Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған
жүктеу/скачать 4,48 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Броундық қозғалыс
| Жылулық қозғалыс
деп молекулалар мен атомдардың хаостық қозғалыстарын айтады. 2. Молекулалардың хаостық қозғалыстарын дәлелдейтін көптеген деректер мен мысалдар келтіруге болады. Солардың ішіндегі ең көрнектісі – броундық қозғалыс және диффузия құбылыстары болып табылады. 1827 жылы ағылшын ботанигі Роберт Броун өсімдіктердің суға араласқан тозаңын (сурет 1.1, а ) оптикалық микроскоптармен зерт- тей отырып, тозаң бөлшектерінің су ішінде үнемі ретсіз қозғалатынын анықтады (сурет 1.1, ә ). Броундық қозғалыс деп сұйықтың немесе газдың ішіндегі бөгде бөлшектердің ретсіз бейберекет қозғалысын айтады. Алайда Броун өзі ашқан құбылыстың не себептен орын алатынын түсіндіріп бере алмады. Молекулалық-кинетикалық теория қағидаларына сүйеніп, броундық қозғалыстың қыр-сырын оңай түсіндіре аламыз. Сұйықтың немесе газдың молекулалары бейберекет үздіксіз қозғалыстар жасай отырып, бөгде бөлшектерді жан-жағынан соққылайды (сурет 1.1, а ). Сурет 1.1: а ) су молекулалары арасындағы бөгде тозаң бөлшегі; ә ) тозаңның хаостық қозғалыстары а ) ә ) Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 7 Соққылайтын молекулалардың сандары да, бағыттары да, әрекет күш- тері де әртүрлі болғандықтан, сұйықтың немесе газдың ішіндегі бөгде бөлшектер де ретсіз қозғалыстар жасайды. Сонымен, броундық қозғалысты туғызатын себеп – молекулалардың жылулық қозғалысы деп берік сеніммен айта аламыз. Броундық қозғалыс та жылулық қозғалыс қатарына жатады. 3. Заттардың құрамындағы бөлшектердің (молекулалар мен атом- дардың) ретсіз қозғалыс жасайтындығының, яғни молекулалық-кине- тикалық теорияның ақиқаттығының тағы бір нақты айғағына жүктеу/скачать 4,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|