З. С. Алканова, М. С. Комаева, Г. К. Сарсекова, М. А. Тусупова педагогикалы
Педагогикалық этиканың ұстанымдары
жүктеу/скачать 1,95 Mb. Pdf көрінісі
|
З.С.Алканова
- Бұл бет үшін навигация:
- Педагогикалық этиканың ұстанымдары
| 2.6. Педагогикалық этиканың ұстанымдары
Педагогикалық қызметтің өз кəсіби «заңы» болғандықтан, біз осы қызмет субъектілерінің мінез - құлықтың ерекше этикалық принциптері туралы айта аламыз. Бұл жағдайда педагогика адамгершілік құралы болғандығына байланысты болады. Педагогикалық этиканың ұстанымдары тұтастай алғанда маманның мінез - құлқы үшін ең көп таралған негізгі нұсқаулар болып табылады. Олар мұғалімдердің кəсіби қызметінің бағытын анықтап қана қоймай, бұл қағидалар мұғалімнің кəсіби жəне моральдық мінез - құлқының əдіснамалық негізі бола алады. Педагогикалық этиканың ұстанымдары педагогикалық практиканың барлық жағдайларында, мұғалімнің барлық іс - əрекеттерімен, сонымен қатар оған жататын кəсіби жəне ізгі қарым - қатынастармен байланысты (2.2 - кесте). 2.2- кесте Педагогикалық этиканың ұстанымдары Мейірімділік Сүйіспеншілік қағидаты Жауапкершілік Жауапкершілік қағидаты Әділет Әділдік қағидаты Ар - намыс Қадір - қасиетті құрметтеу қағидаты Құзіреттілік Құзыреттілік қағидаты Такт Адалдық қағидаты Жоғарыда көрсетілген ұстанымдарды сипаттайтын болсақ: сүйіспеншілік қағидаты тек терең сезім ғана емес, сонымен қатар махаббат объектісіне деген ерекше қатынас. Олар басқа адамның терең біліміне қамқорлық, сыйластық, жауапкершілік. Олар жеке тұлғаның құндылықтарына негізделген (E. Фромм). Мұғалімнің қызметінде мейірімділік пен сүйіспеншілік балаға қамқорлық көрсету, оның өмірі үшін қолайлы жағдай жасау, балаға қажетті дағдыларды үйрету болып табылады. Сонымен қатар, мұғалім балаға жағымсыз құбылыстарға қарсы тұруға, қиындықтарды жеңуге, өз тағдырына жəне жақын адамдарының тағдырына жауапты болуға үйретуі керек. Жауапкершілік қағидаты: уақтылы түзету əрекеті мақсатында іс - əрекеттердің ресми жəне бейресми мониторингін жүзеге асыруда көрініс табады. Болашақ өзін - өзі тану пəні мұғалімінің өзінің кəсіби қызметіне деген жауапкершілігі мен құзіреттілігінен байқалатын маңызды педагогикалық ұстаным болып табылады. Әділеттілік қағидаты: мұғалімнің оқушылардың іс - əрекеттеріне, мектептегі қарым - қатынасына, əлеуметтік пайдалы іс - əрекеттеріне объективті баға беруі. Ол баланың қабілеттері мен мүмкіндіктерін объективті бағалау арқылы оның қызметінің нəтижесінен көре алады. Адамның қадір - қасиетін құрметтеу қағидаты : студенттің қабілеттерін іске асыру үшін лайықты өмір сүру жағдайларының құқығы . Тұлғаның жеке басына құрметпен қарау ұстанымы негізінде баланың құқығы 30 мен қадір - қасиетін құрметтеу процесі жүзеге асырылады. Соның негізінде ар - намыс ұстанымы оқу - тəрбие процесінде қолданылады. Құзыреттілік қағидаты: мұғалімнің абыройы, мамандығы мен өз кəсібінің ерекшелігіне орай қалыптасқан шеберлігі. Құзіреттілігі қалыптасқан маман өзінің кəсіби жəне моральдық қасиеттеріне тұрақты түрде жұмыс жасайды. Адалдық қағидаты: педагогикалық өзара əрекеттесудің барлық субъектілерімен қарым - қатынаста құрмет, тактика, пропорция, адалдық, шынайылық сезіміне бағытталған. Мұғалім əртүрлі балалармен жұмыс барысында олардың жеке дара ерекшеліктеріне назар аударып, объективті қарым - қатынас орнатуды жолға қоюы тиіс. Д.А.Белухин этикалық қағидаларды оқу барысында мұғалімнің мінез - құлқы туралы нұсқаулық ретінде дəлелдейді: - қарым - қатынаста тең құқықты жəне бірлескен қызметте серіктестік ұстанымы ; - технологиялық қызметтің педагогикалық қызметінің феноменологиялық (жеке) сипаты басымдық ұстанымы ; - педагогикалық өзара əрекеттесудің көптеген мақсаттары мен міндеттерінің ұстанымы ; - шығармашылықтың қағидаты (шығармашылық); - жаңару ұстанымы ; - сəйкестендіру ұстанымы ; - педагогикалық өзара əрекеттесудің психотерапевтік сипаты; - педагогикалық өзара іс - қимылдың жағымды эмоционалдық негізі; - педагогикалық өзара əрекеттесуді ұйымдастыру əдістерін таңдаудағы жеке организмнің ұстанымы [14]. жүктеу/скачать 1,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|