Ядролық отынды өндіру процесі



бет1/2
Дата13.11.2022
өлшемі22,56 Kb.
#157932
  1   2
Байланысты:
ТӘҢІРБЕРГЕНОВА ҚАЛҚА(ядролық отынды өндіру процесі)


Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
СӨЖ
Тақырыбы: «Ядролық отынды өндіру процесі »
Орындаған: Орынғажыева Айгерім
Тексерген:​ Абильдаев.А.
Алматы, 2022


Ядролық отынды өндіру процесі


Адамзат пайдаланатын барлық энергия көздерінің ішінде ядролық материалдар ең жетілдірілген, қауіпті және тиімді болып табылады. Осыған байланысты отынның бұл түріне реакторларда өндіру, өңдеу, тасымалдау және тікелей пайдалану кезінде міндетті бірқатар шектеулер қойылады. Мұндай шикізатпен жұмыс істеу үшін адамның және қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ететін арнайы жағдайлар қажет. Ядролық отын қолдану салаларының тар спектрімен сипатталады. Бұл негізінен атом өнеркәсібі, қорғаныс секторы, азаматтық энергетика. Адам өміріне кеңінен енгізу үшін әзірлемелерді жүргізу ғылыми ортада жаппай жауап таба алмайды.
Ядролық отын – ядролық реакцияға қатысу нәтижесінде пайдалы энергия бөлетін зат. Ядролық реакциялардың пайдалы энергия бөлетін екі түрінің (ауыр ядроларды бөлшектеу және жеңіл ядролардан ауыр ядролардың түзілуі) болуына байланысты. Ядролық отындар бөлшектенгіш заттарға және термоядролық отындарға ажыратылады. Тізбекті реакцияға бейім уран (233U, 235U) мен плутоний(239Pu 241Pu) изотоптары, сондай-ақ шапшаң нейтрондардың әсерінен бөлшектенетін не реакторларда сәуле әсерінен уран (233U ) н е  плутоний (239Pu) изотоптарына түрленетін заттар бөлшектенгіш ядролық отын ға жатқызылады. Энергиясы әр түрлі нейтрондар әсерінен бөлшектенетін уранның табиғи изотопы ( 235U) бірінші реттік ядролық отын, ал оның өзге изотоптары екінші реттік ядролық отын деп аталады. 
Ядролық энергетика түрлі мақсаттағы көптеген кәсіпорындардан тұрады. Осы салаға арналған шикізат уран кеніштерінде өндіріледі. Одан кейін ол отын шығаратын кәсіпорындарға жеткізіледі.
Одан кейін отын реактордың ядросына кіретін атом электр станцияларынатасымалданады. Ядролық отын уақытын орындайтын кезде ол қайта өңделеді. Қалдықтарды қайта өңдеуден өткізу қажет. Айта кету керек, қауіпті қалдықтар жанармайды өңдеуден кейін ғана емес, сонымен қатар кез келген сатысында - уранды өндіруден реакторларға дейін пайда болады.
Отынның екі түрі бар. Біріншісі минералдарда, тиісінше, табиғи түрде шығарылған уран. Онда плутоний пайда болатын шикізат бар. Екінші - бұл жасанды (орта) жасалатын отын.
Сондай-ақ, ядролық отын химиялық құрамы бойынша бөлінеді: металл, оксид, карбид, нитрид және аралас. 
Ядролық отын үшін шикізат өндіру
Уран кейінгі энергияны алу үшін бастапқы материал ретінде жиі қолданылады. Бұл зат ең ауыр металл болып саналады. Уран планетасының ресурстарында ең көп-238, 99.4%. Массасы 235 болатын сирек элемент бар, оның мөлшері 0.6% пайыздық қатынаста. Атом электр станцияларындағы апаттардың қайғылы статистикасына қарамастан, бастапқы шикізатқа деген қажеттілік айтарлықтай жоғары болып қала береді. Уранның ірі әзірлемелері бүгінде Қазақстан, Австралия, Қытай, Бразилия және Ресей сияқты елдерде жүргізілуде.
Ядролық реакторлар үшін отын өндіру үш негізгі тәсілмен жүзеге асырылады:
Ашық даму. Ол қазба кен орындары жер бетіне жақын жерде болған жағдайда қолданылады. Уран кені топырақпен бірге кейіннен өңдеу зауыттарына тасымалдау үшін алынады.
Болашақ атом электр станциялары (атом электр станциялары) үшін ядролық отын үлкен тереңдікте жатыр. Бұл жағдайда шахталық игеру түрі қолданылады. Терең жер астында жабдықта жұмыс істеу үшін адам еңбегі қажет. Аралас руда бұрғылау арқылы жарылады, содан кейін тасымалдау үшін жүк лифттерімен жіберіледі.
Уран отынын өндірудің ең жетілдірілген және экология үшін қауіпсіз әдісі-Ұңғымаларды шаймалау. Бұл химиялық процесс жеткізілетін Реактивтердің көмегімен жер астында жүзеге асырылады, өнеркәсіптік әдістер ассортиментінің экономикалық жағынан ең тиімдісі болып табылады.
Радиоактивті отынды алу әдісін таңдау кен орнының өзіне, пайда болу тереңдігіне және кейіннен байыту үшін шикізатты тасымалдау қашықтығына байланысты. Таза түрінде қазбалар әдетте пайдаланылмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет