Жұмысты қорытындылау: алынған мәліметтерді хаттама- ға түсіріп, қорытындылау: демді ішке тарту мен шығару кезінде көкірек клеткасының үш өлшемі қалай өзгереді (алдынан артқа, оңнан солға, жоғарыдан төмен)? Мына сұрақтарға жауап қайтарыңыздар: 1. Неліктен ауасы тар бөлмеде адамның жұмыс қабілеті төмендеп кетеді? 2. Тамақты көп жегенде тыныс алу қиындап кетеді, себебі неде? 3. Иіс қабылдау рецепторларының ағза үшін қандай маңызы бар?
жұмыс. Адамдардың түрлі физиологиялық жағдайларындағы өкпенің тыныс алу және тыныс шығару қозғалыстарын тіркеу
Адамдардың тыныс алу функциясы өзгермелі болады. Ты- ныс алу циклі өзара кезектесіп келетін екі кезеңнен – дем алу және дем шығарудан тұрады. Дене еңбегі кезінде тыныс алу жылдамдығы мен тыныс алу қозғалысының тереңдігі өзгеріп отырады. Олардың өзгеру деңгейлері жүктемелердің қарқынды- лығы мен ағзаның функционалды деңгейінің өзгерістеріне тәуелді.
Тыныс алу қозғалыстарын тіркейтін құралды пневмограф деп атайды. Пневмограф ретінде түрлі датчиктерді де пайдала- нуға болады. Кеудедегі тыныс алу қозғалыстары жазу рычагіне ауа арқылы беріледі. Алынған пневмограммадан тыныс алу ке- зеңдерінің ұзақтығын, тыныс алу жиілігін, оның тереңдігін және осы көрсеткіштердің ағзаның физиологиялық күйіне тәуелді бо- латынын көруге болады. Кеңінен қолданылатын пневмографқа
қаптың ішіне орналастырылған сопақша келген резина камера- сымен герметикалық ауа шықпайтындай тығындалған Марея қапшықшасы жатады (49-сурет).
Жұмыстың мақсаты: адамның тыныс алу қозғалысының қисық сызығының тыныштық күйін, тыныс алу қозғалысының еркін түрдегі өзгерістерін және түрлі қарқынды жағдайдағы жұ- мысты орындау барысын жазу.
Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар:пневмограф, метро- ном, биіктігі 20 см орындық, секундомер, кимограф.
