Зертханалық жұмыс № 1 Дифракциялық тордың көмегімен жарық толқынының ұзындығын анықтау Жұмыстың мақсаты: Дифракциялық торда интерференция мен дифракцияны зерттеу; жарық толқынының ұзындығын өлшеу.
Эксперименттік құрылғының сипаттамасы және өлшеулер әдісі
Жұмыста қолданылатын аспап бөлгіштері бар сызғыштан (1), осы сызғыштың соңында дифракциялық тор (2) бекітілген, осы сызғыштың бойымен саңылауы және миллиметрлік шкаласы бар экран (3) еркін қозғала алады (сурет 1.2).
Сурет 1.2
Егер саңылауға (4) жарық көзінен жарық шоғын түсіретін болсақ, оған дифракциялық тор (2) арқылы қарап, осы саңылаудың екі жағынан қозғалмалы экранның (3) шкаласында дифракциялық бейнені көруге болады – минимумдармен бөлінген бірнеше ретті максимумдар. Егер жарық ақ болса, онда максимумдар ақ жарық спектрі түрінде байқалады. Бұл құбылыс келесі жағдаймен түсіндіріледі: көз торында көз бұршағының фокальдық жазықтығында тордан ауытқыған сәулелердің параллель шоқтары жинақталады. Егер ( ) ауытқу бұрышы d sin шартын қанағаттандыратын болса, онда Ф нүктесінде (сурет 1.1) толқын ұзындығына сәйкес келетін саңылаудың бейнесі алынады. Бақылаушы осы бейнені шкалада көзге түскен сәулелердің жалғасында көретін болады.
d sin m формуласынан,
(1)
шығады.
Сурет 1.3
Реті аз болатын спектрлер үшін сәулелердің ауытқу бұрышы аз болады, өйткені 2 1 (сурет 1.3), мұнда