Задания на русском языке начинаются с 7-го листа Химия пәнінен республикалық олимпиаданың аймақтық кезеңі 2021

Задания на русском 
языке начинаются с 7-го листа 
 
Химия пәнінен республикалық олимпиаданың аймақтық кезеңі - 2021
10 сыныпқа арналған тапсырмалар жинағы (daryn113)
2 
 
1 
18 
1 
H
1.008
2 
13 
14 
15 
16 
17 
2 
He
4.003
3 
Li
6.94
4 
Be
9.01
5 
B
10.81
6 
C
12.01
7 
N
14.01
8 
O
16.00
9 
F
19.00
10 
Ne
20.18
11 
Na
22.99
12 
Mg
24.31
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
Al
26.98
14 
Si
28.09
15 
P
30.97
16 
S
32.06
17 
Cl
35.45
18 
Ar
39.95
19 
K
39.10
20 
Ca
40.08
21 
Sc
44.96
22 
Ti
47.87
23 
V
50.94
24 
Cr
52.00
25 
Mn
54.94
26 
Fe
55.85
27 
Co
58.93
28 
Ni
58.69
29 
Cu
63.55
30 
Zn
65.38
31 
Ga
69.72
32 
Ge
72.63
33 
As
74.92
34 
Se
78.97
35 
Br
79.90
36 
Kr
83.80
37 
Rb
85.47
38 
Sr
87.62
39 
Y
88.91
40 
Zr
91.22
41 
Nb
92.91
42 
Mo
95.95
43 
Tc
-
44 
Ru
101.1
45 
Rh
102.9
46 
Pd
106.4
47 
Ag
107.9
48 
Cd
112.4
49 
In
114.8
50 
Sn
118.7
51 
Sb
121.8
52 
Te
127.6
53 
I
126.9
54 
Xe
131.3
55 
Cs
132.9
56 
Ba
137.3
57-71 
72 
Hf
178.5
73 
Ta
180.9
74 
W
183.8
75 
Re
186.2
76 
Os
190.2
77 
Ir
192.2
78 
Pt
195.1
79 
Au
197.0
80 
Hg
200.6
81 
Tl
204.4
82 
Pb
207.2
83 
Bi
209.0
84 
Po
-
85 
At
-
86 
Rn
-
87 
Fr
-
88 
Ra
-
89-
103 
104 
Rf
-
105 
Db
-
106 
Sg
-
107 
Bh
-
108 
Hs
-
109 
Mt
-
110 
Ds
-
111 
Rg
-
112 
Cn
-
113 
Nh
-
114 
Fl
-
115 
Mc
-
116 
Lv
-
117 
Ts
-
118 
Og
-
57 
La
138.9
58 
Ce
140.1
59 
Pr
140.9
60 
Nd
144.2
61 
Pm
-
62 
Sm
150.4
63 
Eu
152.0
64 
Gd
157.3
65 
Tb
158.9
66 
Dy
162.5
67 
Ho
164.9
68 
Er
167.3
69 
Tm
168.9
70 
Yb
173.0
71 
Lu
175.0
89 
Ac
-
90 
Th
232.0
91 
Pa
231.0
92 
U
238.0
93 
Np
-
94 
Pu
-
95 
Am
-
96 
Cm
-
97 
Bk
-
98 
Cf
-
99 
Es
-
100 
Fm
-
101 
Md
-
102 
No
-
103 
Lr
-
113
113
113
113
113
113

Задания на русском 
языке начинаются с 7-го листа 
 
Химия пәнінен республикалық олимпиаданың аймақтық кезеңі - 2021
10 сыныпқа арналған тапсырмалар жинағы (daryn113)
3 
113
113
113
113
113

Районный этап республиканской олимпиады по химии 2021 
Комплект заданий для 10 класса
4 
Есеп
 1 (7 
балл)
 
CaCO
3
, CaSO
4
және 
Ca(OH)
2
26 г қоспасын тұз қышқылымен өңдегенде 5,44 г
ерімейтін қалдық қалған. Және 3,36 л (қ
.
ж
.) 
газ түзілген. 
1.
Бөлінген газдың зат мөлшерін табыңыз
. (1 
балл
) 
2.
Барлық химиялық реакцияларды жазыңыз. 
(3 
балл
) 
3.
Қоспа құрамындағы С
a(OH)
2
-
ның массалық үлесін есептеңіз
. (3 
балл
) 
 
