Өсімдік қорғаудағы биотехнология
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Pdf көрінісі
|
өс қорғаудағы биотехнология
| Өсімдіктермен
әсерлесуі.Микробиологиялық препараттардыегістікте қолданған кезде жәндіктер ҥшін қорек болып табылатын ӛсімдіктермен байланысты болады. Микробиологиялық препараттардың ӛсімдіктермен байланысы жапырақ немесе сабақ бетіндегі адсорбциядан әрі қарай жҥрмейді. Ӛсімдіктер жануар мен адамға вирусты тасымалдаушы болып табылады. Мысалы, топырақта сақталатын гранулез және ядролық полиэдзор вирустары ӛсіп шыққан ӛсімдіктермен сыртқа шығарылады, жапырақта адсорбцияланып фитофаг ауруларын тудырады. Биоценоздың табиғи мҥшелері болып табылатын энтомопатогенді микроағзалар ӛсімдіктерге зиян келтірмейді. Кейбір бактериялардың топыраққа және ӛсімдік бӛліктеріне енгізілуі ӛсімдіктің ӛсуіне және егістің мол болуына себепші. Мҧндай бактериялардың бірі БТ. Энтомопатогендердің кӛп мӛлшері адам ағзасына кӛкӛністер мен жемістер арқылы тҥседі. Саңырауқҧлақ препараттары да міндетті медико-токсикалық зерттеулерден ӛтеді. Бовериннің тері қабаттарына әсерін зерттеу теңіз жануарларына жҥргізілді. Сынақ 4 сағаттан 10 кҥн бойы созылды. Ешқандай ӛзгерістер және улылық әсерлер байқалмады. Боверин ингаляциясы кезінде теңіз свинкаларын препаратпен кҥнделікті тыныс алу ҥшін камераларға қойған. Осы кезде олардың физикалық жағдайларының тҥрлі параметрлерін ӛлшеген. Бастың дірілдеуі, аяқ қолдарының тартылуы сияқты аллергиялық реакция белгілері байқалды. Боверинді беруді тоқтатқанда клиникалық белгілер біртіндеп жойылып, тәуліктен кейін толық жойылған. Ағзаға тыныс алу кезінде тҥскен саңырауқҧлақ споралары ӛкпе ҧлпаларында ғана шӛгеді және әрі қарай таралмайды, ағзадан
шығарылады немесе
ондағы қолайсыз жағдайлардан ӛледі.
1. Препараттың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. 39
2. Препараттардың адамға әсері. 3. Ӛсімдіктерге микробтық препараттардың әсері. 4. Биопрепараттарды қауіпсіздікке тестілеудің жалпы стратегиясы. 12- Дәріс Тақырыбы: Фитопатогендерді басуға арналған препараттар
Триходермин. Триходермин препаратын ӛсірудің әдістері. Ӛндірудің тәсілдері.
М.В. Штерншис., О.Г.Томилова., И.В.Андреева. Биотехнология в защите растений, Новосибирск, 2001
Микроорганизмдерді жасанды қоректік ортада ӛсімдік қорғау саласында ӛсімдіктердің ауруына қарсы қолдану ҥшін ӛсіріледі. Мҧндай препараттар санаулы ғана. Ауруға қарсы биологиялық препараттарды ӛндіру микроорганизмдер негізінде жасалады- олар ауру қоздырғыш антогонисттер, гиперпаразитті фитопатогендер немесе ауру қоздырғыштарды басатын антибиотиктер.Мысалы, ампеломицин- бастапқы әсер етуші гиперпарат ҥшін қызмет етеді. Келесі гиперпаразитті биопрепарат дайындайтын нысан – пентафаг. Бҧл бес фагты бактериядан тҧратын вирусты препарат. Ол топырақтан немесе ауру ӛсімдіктен бӛлініп алынған. Бҧл препарат жеміс ағаштарының ісігі, қиярдың ақ ҧнтағы және қиярдың бҧрышты дағы ауруларын басады. Кӛп тараған антагонит триходерма. Триходерма препараты – Trihoderma harzianum, T.viride Pers.. саңырауқҧлағынан жасалады. Триходерма туысына жататын саңырауқҧлақтар фитопатогендердің дамуын ӛзінің тікелей паразиттік әсер ету қабілетімен , субстратқа конкуренттілігімен және кӛптеген ауру қоздырғыштардың тҥрлерінің дамуын басатын фермент, антибиотиктер (глиотоксин, виридин) бӛлгіштік қасиетімен, патогендердің репродуктивті қабілеттілігін тоқтататын қасиетімен ерекшеленеді. Триходерма туысына жататын саңырауқҧлақтар топырақтағы әр тҥрлі ӛсімдіктердің қалдықтары мен целлюлозаға бай фитопатогендердің мицелийлерінде дамиды. Триходермин препаратының ӛнімі T. lignorum (T. viride) , бҧл кәдімгі топырақта тіршілік етеді және жасанды қоректік ортада да жақсы ӛседі. Саңырауқҧлақтың таза культурасын пробиркалар мен петри табақшаларында сусло-агарда, картопты агарда және агарлы Чапек қоректік ортасында 2-4° температурада тоңазытқышта сақталады. Ай сайын оларды жаңа қоректік ортаға ауыстырып, термостатта ӛсіріп, 40
қайта тоңазытқышқа ауыстырады. Бҧл саңырауқҧлақ тамыр шірігі, фузариоз ауруларын басады. Триходерминді әр тҥрлі әдістермен қоректік ортада ӛсіру арқылы алады. Ол әдістер: беттік ӛсіру терең ӛсіру терең-беттік ӛсіру арқылы сҧйық, агарлы, ҧнтақты қоректік орталарда ӛсіреді. Оларды ӛндіру келесі тәсілдермен жҥргізіледі: Себу материалын және қоректік орта дайындау; Саңырауқҧлақты қоректік ортада ӛсіру немесе қҧрғақ қоректік ортада ферментациялау Кептіру, ыдысқа салу, орау. Кӛптеген елдерде биопрепараттармен беткі әдіс арқылы бидай, бидай сабанын, торфты, шемішкенің қабығын ӛңдеп қояды. Споралы препаратты Trihoderma harzianum терең ӛсіру әдіс арқылы ӛсіреді. Терең ӛсіру әдісі келесі этаптардан тҧрады: Себу материалын 24 сағат колбада шайқап ӛсіру Себу ферментерінде материалды кӛбейту 14 сағат бойы 28°С-та аэрациялау арқылы ферментерде мицелийді ӛсіру. Кейбір ӛсімдік ауруларына қарсы препараттар Bacillus subtilis (шӛп тпаяқшасы) бактерия-антогонист негізінде жасалады. Бҧл бактерия ферментерлер мен ӛндірістік жағдайда жақсы ӛсіріледі. Осы сериядан жасалған бактофит препараты шірік, ақ ҧнтақ және басқа да ауруларға қолданылады. Бҥгінде бацилин, алирин Б препараттары жасалған. Мақта тҧқымына арналған Хлопкоспорин препараты бар.
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|