Мехатроника 1 Бөлім mechatronics
Қозғалыстың мехатронды модульдері
жүктеу/скачать 11,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Мехатроника 1 том Баймухамедов М.Ф., Джаманбалин Қ.Қ.,Ақгул м.К.
| 1.3.2 Қозғалыстың мехатронды модульдері
Қозғалыстың мехатронды модульдері (ҚММ) – механикалық, электрлік (электр техникалық) және ақпараттық бөлімдерді қамтитын, жеке және басқа модульдермен әртүрлі комбинацияларда пайдалануға болатын құрылымдық және функционалдық дербес бұйым. Олардың сигналдарын өңдеу үшін шағын электронды блоктарды жасауға мүмкіндік беретін жаңа электрондық технологиялардың даму- ымен байланысты, қозғалыстың мехатронды модулінде электрондық және ақпараттық құрылғылар пайда болды, бұл олардың қозғалыс модульдерінің басты ерекшелігі болып табылады. Автоматтандырылған машина жасауға арналған қазіргі заманғы технологиялық машиналарды құру үшін бірқатар талаптарды қанағаттандыратын әртүрлі механикалық қозғалыс модульдері қажет: атқарушы қозғалыстарды іске асырудың жоғары дәлдігі, сенімділік, ұзақ мерзімділік, әртүрлі қозу түрлері болған кезде және қоршаған орта температураларының кең диапазонында жұмыс істеу мүмкіндігі, сондай-ақ қарапайым электр жетегімен салыстырғанда едәуір аз масса-габариттік көрсеткіштер. Дамитын күш – жігерге, орын- дау қозғалыстарының дәлдігі мен жылдамдығына қойылатын талаптар автоматтандырылған технологиялық операцияның ерекшеліктерімен, ал механикалық қозғалыс Модулінің өлшемін азайту талабы-оны технологиялық машинаға салу қажеттілігімен белгіленеді. Қолда бар сериялық шығарылатын компоненттерден механикалық қозғалыс модулін синтездеу әрекеті техникалық және экономикалық тиімсіз шешімдерге әкелуі мүмкін. Сондықтан, оның қызметтік мақсатына неғұрлым толық жауап беретін арнайы механикалық қозғалыс модулін жобалау неғұрлым ұтымды болып табылады. Қозғалыстың мехатрондық модулдеріне қойылатын талаптардың күрделілігі мен қарама-қайшылықтары оларды жобалауға мехатрондық тәсілдің орындылығын негіздейді. Атап айтқанда, жүйе элементтерінің синергетикалық ықпалдасу принципін орындау оның компоненттерінің конструктивтік және функционалдық өзара ықпалдасу есебінен модуль сапасының қажетті деңгейін қамтамасыз етуге әкеледі, олардың көбі мамандандырылған болып табылады және оларды кейіннен тиімді біріктіруді ескере отырып, параллельді жүйелік жобалау барысында құрылады [9]. 23 Егер басым қозғалыс мехатрондық Модулінің жинақылығын қамта- масыз ету талабы болса, онда ол қозғалыс түрлендіргіштерімен және ақпараттық өлшеу элементтерімен оларды интеграциялаудың байланыс- сыз Электр машиналарын пайдалану арқылы іске асырылуы мүмкін. Бұл ретте қозғалыс түрлендіргіштері мен датчиктер Жеке құрылғылар болып табылмайды, ал қозғалтқыштың ажырамас элементтері болады. Синергетикалық әсерге бір уақытта бірнеше функциялардың мехатрон- дық қозғалыс Модулінің кейбір компоненттерінің орындауы есебінен қол жеткізіледі. Мұндай шешімдер көптеген механикалық интерфейстерді болдырмауға, конструкцияны жеңілдетуге және арзандатуға, датчик- тер мен қозғалтқышты механикалық қиыстырып келтіру және келісу қажеттілігін жоюға мүмкіндік береді. Механикалық қозғалыс модульдері күрделі мехатрондық жүйелерді біріктіруге болатын функционалдық «тек- шелер» болып табылады. Мехатрондық қозғалыс модульдерінің мысал- дары: бұрыштық және сызықтық қозғалыстың электр қозғалтқыштары және әртүрлі қозғалыс түрлендіргіштері (бұрандамалы, иірмектік, плане- тарлық, толқындық және т.б.) негізіндегі қозғалыстың мехатрондық модульдері, бәсеңдеткісіз мехатронды қозғалыс модульдері, бәсеңдеткісіз бұрылыс үстелдері 1.5 суретте автоматика және гидравлика ЦНИИ және «СТАНКИН» МГТУ-да әзірленген механикалық қозғалыс Модулініңсхемасы бейне- ленген [2]. Сурет 1.5 – Механикалық қозғалыс модулінің кестесі Модуль үшфазалы байланыссыз электрқозғалтқыштан, қозғалыстың шариковинттік түрлендіргішінен, жағдайдың индуктивті датчигінен |