Есеп
 2 (8 
балл)
 
Х қосылысы 
- 
қызыл
-
сары түсті, органикалық және бейорганикалық бөліктерден 
(
молекулалардан
) 
құралған зат. Қосылыс құрамында 
1.935% 
көміртек, 2.25% азот, 
33.39% 
қорғасын
, 0.967% 
сутек
және
йод
бар. Сонымен қатар,
қосылыстың
органикалық
бөлігі бейорганикалық бөлігімен иондық байланыс арқылы 
байланысқан. 
1)
Х қосылысын анықтап, химиялық формуласын жазыңыз.
(4,5 
балл)
2)
Иондық байланыспен байланысқан жерді көрсетіңіз.
(1,5 
балл)
3)
Осы қосылысты синтездеу әдістерін келтіріңіз.
(2 
балл)
 
Есеп
 3 
(11 балл)
 
Бала кезімізде қыс мезгілі бізге
ғажайып қарлы қамалдар мен ашулы қар адамдарын 
еске салады. Сіз есейген сайын маңайдағы көріністерге, мысалы тротуардағы, жолда 
жатқан қалың қарға ашулана қарай бастайсыз. Себебі, қалың қарда омбылап жүру, 
жолда машинамен қарға бату –
біз үшін қолайсыз жағдайлар. Біреулер
бұл 
жағдайларды
қыстың ажырамас бөлігі деп айтуы мүмкін
. 
Ал
басқа
біреулер
ерітінділердің коллигативті қасиеттері туралы білімін
пайдаланып, жолдарға
тұз 
сеуіп, қардың
еруіне жағдай жасайды
.
Ол үшін алдымен концентрацияның бір түрі –
моляльдық концентрациямен 
танысып алайық.
𝑚 = моляльдық =
𝑣
моль еріген зат
𝑚
кг еріткіш
 
1.
NaCl 10%-
дық
(
масса бойынша
) 
сулы ерітіндісінің моляльдығын есептеңіз.
(2 
балл
) 
2.
Концентрацияның тағы бір кең тараған өлшемдерінің бірі –
молярлық
концентрация.
Молярлық концентрацияны 
(𝑐)
моляльдық концентрацияға 
113
113
113
113

Районный этап республиканской олимпиады по химии 2021 
Комплект заданий для 10 класса
5 
(
𝑚)
түрлендіріңіз. Егер ерітінді тығыздығы 
(
𝜌
кг/л
-
мен
) 
және еріген заттың 
молярлық массасы
(
𝑀
2
г
моль
-
мен) белгілі болса.
(5 балл)
Заттың қату
температурасын төмендету құбылысы ұшқыш
емес зат еріткіште 
ерігенде байқалады.
Нәтижесінде
қаныққан
будың қысымы төмендейді және 
онымен бірге қатты
-
сұйықтық тепе
-
теңдігінің
температурасы да төмендейді. Дәл 
осы құбылыстың әсерінен
тұзды су таза суға қарағанда төмен температурада 
қатады. Бұны мына теңдеу арқылы
сипаттай аламыз
: 
−Δ𝑇 = 𝐾
𝑓
⋅ 𝑚 ⋅ 𝑖
Мұнда,
K
𝑓
–
еріткішке тән криоскопиялық
константа, 
𝑚
–
моляльдық
, 
𝑖 − 
изотонды
фактор
(
зат ерігенде
пайда болған молекулалар санына тең
). 
Мысалы
, 
𝑁𝑎𝐶𝑙
үшін
𝑖 
2-
ге
, 
ал
𝐶𝑎𝐶𝑙
2
үшін 3
-
ке тең
. 
3.
𝑁𝑎𝐶𝑙
мен
𝐶𝑎𝐶𝑙
2
қосылыстары үшін 
𝑖
не себепті 2
-
ге және 3
-
ке тең 
болатындыған көрсететін теңдеулерді жазыңыз. 
(1 
балл)
4.
Егер 1000 кг суда бір қап ас тұзын (25 кг) ерітсек, ерітінді
қандай 
температурада қатар еді? Судың криоскопиялық
константасы
- 
1.86 К/(кг 
моль) (3 балл
) 
 
Есеп
 4 
(10 балл)
 
