Зәр шығарудың маңызы. Зәр шығару мүшелері. Бүйректің құрылысы. Зәр түзілу. Бүйрек жұмысының реттелуі

Тақырыбы: Зәр шығарудың маңызы. Зәр шығару мүшелері. Бүйректің құрылысы. Зәр түзілу. Бүйрек жұмысының  реттелуі.

Сынып:8 «Ә»сынып

Мичурин орта мектебінің биология пәнінің мұғалімі: Жусупова А.Ф.

Сілтеме	Тапсырмалар жазылған слайдтар
Жалпы мақсаты	Зәр шығару жүйесіне жататын мүшелерде зәрдің түзілуін және шығарылуын, зәрдің құрамын, бүйрек жұмысының реттелуін, құрылысын, қызметін таныстыру. Өз бетімен қорытынды шығарып, сын тұрғысынан ойларын ашық айту және ойлау қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру, есте сақтау, байқағыштық, тапқырлық қабілеттерін дамыту.
Мұғалім үшін оқу нәтижелері	Оқушылардың бірін-бірі сынау арқылы аталған тақырыпты пысықтау. Берілген тапсырмаларды жұпта, топта орындауға үйрету. Оқушылардың өзін және достарын бағалауға дағдыландыру.
Сабақтың түрі, әдіс тәсілдері	топпен жұмыс, сын тұрғысынан ойлау «Инсерт» әдісі, АҚТ, 7 модульдік жаңа оқытудағы Блум таксономиясы, сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырма, кері байланыс орнату
Сабақтың көрнекілігі	проектор, слайдтар,видео, топтарға арналған тапсырма парақтары, үлестірме тапсырмалар
Ұйымдастыру Кезеңі (1 мин)	Психологиялық дайындық
	Оқушыларды топқа бөлу үшін қызыл және сары түсті раушан гүлдерін таңдай отырып, топқа бөлініп, отыра қалады. Әр топта басшы таңдап қою. Топ аттарын белгілеу Топ басшыларына бағалау парағын беріп, өз қызметтерімен танысытыру, яғни әр дұрыс орындаған тапсырмасы үшін бір ұпайдан қойып отыру. (2 мин) № Аты-жөні Сұрақ-жауап Сәй-кестендіру Деңгейлік тапсырма Тест Қорытындылау Ұпай саны 1 2 3 4 5 6
Сабақтың барысы
Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті
Сыныптағы ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру мақсатында психологиялық тренинг өткізу .(2мин) Амандасу: БІЛУ- 1 мин Сабақтың тақырыбын айтып, оқушыларға мақсатын құрастыруды сұрау.		Оқушылардың карточкадағы формулалар бойынша топқа бөлініп, отыруы.Барлығы сыныппен жауап беріп отырады. Оқушылар мақсатын құрастырып, бағалау критерийлерін айтады. Бағалау критерийлері: Өз бетімен тақырыпты қорытындылай алу Топта жұмыс істеуі Сұрақтарға биологиялық тілмен жауап беруі

Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
ТҮСІНУ-15 мин Әр топтын үстеліне алдын ала дайындалған «Зәр шығару жүйесі» тіралы мәтінді жазылған парақты дайындап қою.	Әр топ өздеріне берілген мәтінді оқып шығып, топ басшылары бір-бірімен ауысып, жаңа тақырыпты түсіндіру. Инсерт әдісі бойынша, мәтіннің керекті жерлерін кестеге толтырады, ортақ шешім қабылдайды. «+» бұрыннан білемін «V» жаңалық «-» менің ойлағаныма қарама-қайшы «?» сұрағым бар
ТАЛДАУ -2 мин (Зәр шығару жүйесіне байланысты бейнебаян көрсету)	Бейнебаянды көріп болғаннан кейін, қалай түсінді, қандай мәлімет алды, бұл бейнебаян арқылы не айтуға болады?
ҚОЛДАНУ- 10мин Әр топ дайын сурет арқылы тірек-сызбасын толтырып, тақтаға іліп, қорғайды. Сергіту сәті – ( 2 мин)	«Бүйрек» тобына бүйректің суреті беріледі. Бүйрек – үрмебұршақ пішінді жұп пішінді. Оң жақ бүйрек сол жақ бүйректен 1,5-2 см төменірек орналасады. Бүйрек ұлпасы қыртысты қабаттан және ми затынан тұрады. Бүйректің ойыс жері бүйрек қақпасы деп аталады. Салмағы – 150 гр. «Нефрон» тобына нефронның суреті беріледі Бүйректің анатомиялық құрылым бірлігі нефрон деп аталады. Олардың саны 1 млн-дай. Нефрон әр түрлі бүйрек өзекшелерінен түзіледі. Нефрон өзекшелерінің екі бүйректегі жалпы ұзындығы 100 км шамасында болады. Нефрон арқылы зат алмасупроцесінде пайда болатын организмге қажетсіз және зиянды заттар сыртқа шығарылады. «Қара дария» буырқанып тасыған, Айнымайды арулардың тарқатылған шашынан. Білесің бе, аспан деген жас ұлан, Басталады біздің жақта, Мұнаралар басынан… Қазақ жері — қазба байлық ордасы, Мұнай менен газдың толған қордасы. Мұның асты тұнған көмбе қазылар: Алтын, күміс, мырыш пенен қорғасын. Қазыналы байлықты, Берген бізге құдайым. Қосты елге бай, мықты, Газым менен мұнайым.
ЖИНАҚТАУ – 10 мин.	Оқушылар өз беттерімен орындайды. Дәптерлерімен алмасып, орындаған тесті кілттерімен сәйкестіріп, тексереді. Тест тапсырмалары: 1.Зәр шығару мүшесін ата: А) бүйрек В) жүрек С) асқазан 2.Бүйрек пішіні: А) төртбұрышты В) үрмебұршақ С) домалақ 3. Бүйректің салмағы: А) 500 г В) 150 г С) 30-40 г 4. Бүйректің негізгі құрылымдық қызметін атқаратын бірлігі: А) несепағар В) қан тамырлары С) нефрон 5. Тәулігіне бүйрек арқылы қанша л қан ағып өтеді: А) 150 л В) 1500-1700 л С) 10 л 6. Қуықта қанша л зәр жиналғанда зәр шығару түтігі арқылы сыртқа шығарылады? А) 400-500 мл В) 1500 мл С) 3 л 7. Бірінші реттік зәр кезінде қанша л зәр түзіледі? А) 1,5-2 л В) 3 л С) 150-170 л 8. Әр бүйректегі нефрон саны: А) 5 мың В) 1 млн С) 500 мың 9. Зәр шығару жүйесі бөліп шығарады? А) артық сұйықты В) СО2 (көмірқышқыл газын) С) қорытылмаған ас қалдығын 10. Зәр шығару жүйесіне жатпайтын мүше? А) несепағар В) қуық С) бауыр Оқушылар топта талдайды, ортақ нәтижесін қорытындылап, ортаға салады.
БАҒАЛАУ -3 мин Топ басшыларына бағалау парақтарына ұпайларын қоюды сұрау.Оқушыларды мадақтау, сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды мақтау, өз басымнан белсенді қатысқан оқушыларға 1 ұпай қосатынымды айту.	Әр топ басшысы оқушылардың бағалау парақтарына ұпайларын жазады, дәптерлерін жинайды.
Үйге тапсырма:§51,52,(30 сек)	Берілген тапсырманы күнделікке жазып алу
Рефлексия. 30сек. Оқушыларға стикерлер таратамын. Кері байланыс орнату үшін жазғыздырып алу.	«Шабадан, еттартқыш, себет» рефлексиясы бойынша стикерлерге «Не маңызды, нені алады?», «Нені әлі оқу керек?», «Не қажет емес?» жазып кетеді.