Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінің
Ақпараттық технологиялар факультеті
«Жүйелік талдау және басқару кафедрасы»
«Ақпаратты өңдеу мен басқарудың автоматтандырылған жүйелері» пәнінен
БӨЖ
Орындаған: Төлеубеков Нұрзат
Тобы: АБ-37
Тексерген:Сатпаева А.К.
Нұр-Сұлтан – 2021
1.БАЖ-нің анықтамасы мен негізгі ұғымдары.
2.БАЖ-нің типтік құрылымы мен оның функциялану принципі
БАЖ- нің құрылуы басқару объектісін талдаумен және басқару критерийлерін таңдаумен, жүйенің құрылымымен функциясын анықтаумен теңестіріледі. Функциялардың параметрлері объектінің ерекшеліктерімен анықталады. Басқарудың жекеленген функциялары техникалық құралдар комплексі(ТҚК) базасының автоматизациясына жатады. ТҚК-нің қасиеттері мен топологиясын анықтау бірінші кезекте функциональді- ақпаратты талаптардың орындалуын байланысты. Сөйтіп, мехнизмнің жалпы логикасы басқару жүйесінің параметрлерлеріне ,басқару объектілерінің параметрлеріне тәуелділігімен сипатталынады. Қазіргі уақытта БАЖ-н терминологиялық түсіндірулердің көптеген түрлері бар. Кейбір әдебиеттерде БАЖ терминінің орнына, автомобильді транспорттағы БАЖ- нің жеке есебінен тұратын, тауар қозғалысын ұйымдастыруға комплексті жақын келетін, «логистика» терминін қолданады. Навигационды жүйелерді қолданып, автотранспортты басқаруды білдіретін, БАЖ терминін алмастыртын тағы бір термин ол - "телематика".
Ақпаратты өңдеу және басқарудың автоматтандырылған жүйесі (АӨБАЖ), уақытпен тексерілген БАЖ-нің интеграцияланған анықтамасын сақтай отырып, кез келген сала облысындағы, соның ішінде автомобильді транспорт саласындағы ақпаратты өңдеу процесі жататын басқарудың түрлі процестерінің бар екенін білдіреді.
АӨБАЖ нақты қолданушыны ақпаратпен қамтамасыз ету үшін құрылған және ол оның жұмысына қатысады. АӨБАЖ –н түрлендіру дегеніміз –проектілеу этабында және ақпаратты түрлендіруге енген автоматтандыру процесіндегі проектілеушілер мен проектілеу этаптарының басқа да мамандарының көмегімен құрылған ақпаратты, программалық қамсыздандырулардың көмегін қолданып қолданушының есептерді шешуі.
БАЖ-нің бірінші өңдеулерінде принципильді жаңа әдістемелер болған жоқ, тек басқару есептерін дәстүрлі технологиялармен шешетін, операциялардың орындалуына кететін еңбекті азайту үшін, үлкен арифмометр ретінде қолданылатын, қымбат тұратын есептеу техникасын қолданылды. Ұйымдардағы басқаруды автоматтандыруды құрудағы ең таралған кемшілік болып, есептің қойылымының деңгейінің төмен болуы есептелінді. Мұның басты себебінің бірі - ақпарат ағынын зерттеуде, есептің экономикалық тасымалдау маңыздылығын сипаттауда, шығарылатын ақпаратты проектілеуде басқару қызметін және мамандарды қолданбау. Сонымен қатар, автоматтандырылған режимде есептің барлық комплексі өңделмеген, сондықтан қолданушыда жаңа технология ойлап табуға деген қызығушылық аз болады. АӨБАЖ –н құру тәжірибесі көрсеткендей, тек нағыз маман ғана орындалған жұмысқа толық және мамандыққа баға беретіндей сипаттай алады. Қолданушының қатысуы есептің қойылымын қоюмен ғана шектелмейді, ол жүйенің сынақ тасымалдауын да жүргізуі тиіс.
Қолданушының АӨБАЖ-н құруға қатысуы перспективада есептің шешілуінің оперативтілігін және сапалылығын, сондай- ақ жаңа технологияның енуіндегі уақытты үнемдеуді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар қолданушыны оқыту белсенді түрде жүреді, өңдеуші ретінде де, қоюшы ретінде де мамандану дәрежесін көтереді. Жаңа технология ортасында жұмыс істеуге қажетті барлық дағдылар АӨБАЖ-нің тәжірбиелі тасымалдау процесі және ары қарай жұмыс істеу нәтижесінде жетіледі және бекітіледі. Бірақ,ол үшін қолданушы объектіні зерттеу әдісімен және оның нәтижесін жалпылаумен алдын ала таныс болу керек.Бұл қолданушыға автоматты өңдеуге жататын есептерді, функцияларды айқындауға және анықтауға көмектеседі және олардың қойылымдарын маманданған түрде қоюға көмектеседі. Есептің қойылымы- бұл есепті белгілі бір ережелерге қатысты сипаттау. Есептің қойылымын анықтау негізінде программист оны шешу логикасын тауып, оны жүзеге асыратын стандартты программалық құралдарды ұсынуы қажет.
Есептің қойылымы арқылы, оның мазмұн мазмұндамасын регламентациялау арқылы “қолданушы-қолданбалы программист” арақатынасының қиындықтары жойылады, ол бұл арақтынасты көбірек логикалы және жүйелі етеді. Есептің қойылымын анықтау үшін, логикалық және ақпараттық маңыздылығын толықтай елестету үшін қажетті және жеткілікті ақпарат қолданылады. Ондай ақпаратты ескі технологияда есептің шешімін жүзеге асырған сәйкес орган қызметкерлері орналастырады.
Достарыңызбен бөлісу: |