Күнделікті өмірде біз сұйықтардың әр түрлі қасиеттерін 
(
сұйық көлемі, массасы, 
температурасы, түсі және дәмі
) 
байқаймыз
. 
Химияны оқып
-
білген сайын сұйықтың 
басқа қасиетін, мысалы ерітінді 
pH-
ын біле бастаймыз. Бұл қасиет сізге абстракты 
әрі таныс емес болып көрінуі мүмкін
. 
Бірақ ерітінді 
pH-
ы сұйықтың түсі, массасы 
секілді
маңызды
қасиеті болып табылады. Енді, әр түрлі ерітінділердің 
pH-
тары 
бойынша есептер шығарып көрейік.
Еске саламыз
: 
𝑝𝐻 = −log [𝐻
+
]
 
немесе
 
𝑝𝐻 = −log [𝐻
3
𝑂
+
]
1.
Күкірт қышқылының 
(
𝐻
2
𝑆𝑂
4
) 
екі сатыда диссоциациялану теңдеуін жазып, 
0.05𝑀
күкірт қышқылы ерітіндісінің
𝑝𝐻
-
ын табыңыз. Екі сатыдағы 
диссоциация толықтай жүреді деп есептеңіз.
(2 балл
) 
Әлсіз
қышқылдардың 
𝑝𝐻
-
ын анықтауда әлсіз
қышқылдардың
𝐾
𝑎
мәндерін білу 
маңызды
: 
𝐾
𝑎
=
[𝐻
+
][𝐴
−
]
[𝐻𝐴]
Мұнда,
[𝐻𝐴]
- 
диссоциацияланбаған қышқылдың концентрациясы
, 
[𝐴
−
]
–
түзілген 
қышқыл қалдығының концентрациясы
. 
113
113
113
113
113
113

Районный этап республиканской олимпиады по химии 2021 
Комплект заданий для 10 класса
6 
2.
Іс жүзінде, әлсіз қышқылдың диссоциациясының екінші сатысы толық жүрмейді. 
Басқаша айтсақ, диссоциацияның екінші сатысындағы күкірт қышқылы әлсіз болып 
саналады.
Күкірт қышқылының 0.05M ерітіндісінің 
𝑝𝐻
-
ын табыңыз. 
𝐾
𝑎
(2ші саты) =
1.02 ⋅ 10
−2
(3 балл)
Ерітінді 
𝑝𝐻
-
ы температураға тәуелді. Яғни, 
𝐾
𝑎
температураға тәуелді, ал 
𝑝𝐻
𝐾
𝑎
-
ға 
тәуелді, сондықтан 
𝑝𝐻
температураға тәуелді болады. Бұл тәуелділік мына өрнектен 
көрінеді
: 
ln (
𝐾
𝑎
(𝑇
2
)
𝐾
𝑎
(𝑇
1
)
) =
𝑄
𝑅
(
1
𝑇
2
−
1
𝑇
1
)
Мұнда,
Q 
–
диссоциация
процесінің
жылуы
(
Дж
/
моль
-
мен
), 
𝐾
𝑎
(𝑇)
–
температура
𝑇
кезіндегі 
𝐾
𝑎
мәні 
(
Кельвинмен
). 
𝑅 = 8.314
Дж
моль К
. 
Нұсқау
: 
цельсий
температураны 
кельвинге айналдыру үшін
мына формуланы қолданыңыз:
𝑇(𝐾) = 𝑇(𝐶) + 273
Судың автоиондану
реакциясын қарастырайық
: 
𝐻
2
𝑂 ⇋ 𝐻
+
+ 𝑂𝐻
−
3.
Егер судың жылусыйымдылығы 
4.184
Дж
г К
, су сынамасының 18 грамының 
диссоциациясында 1 кг су банясының температурасы
10.9
∘
𝐶
-
қа төмендеген 
болса, судың автоиондану жылуын 
(
Дж/моль
-
мен
) 
есептеңіз
. 
(2 балл
).
Нұсқау
: 
𝑄 = 𝑐𝑚Δ𝑇
4.
 
25
∘
𝐶 
және
100
∘
𝐶 
–тағы судың 
𝑝𝐻
-
ын есептеңіз 
(
25
∘
𝐶 − та 𝐾
𝑤
= 10
−14
-
ке тең
). 
Егер сіз жоғарыдағы пункте судың автоиондану жылуын таба алмасаңыз, оны 
-
50,000 Дж / моль
-
ге
тең
деп
алыңыз.
(3 
балл
) 
Нұсқау
: 
𝐾
𝑤
= [𝐻
+
][𝑂𝐻
−
]
 

жүктеу/скачать 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: