З. С. Советова Ғылыми зерттеу негіздері және академиялық жазылым



Pdf көрінісі
бет64/97
Дата11.10.2023
өлшемі5,46 Mb.
#184786
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   97
Байланысты:
Академ

10.2 Ғылыми мақала
Мақала – белгілі бір тақырып аясында автордың салыстырып-талдап, 
түйінді ой-пікіріне негізделетін жазу жұмысы. 
8-кесте. Мақаланың жазылу мақсаты, мазмұны, тілдік, стильдік 
сипатына қарай бөлінетін түрлері мен ерекшеліктері 
Мақала 
Жазылу мақсаты, мазмұны, тілдік, стильдік сипатына қарай
бөлінетін түрлері
Әр ғылым саласына қатысты 
өзекті мәселелерді талқылаған, ой 
тұжырымдаған 
ғылыми мақала

Қоғамдық-әлеуметтік т.б. тақырып 
аясында 
мерзімді 
баспасөзге 
даярланған 
публицистикалық мақала

Ғылыми мақала 
Публицистикалық мақала 
Ерекшеліктері 
Ғылыми мақалалар жазылғанда, 
ғылымның 
әр 
саласының 
өз 
терминдері, ұғымдары сақталып 
отыру қажет. 
Мақала жазу үшін жазатын нәрсені, 
оқиғаны, істі автор өз көзімен көріп, 
жете білуі керек.
Мақаланы қай тақырыпқа жазғанда 
да сөз тіркестерін, сөйлемдерді оп-
оңай қоя салудан аулақ болу керек.
Мақаланы ойдан құрап, шамамен 
жазуға болмайды.
Сонымен қатар ол мақала жалпы 
жұртшылыққа түсінікті болу керек. 
Мақала жазу үшін тақырып және ол 
тақырыпқа жазылатын мазмұн керек. 
Қорытындыны 
автордың 
өзі 
жасайды. 
Қорытындысын оқитын жұртшы-
лықтың өзі шығаратындай етіп жазу 
керек. 
Ғылыми мақала
дегеніміз – ғылыми зерттеулер нәтежелерін сипаттау. 
Ғылыми мақала зерттеу тақырыбы бойынша нақты жекелеген мәселелерді 
қамтитын, нәтижесі берілетін, автордың ғылыми басымдығы көрінетін 
жарияланымның бір түрі болып табылады. Ғылыми мақала маманның 
жетістігін көрсетеді. 
Мақала жазу үшін автор сатылы түрде дайындалу керек: 


125 
-
өзін ерекше қызықтыратын, толғантатын тақырыпты таңдау; 
-
сол тақырыпты ашу үшін түрлі зерттеу әдістерін пайдалана отырып, 
тәжірибелер жасап, зерттеулер жүргізу; 
-
жасалған тәжірибе нәтижесі мен зерттеу нәтижелерін ой елегінен 
өткізу, жүйелеу, негіздеу, тұжырымдау, нақты қорытындыға келу; 
-
соны көпшілік назарына ұсыну, жазу, жариялау. 
Ғылыми мақала қай ғылым саласына қатысты жазылса, сол саланың 
терминдері, ұғымдары қарастырылып жазылады. Әрине, ғылыми мақаланың 
барлығы бірдей ғылыми жаңалықтар туралы болуы мүмкін емес, бірақ жаңа 
пайымдаулар, жаңа көзқарастар, жаңаша ойлап қабылдау болуы шарт. 
Ғылыми мақаланы іштей үшке бөлуге болады: 
1. Ғылыми-теориялық мақалалар 
теориялық ізденістер мен зерттеліп 
отырған мәселенің заңдылығын түсіндіруге арналады. Теориялық мақалалар 
кез келген зерттеуді жүргізудің негізі болып табылады. Ғылымда тек 
теориялық пайымдаулардың көмегімен тың жаңалықтар ашылып, кейін 
тәжірибе мен эксперименттер арқылы дәлелденген оқиғалар аз кездеспеген. 
Кейбір салаларда тек қана теориялық әдістер арқылы зерттелетін нысанның 
маңызын ашуға болады.
 
2. Ғылыми-практикалық мақалалар 
ғылыми эксперименттер мен 
шынайы тәжірибеге арналады. Оларда эксперимент жүргізу әдістері не 
зерттелетін құбылысты бақылау құралдары мен оларды тіркеу тәсілдері 
сипатталады. Зерттеу барысында алынған нәтижелерді баяндау мен оларды 
түсіндіру мұндай мақалалардың негізгі бөлігі болып табылады.
 
3. Ғылыми-әдістемелік мақалалар 
ғылыми немесе қолданбалы 
міндеттерді шешуге мүмкіндік беретін әдістер, тәсілдер, құралдар мен 
үдерістерге шолу жасауға арналады.
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   97




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет