтан ғана емес, сонымен қатар салыстырмалы түрде күшті тұтану көздерінен де пайда болуы мүмкін, мысалы, ұшқындар және дәнекерлеудің ыстық бөлшектері, қызған бетімен жанасу, ашық жалынның әсерінен. Жұтылу өздігінен жану нәтижесінде басталуы мүмкін. Оттегі жетіспеушілігі жағдайында жалынның жануы аяқталуы мүмкін. Осылайша, жану төмен қуатты тұтату көзінсіз мүмкін, бірақ оқиғалардың кері бағыты, яғни жалынның жағылуынан аралық процесс болғандықтан, төмен қуат көзінен от шығуы мүмкін емес [2]. жүктеу/скачать 3,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|