З. С. Алканова, М. С. Комаева, Г. К. Сарсекова, М. А. Тусупова педагогикалы
жүктеу/скачать 1,95 Mb. Pdf көрінісі
|
З.С.Алканова
| Бұл орайдағы қарым
- қатынас мәдениеттің этикалық қағидасын бір ауыз сөзбен «қарауыңыздағы қызметкерлер сізге қандай қалыпта қарым - қатынас жасауын қаласаңыз, сол деңгейде басшыңызбен де байланыс орнату жөн» деуге болар еді. Жалпы өз басшысымен қалай тіл табыса білудің өзі қарауындағыларға қандай адамгершілік талаптары негізінде байланыс орната алудан бірден - бір кем емес. Бұл реттегі іскерлік қарым - қатынасқа бірден - бір қажетті этикалық қағидалар үлгілерінің біразы төмендегінше: - ұжымда əділ байланыстарға негізделген адамгершілік тұрғыдағы өзара ниеттес, тілектестік бағыттағы атмосфераны қалыптастыруға көмектесу; - өз көзқарасыңызды орындатуға, не оған ақыл үйретуге ұмтылмау. Өзіндік ұсыныстарыңыз бен ескерпелеріңізді орнымен орнықты да мəдениетті түрде білдіру ; - қатқыл түрде, үзілді - кесілді бағытта сөйлеспеу; - үнемі адал да əділ, сенімді болу, жағымпаздық, жарамсыздықтан аулақ жүру. Өзіндік мінезіңіз, ұстанымыңыз болғай. «Көлденең» («горизонталь») қарым - қатынас - тең дəрежелі əріптестер арасындағы іскерлік байланыстар. Бұл арадағы этикалық қағидалы діңгек: «Іскерлік қарым - қатынаста әріптесіңіздің сізге қалай қарағанын қаласаңыз, сізде онымен сондай қатынас ұстану. Белгілі бір жағдаятта өзіңізді қалай ұстауда қиналсаңыз, өзіңізді әріптес орнына қоя білу». Әрине, əріптесаралық іскерлік қарым - қатынастың тиімді нормалар қағидаттарын реттеу мен жағымды үн (тон) табудың оп - оңай шаруа еместігін ескеру артық болмайды. Бұл орайда ұстаным боларлық қағидалар үлгілері төмендегідей: - өзгелер тарапынан өзіңізге белгілі бір ерекше байланыс талап ету; - ортақ істі орындаудағы жауапкершілік пен құқықтардың нақты, дəл бөлінуіне қол жеткізу; - өз жауапкершілігіңізді қарауыңыздағыларға аудара салмау; - əріптестеріңіз туралы күні бұрын жаман ойда болмау. Олармен қарым - қатынаста мүмкіндік болғанша сенімсіздіктен, өсек - аяңнан ада болу, ондайларды маңыңызға жолатпау; - əңгімелесуші əріптесіңізді өз атымен атап, ретіне қарай жиі қайталап отыру; - дидарласушыңызға жылы қатынасыңызды білдіру мақсатында достық пейілде болу; - қолыңыздан келмейтін нəрсеге уəде бермеу. Өзіңіздің іскерлік мүмкіндіктеріңізді тым асыра бағаламау; - өзіңізді емес, өзгені тыңдауға тырысу; - дидарласушыңыздың сізге жат еместігін, ұнайтындығын сөзбен, көзқараспен, ым - ишаратпен сездіру. Жымия отырып, көзіне тура қарау; - əріптесіңізге өзіңіздің жеке мақсатыңызға қол жеткізудің құралы 81 емес, сыйлауға тұрарлық тұлға ретінде қарау. Басшы мен бағыныштылар алдағы міндеттерді бірлесіп қарастырады да, əрбір адамның міндет аясы белгіленіп, нəтижесіне орай жауапкершілігі айқындалады. Басшының міндеті өз қызметкерлерінің мүмкіндікті тиімді пайдалануына қолайлы жағдай туғызу болып саналады. Басқару стилі - басқару қызметтерін атқару кезінде басшылардың ұжымға ықпал ету тəсілі мен əдісі. Ол басшылардың ұйымдық, кəсіби жəне моральдық - этикалық сапасына байланысты құрылады. Басқару стилі авторитарлық, демократиялық, либералдық болып бөлінеді (5.1 - кесте). 5.1- кесте жүктеу/скачать 1,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|